Бірінші жақтан, сұраныс пен ұсыныс арасындағы өзгерістермен екінші жақтан, теңдік баға мен тауардың теңдік көлемі арасындағы өзгерістер арқылы төмендегі байланыстарды анықтауға болады

Бірінші жақтан, сұраныс пен ұсыныс арасындағы өзгерістермен екінші жақтан, теңдік баға мен тауардың теңдік көлемі арасындағы өзгерістер арқылы төмендегі байланыстарды анықтауға болады:

Бірінші жақтан, сұраныс пен ұсыныс арасындағы өзгерістермен екінші жақтан, теңдік баға мен тауардың теңдік көлемі арасындағы өзгерістер арқылы төмендегі байланыстарды анықтауға болады:

Сұраныс пен ұсыныс көптеген факторлардан тәуелді және осы факторлардың өзгеруіне қарай олар да өзгереді. Икемділіктің мағынасы осындай өзара өзгерістерден туындайды.

Икемділік - бұл белгілі бір фактордың 1% өзгеруіне жауап ретінде сұраныс пен ұсыныстың қанша процентке өзгергенін анықтайтын көрсеткіш. Ол көрсеткіш проценттік өзгеру қатынастарымен анықталады.

Сұраныстың бағалық икемділігі – тауар бағасының 1% өзгеруі сол тауарға деген сұраныстың қанша процентке өзгеретінін көрсетеді, яғни бұл көрсеткіш сұраныс көлемнің осы тауар бағасының өзгеруіне сезімталдығын анықтау үшін қолданылады. ЕPD = ∆ Q% ∆ Р% Мұнда ЕPD – сұраныстың бағалық икемділігінің коэффиценті; Q% - сұраныс көлемінің қатысты өзгеруі; Р% - бағаның қатысты өзгеруі;

Сұраныстың табыстық икемділігі – бұл көрсеткіш тұтынушы табысының 1% өзгеруі осы тауарға деген сұраныстың қанша процентке өзгеретінен көрсетеді. Бұл коэффициент тауардың сапалылығын анықтайды. ЕіD = ∆ Q% ∆ I % Мұнда: ЕіD – сұраныстың табыстық икемділігінің коэффициенті, Q % - сұраныстың өзгеруі, І % - табыстың өзгеруі. - Егерде ЕіD > О бұл тауарлар сапасыз болады, себебі тұтынушының табысы өскен сайын қарастырып отырған тауарға сұраныс азаяды. - ЕіD >О - әдеттегі қолдануға жарамды тауарлар. - Егерде О< ЕіD < 1 – бірінші қажеттіліктегі тауарлар - ЕіD > 1 – қымбат жиһаздар, сән-салтанат тауарлары.

Бірін - бірі алмастыратын және толықтыратын тауарлардың болғандығынан, бір тауардың бағасының өзгеруі екінші тауардың сұраныс көлемінің өзгеруіне әсер етеді. Бұл байланысты анықтау үшін сұраныстың қиылысқан икемділігі деген көрсеткіш қолданылады. Бұл көрсеткіш У тауарының бағасы 1% -ке өзгерген кезде Х тауарынан сұраныс көлемі қанша процентке өзгеретінін көрсетеді және төмендегі формула арқылы есептеледі: ЕхуД = ∆ Qх% ∆ Ру% Мұнда: ЕхуД – қиылысқан икемділік коэффициенті; ∆ Qх% - Х тауарына сұранысына қатысты өзгеруі; ∆ Ру% - У тауар бағасының өзгеруі. - Егерде қиылысқан икемділік коэффициенті оң сан болса, ЕхуД > О, онда Х және У тауарлары бірін - бірі алмастыратын тауарлар. - Егер ЕхуД < О теріс сан болса, онда бірін - бірі толықтыратын тауарлар. - ЕхуД = О онда Х және У біріне - бірі қатысы жоқ тауарлар болып анықталады.