Дәріс тезистері 1-дәріс. Атомның ядролық моделі
Радиоактивтіліктің ыдырау заңы
жүктеу/скачать 5,99 Mb. Pdf көрінісі
|
| 9.2. Радиоактивтіліктің ыдырау заңы
Радиоактивті ыдырау деп ядролардың өздігінен табиғи радиоактивті айналуы. Радиоактивті ыдырауға ұшырайтын ядро аналық, ал туындаған ядро Сонымен гамма-сәулелену – радиоактивті айналулар кезінде қоздырылған өнімдер энергияларының азаюының негізгі формасы. 30 Атомдық ядролардың өздігінен ыдырауы радиоактивтіліктің ыдырау заңына бағынады N = N 0 e − λt , мұндағы N 0 − алғашқы t = 0 уақыт мезетіндегі заттың берілген көлеміндегі ядролардың саны, N − t уақыт мезетіндегі сол көлеміндегі ядролардың саны, λ − ыдыраудың тұрақтысы – 1 с ішінде ядроның ыдырау ықтималдылығы деген мағынаға ие және бірлік уақыт ішінде ыдыраған ядролардың үлесіне тең. Радиоактивті ыдыраудың теориясы екі ұйғарымға негізделеді: 1) ыдырау тұрақтысы сыртқы жағдайларға тәуелсіз; 2) dt уақыт ішінде ыдыраған ядролардың саны нақты ядролар санына пропорционал (ядролар санының кемуі: − dN = λ Ndt , олай болса, ыдырау заңын айнымалыларды бөліп және dN N =− λ dt өрнегін интегралдап аламыз). Радиоактивті ыдырау процесінің қарқындылығын екі шама сипаттайды: 1) Т 1 / 2 жартылай ыдырау периоды және 2) радиоактивті ядролардың τ орташа өмір сүру уақыты . Жартылай ыдырау периоды Т 1 / 2 − бастапқы радиоактивті ядролардың саны екі есеге азаятын уақыт: N 0 2 = N 0 e − λT 1 / 2 , Осыдан Т 1 / 2 = ln2 λ = 0,693 λ . dN ядролардың қорытқы өмір сүру уақыты мынаған тең: t | dN |= tλ Ndt . Барлық алғашқы ядролардың τ орташа өмір сүру уақыты мынаған тең: τ = 1 N 0 ∫ 0 ∞ λ Nt dt = 1 N 0 ∫ 0 ∞ λN 0 t e − λt dt = λ ∫ 0 ∞ t e − λt dt = 1 λ . Радиоактивті сәуле көзіндегі А жүктеу/скачать 5,99 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|