Уақыты
|
Келі-сім-дік ұзын-дығы
|
Пой-ыздың массасы (брутто)
|
Ерекше белгі-лер
|
Фра-за-ның аяқ-талу белгі-сі
|
Құрас-тырған стансаның коды
|
Құ-рамның нө-мірі
|
Бара-тын стан-саның коды
|
Ақпаратты жіберген стансадан пойызды жөнелтуі
| | | |
күні
|
айы
|
са-ғат
|
ми-нут
|
|
|
|
| | |
00
|
00
|
00000
|
0000
|
00000
|
00
|
00000
|
0
|
00
|
00
|
00
|
00
|
000
|
0000
|
,,,
|
00
| |
(:
|
02
|
15000
|
2102
|
15000
|
01
|
18006
|
1
|
10
|
11
|
01
|
00
|
100
|
3500
|
,,,
|
ВК
ПС
|
Ақпараттық фраза - әр вагон туралы мәліметтер
|
Реттік нөмір
|
Вагонның нөмірі
|
Роликтар
|
Жүктің салмағы тоннада
|
Баратын стансаның коды (ББЖ) бойынша
|
Жүктің коды
|
Жүк-алушы-ның коды
|
…
|
Фразаларды бөлуші (соңғы фраза үшін хабардың соңы)
| |
00
|
00000000
|
0
|
000
|
00000
|
00000
|
0000
|
…
|
00
| |
01
|
65019184
|
1
|
065
|
18006
|
54813
|
8710
|
…
|
ВК ПС
| |
02
|
75193037
|
1
|
059
|
58774
|
61222
|
6708
|
…
|
: )
|
ЭЕМде өнделген кезенінде ақпаратты бақылау үшін кең мүмкіндіктер беріледі, оған қарапайым тексерулерден басқа хабардың ішінде элементтердің логикалық қарамақайшылықты, сондай-ақақпараттық модельдер мен жаңадан түскен хабарларды табатын күрделі тексерулерді орындайды. Мысалы, ЭЕМ пойыз парағының телеграммасын тексергенде бірнеше ондаған тексеру түрлерін орындайды. Форматтың бүзылған немесе логикалық қатенің табылуының әр оқиғасы операторға хабарланады, ол “KOREK” дұрыстау хабарын жіберу қажет. Бұл хабарды бағдарламамен өңделген нәтижесінде ППТГ қате кеткен фраза немесе графаның дұрысталуы, өткізілген фраза қойылуы мүмкін, пойызға вагондар тіркелсе пойыз парағын толтыру және т.б. жасалануы мүмкін.
02 хабарды форматы және логикалық бақылаудан кейін 4.2 кестесінде аталған қателер арқылы анықталуы мүмкін. Мысалдағы қателердің нөмірлері ТКБАЖ кодификаторын қолдануы керек.
Кесте 4.2 - Табылатын қателердің тізімі (қысқартылып келтірілген) |
Қатенің коды
|
Қатенің сипаттамасы
| |
102
|
- Хабардың қызметтік фразасының құрылымы бұзылған
| |
201
|
- Хабардың ақпараттық фразасының құрылымы бұзылған (белгілердің саны 1.7 кестесінде нөлдермен көрсетілген)
| |
107
|
- Ақпаратты жіберген бекеттің операцияның орындалған бекетіне сәйкес еместігі
| |
121
|
- Бірдей баратын стансамен құрастырған станса
| |
123
|
- Хабарда күнтізбедегі уақыты дұрыс жазылмаған (күні, айы,) немесе уақыт (сағат, минут)
| |
125
|
- Қүрамды жазып алу белгісі дұрыс берілмеген (1- құрам басынан жазылса, ал 2- соңынан жазылса)
| |
204
|
- Вагонның баратын стансасы жоқ, болмаса жүктің салмағы берілген
| |
205
|
- Ролик подшипниктар туралы мәліметтер дұрыс берілмеген (вагондарда ролик подшипниктары болса – 1, ал болмаса – 0 белгіленеді)
| |
203
|
- Вагонда жүктің салмағы вагонның жүккөтерімділігінен көп берілген
| |
208
|
- Хабарда жоқ вагонның нөмірі берілген және т.б.
|
1 Мысал. (02 хабары) пойыз парағының телеграммасын форматтық және логикалық бақылау.
