Дәріс тезистері 1-дәріс. Атомның ядролық моделі



Pdf көрінісі
бет33/50
Дата10.12.2023
өлшемі5,99 Mb.
#136833
1   ...   29   30   31   32   33   34   35   36   ...   50
Байланысты:
ДӘРІСтер АЯжҚД физикасы

10.2. Бэта-ыдырау
«Бэта-ыдырау» термині ядролық түрленудің үш типін белгілейді:
электронды
β

және
позитронды
β
+
ыдыраулар
, сондай-ақ
электронды
қармау
(басқа аты – 
е
- қармау немесе 
К
-қармау).
Түрленудің алғашқы екі түрінде
ядро электрон 

1
0
е
(позитрон 

1
0
е
) және
электронды антинейтрино
0
0
~
ν
е
(электронды нейтрино
0
0
ν
е
) шығарады.
β

электрондар ядроның ішінде ядродағы нуклонның бір түрінен басқа түріне –
нейтроннан протонға
немесе
протоннан нейтронға
– түрленген кезде өтетін
процестердің нәтижесінде туындайды.
33


0
1
n

1
1
p
+

1
0
e
+
0
0
~
ν
e
(
β

- ыдырау)
1
1
p

0
1
n
+
+
1
0
e
+
0
0
ν
e
(
β
+
- ыдырау)
Мұнда 
0
1
n
және 
1
1
p
– нейтро мен протонның белгіленуі.
Нейтронның тыныштық энгергиясы сутегі атомының тыныштық
энергиясынан 782 кэВ-қа артық. Осы энергияның есебінен нейтронның протонға
өздігінен түрленуі

β

- ыдырау және ядродан тыс түрленуі орын алады.
Шынында да,
β

электрондар еркін
нейтрондардың радиоактивті ыдырауы
кезінде туады және 782 кэВ энергияға ие.
Еркін протондар үшін
β
+
-
ыдырау байқалмайды, бірақ та ядрода
байланған протон үшін бөлшектердің
ядролық әсерлесуінен, бұл реакция
энергетикалық тұрғыдан мүмкін болады.
Бэта-ыдырау кезінде шығарылған
электрондардың энергетикалық спектрі
β

спектр энергиясының жоғарғы шекарасына
Е
max
дейін жойылатын
үздіксіз
болып табылады. Бэта-ыдырау кезінде ядроның жоғалтатын толық
энергиясы барлық уақытта
Е
max
-ға тең, бірақ ол электрон мен антинейтрино
арасында әртүрлі таралады. Электрон энергиясының максимал мәні
Е
=
Е
max
барлық энергияны электрон алып кететінін білдіреді, электрон энергиясының
нөлдік мәні барлық энергия антинейтриномен кететініне сәйкес келеді.
Еркін нейтрондардың 
β

-радиоактивтілігі үшін 
Е
max
=
782 кэВ
.
е



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   29   30   31   32   33   34   35   36   ...   50




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет