Жалғаулықтардың мағыналық қатынастарын айқындайтын қызметіне қарай: .1.Мезгілдес
салалас сөйлемді былайша топтастыруға болады:
1 Да, де жалғаулықты мезгілдес салалас құрмалас; 2. Және, сондай ақ, сонымен қатар
жалғаулықты мезгілдес салалас; 3. әрі жалғаулықты мезгілдес салалас; 4. ал жалғаулықты
мезгілдес салалас 2. Себептес салалас сөйлемді былайша топтастырамыз: 1. Сондықтан (сол
үшін, сонан соң) жалғаулықты себеп пен салдар құрылымды салалас сөйлем; .2. Сол себепті
жалғаулықты себеп пен салдар құрылымды салалас сөйлем; .3. Өйткені (себебі, неге
десең,ендеше) жалғаулықты салдар мен себеп құрылымды салалас сөйлем. 3. Қарсылықты
салалас сөйлем 1. Да жалғаулықты қарсылықты салалас сөйлем; .2 Бірақ, дегенмен, алайда, әйтсе
де, әйткенмен, сонда да жалғаулықты қарсылықты салалас сөйлем. Қарсылықты салалас
құрмалас сөйлемдердің жасалу ерекшелігіне мынадай: Алғашқы компоненттің баяндауыш
формасының болымды, соңғысының болымсыз формада келуі арқылы; 2. Алғашқы компоненттің
баяндауыш формасының болымсыз, соңғысының болымды формада келуі 5. Шартты
салалас құрмалас сөйлем. .1. Әйтпесе, болмаса жалғаулықты салалас құрмалас сөйлем
Шартты
салалас құрмалас сөйлемнің жасалу ерекшелігі алғашқы компоненттің
баяндауышының бұйрық рай формасында келуі. 5. Салыстырмалы салалас құрмалас сөйлем:
1.Да, де жалғаулықты салыстырмалы құрмалас сөйлем. 2. Ал жалғаулықты салыстырмалы
құрмалас сөйлем. Салыстырмалы құрмалас сөйлемнің жасау ерекшелігі. Компонент
баяндауыштарының құрамында сияқты, ұқсайды сөздерінің қолданылуы. 6. Талғаулы салалас
құрмалас сөйлем. .1 Я, мейлі, не, немесе, яки, я болмаса, не болмаса,әлде, мейлі, құй жалғаулықты
талғаулы салалас. Талғаулы салалас сөйлемнің жасалу ерекшелі Жалғаулықтардың әр
компонентте қайталануы арқылы жасалады және баяндауыш компоненттердің бір сөзбен берілуі
арқылы жасалады. 7. Кезектес салалас құрмалас сөйлем: Біресе, бәрде, кейде жалғаулықты
салалас құрмалас. Кезектес салалас құрмалас сөйлемдердің жасалу ерекшелі баяндауыш
компоненттерінің бір сөзбен берілуі арқылы жасалады
Достарыңызбен бөлісу: |