Қызметтік фраза (1.6 кестесіне сәйкестігі бойынша қысқартылып берілген):
Қателер 102 107 102 123 123
(02 2800 1221 86004 77 2221 2 71 10 01 76
Кесте 4.3 - Табылған қателердің тізімі
|
Қателердің коды
|
Қатенің сипаттамасы
| |
102
|
- Ақпаратты жіберген бекеті мен баратын стансалардың кодтары 5 белгі болу керек
| |
107
|
- Ақпаратты жіберген бекеті мен операцияның орындалған бекетіне сәйкес еместігі
| |
123
|
- Айдың күндері 31 аспау керек
| |
123
|
- Минуттардың мөлшері 60 аспау керек
|
2. Ақпараттық фраза:
қателер 208, 201 205 201 201
05 004823 2 32 7010 01048 2243 ВКПС
Кесте 4.4 - Табылған қателердің тізімі
|
Қателердің коды
|
Қатенің сипаттамасы
| |
208
|
- Жоқ вагонның нөмірі берілген
| |
201
|
- Вагонның нөмірі 8 белгіден тұру керек
| |
205
|
- Ролик подшипниктар туралы мәліметтер дұрыс берілмеген (вагондарда ролик подшипниктары болса – 1, ал болмаса – 0 белгіленеді)
| |
201
|
- Жүк салмағының коды 3 белгіден тұру керек
| |
201
|
- Баратын стансаның коды 5 белгіден тұру керек
|
БАЖ сенімді жұмыс істеудің бірінші талабы жұмыстың барлық кезеңдерінде жоғары семінділікті қамтамасыз ету. Ақпаратта қателер - тіркеу, дайындау, жіберу және өнделу кезеңдерінде шығуы мүмкін. Қателердің үлкен бөлігі оператор мағлұматтарды дайындағанда енгізіледі. Мағлұматтарды байланыс желілер арқылы жібергенде кедергілерден өзгеріп кетуі мүмкін. Мағлұматтардың өзгеруі ЭЕМ құралдардың бұзылуы мен ақауларынан болуы мүмкін. Дұрыстығын қамтамасыз ету үшін өзгертілген ақпаратты әр түрлі бақылау және қорғау әдістері қолданылады.
Бақылаудың бағдарламалы – логикалық әдістері, дұрыстайтын кодтар және қайыра байланысымен жүйелер сол кезеңдерде қателерді тауып дұрыстау үшін БАЖда кеңінен қолданатын негізгі әдістер болып табылады.
Артық ақпаратты қосумен негізделген бірнеше әдістер бар, олар мағлұматтарды қорғауға (белгіге, санға, сандардың тобына) белгілі ережелер бойынша бастапқы мағлұматтарды өзгерту арқылы қосымша мағлұматтар қосылады (бақылау комбинация). Мағлұматтарды жіберу (өндеу) әр операциясын жіберетін бекетте бақылау белгісін есептеуді қарастырады, бақылау кодымен бірге мағлұматтарды жіберу, қабылдайтын аптаратында бақылау комбинациясын есептеу және оны қабылдаған комбинациялармен салыстыру.
ТКБАЖда аса маңызды реквизиттерді қорғау үшін пойыз индексінің кодтарын, вагондардың нөмірлерін, біртұтас желілік белгілеу бойынша теміржол стансаның кодтарын модуль бойынша қорғау қолданылады. Сонымен қатар бақыланатын сандар бақылау коды деп аталатын арнайы бірразрядты және көпразрядты санмен толтырылады, ол формула бойынша есептеледі және әртүрлі құжаттарда сол реквизитпен толықтырылады. Сол формуламен бақылау еске асырылады. Егер, тексергенде бақылау белгісі сәйкес келмесе, онда жіберілген қате туралы хабарландырып тұрады.
Соның себебінен МПС 1985 жылдан бастап келесі нұсқаулар енгізілді:
1. Біртұтас жүйе бойынша жасалынған жылжымалы құрамның нөмірлену жүйесі жеті цифрдан және сегізінші бақылау цифры, ол жылжымалы құрамның нөмірінің дұрыстығын тексеруін қамтамасыз етеді.
2. Біртұтас жүйе бойынша жасалынған теміржол стансаларды кодтау жүйесі төрт цифрдан тұрады және бесінші бақылау цифры болып табылады. Бесінші цифры барлық цифрлармен бірге біртұтас желілік белгілеу жүйесіндегі КСРО теміржол стансалардың тізіміне енгізіледі. (МПС №4 тариф жетекшісінің).
Бақылау кодын есептеу үшін әртүрлі комбинацияларды және модульдерде (10, 11, 12 және т.б.) қолдануы мүмкін.
Жылжымалы құрамның бақылау коды туралы қосымша бақылау цифрын есептеу алгоритмі келесі: (метод контроля по модулю 10):
- сол жағынан есептегенде тақта тұрған нөмірдің әр цифры 2 көбейтіледі, оң жұпқа 1 көбейтіледі;
- сол әдіспен анықталған барлық цифрлар (не числа) қосылады;
- 10 санға дейін толықтыратын цифр бақылау белгісі болып табылады.
2 Мысал. 7435468 нөмірі үшін бақылау белгісін анықтау қажет.
Бақылау белгісін есептеу үшін іс әрекеттердің реті 1.8 кестесінде келтірілген.
50 дейін толықтыратын сан немесе сегізінші нөмірі бақылау цифры 9 болады, ал жаңа нөмір 74354689 болып қабылданады.
Достарыңызбен бөлісу: |
