Дәріс тезистері Дәріс 1 Мәдениет морфологиясы
жүктеу/скачать 37,15 Kb.
|
03 Дәріс 1 Мәдениет морфологиясы
Дәріс тезистеріДәріс 1 Мәдениет морфологиясыСабақтың мақсаты: Мәдениет түсінігі және тұжырымдамаларымен таныстыру және талқылау.Негізгі ұғымдар: рухани жаңғыру,мәдениет, ұлттық идея, жаһандану.Жоспар: 1.Мәдениет түсінігін қалыптастыру тарихы. 2.Мәдениет мәнің анықтаудағы тәсілдердің әралуандығы.Ф.Боас,Л.Уайт,З.Фрейд, К.Леви-Стросс және басқалардың тұжырымдамалары. 3.Мәдениет жүйе ретінде. Мәдениеттің қызметтері. 4.Мәдениет және этнос. 5.Мәдениет және өркениет.Өркениеттің типтері. Мәдениет (латын мәдениетінен —өсіру, кейінірек — білім, білім беру, даму, венерация) — бұл адам өмірінің әртүрлі салаларында мағынасы өте көп. Мәдениет философия, мәдениеттану, тарих, өнер тарихы, лингвистика (этнолингвистика), саясаттану, этнология, психология, экономика, педагогика және т.б. Негізінен, мәдениет адамның өзін-өзі танытудың және өзін-өзі танудың барлық формалары мен тәсілдерін, адам мен жалпы қоғамның дағдылары мен қабілеттерін жинақтауды қоса алғанда, адамгершілік әрекеті деп түсініледі. Мәдениет адамның субъективтілігі мен объективтілігінің көрінісі (кейіпкер, құзыреттілік, дағды, дағды және білім) ретінде көрінеді. Мәдениет адам белсенділігінің тұрақты формаларының жиынтығы болып табылады, онсыз оны ойнату мүмкін емес және сондықтан да бар. Мәдениет — бұл адамға тән тәжірибе мен ойлармен белгілі бір мінез-құлықты үйрететін және оған әсер ететін басқару кодексі. Мәдениеттің шығу көзі — бұл адамның қызметі, танымы және шығармашылыы. Әлемдегі мәдениеттің қолданыстағы философиялық және ғылыми анықтамаларының алуан түрлілігі осы түсінікті мәдениет объектісі мен объектісінің ең айқын анықтамасы ретінде қарастыруға мүмкіндік бермейді және дәлірек және тар анықталуды талап етеді.«Мәдениет әмбебап және рухани құндылықтардың іс жүзінде жүзеге асуы» [ «Қоғам мен адамның дамуының тарихи қалыптасқан деңгейі адам өмірін және қызметін ұйымдастырудың түрлерінде және нысандарында, сондай-ақ олар жасаған материалдық және рухани құндылықтарында» (TSB); «Адам мінез-құлық саласында генетикалық мұраланған ақпарат жиынтығы» (Ю. М. Лотман); «Адамның биологиялық емес көріністерінің жиынтығы» «Мәдениет, оның ішінде ең жарқын және әсерлі көріністерін салттық және діни қызметтер түрінде, қоршаған орта параметрлерінің мониторингі құрылғыларының және құрылғыларының иерархиялық жүйесі ретінде түсіндіруге болады» (EO Wilson); Мәдениет пен табиғаттың өзара әрекеттесуі мәдениеттану проблемаларының бірі болып табылады. Катонқарағай Аға жер өсіру оны жатқызу, өсіру, жетілдіру, құрмет ретінде анықтайтын, мәдениет ұғымын енгізді. Осы мағынада мәдениет өзара тиімділік бағытталған табиғатпен жұмыс істейтін адам, сондай-ақ пайда болады. адам, оның материалдық құрамдас сипатына қабылдайды осы ынтымақтастық, оны сөзім, олардың жұмысын байыту жұмысын сипатына жауап жоспарларын, зерттеулер, тартады. табиғат жоюға бағытталған іс-әрекеттер оған адамзат пен өмір сүру үшін ешқандай зиян келтіре алмайды. Мұндай іс-шаралар мәдениет көрінісі, оның жоғары саналы қызметінің, нәтижесі болуы мүмкін емес. мәдениет және табиғат Қазіргі заманғы, сирек емес ұғымдарды салыстыру өркениет, мәдениет және қала өмірінің сипаты мен сәйкестендіру жеке адамның ой болжайтын мүмкін. Бұл мәдениет жатқызылған және тіпті мәдениет төмендеуіне және оның болмаған үлгі бола мүмкін емес қала өмірінің байланысты көріністеріне мысалдар табу қиын емес. Бұл пікірлер JG Гердер, NABerdjaeva жұмыстарға табуға болады. Ол оңай табиғатпен саналы ынтымақтастық қағидатынан адамның жою, және оның өндіруші, жинақталған мәдени мұраны төмендеуіне әкеледі деп көрген, және ең өркениетті өмір төмендеуіне кейін отыр. Осы мысал ежелгі әлемнің көптеген дамыған елдерде және қазіргі заманғы қалалардың өміріне мәдениет дағдарыс көптеген көріністеріне төмендеуі болып табылады. Өркениет ретінде «мәдениет» қазіргі заманғы тұжырымдамасы XVIII — XIX ғасырдың басында Батыс Еуропада қалыптасты. мегаполистер мен бүкіл әлем бойынша өз колониялары арасындағы айырмашылық — Болашақта бұл ұғым, бір жағынан, екінші жағынан, Еуропа шеңберінде халықтың әр түрлі топтары арасындағы айырмашылықтар қамтиды болды. Демек, бұл жағдайда «мәдениет» ұғымы «өркениет», яғни «табиғат» түсінігінің антиподы эквиваленті болып табылады. Осындай анықтаманы қолдану арқылы, өркениет деңгейі бойынша жеке тұлғаларды және тіпті бүкіл елдерді жіктеуге болады. Жеке авторлар мәдениетті тек «жаратылған және айтылған әлемдегі ең жақсы» деп атайды (Мэттью Арнольд) және осы анықтамаға кірмейтін нәрсе — хаос және анархия. Осы тұрғыдан алғанда, мәдениет қоғамдағы әлеуметтік даму мен прогреспен тығыз байланысты. Арнольд дәйекті оның анықтамасын пайдаланады: (Arnold, 1882), «… Мәдениет бізге қатысты барлық туралы білім алу процесінде туындайтын үздіксіз жетілдіру нәтижесі болып табылады, ол былай деді: мен ойлар болды деп ең жақсы болып табылады». Іс жүзінде, мәдениет тұжырымдамасы өнер мен классикалық музыка саласындағы ең үздік өнімдер мен іс-әрекеттерге нұсқайды. Осы тұрғыдан «мәдени» термині осы салалармен байланысты қандай да бір тұлғалард қамтиды. Сонымен қатар классикалық музыкамен айналысатын адамдар, рэп жанкүйерлеріне қарағанда, Австралияның аборигендерінің дәстүрлі өмір салтына жетекшілік етеді. Алайда, бұл дүниеде ішінде, онда сіздің үшін — «Адам табиғаты» көп «табиғи» және «жоғары» мәдениет жолын кесуге жатқызылған ретінде кем «қопсытылған» адамдар негізінен қарастырылады Бұл көзқарас XVIII ғасырдан бері көптеген авторлардың шығармаларында кездеседі. Олар, мысалы, халық музыкасы (қарапайым адамдар жасағандай) табиғи өмір салтын адал көрсетеді, ал классикалық музыка үстіңгі және декадент болып көрінеді. Осыған сәйкес, «батыс өркениетінің» сыртындағы адамдар Батыс капитализмін бүлдіріп қоятын «асыл қиратушылар». Бүгінгі таңда зерттеушілердің көбісі де экстремалды болып табылады. Олар «жалғыз дұрыс» мәдениеттің тұжырымдамасын, сондай-ақ табиғатқа толық қарсылығын да қабылдамайды. «Емес элиталық» мәдениет бірдей жоғары деңгейіне ие болады, және «элиталық» және «батыстық емес» адам мәдени ретінде болуы мүмкін екенін, бұл жағдайда, тек олардың мәдениеті басқа жолдармен көрінеді таныды. Алайда, бұл ұғым «жоғары» мәдениетті элитаның мәдениеті мен «бұқаралық» мәдениет ретінде ерекшелендіреді, қарапайым адамдардың қажеттіліктеріне бағытталған тауарлар мен жұмыстарды білдіреді. Сондай-ақ, кейбір жұмыстарда «жоғары» және «төмен» мәдениеттің екі түрі әртүрлі субкультураларға ғана қатысты екенін атап өткен жөн. Өркениеттің — өмір философиясының неміс өкілі, Освальд Шпенглер оның қарама-қарсы ішіне тірілуде, бірнеше жүз жасқа тұрақты, өз эволюциялық циклі өтеді тәуелсіз ағзалардың (түрлі халықтар) жиынтығы ретінде мәдениет көрінісін баяндалған, және, өліп. Өркениет мәдениеттің адамның шығармашылық әлеуеті сұранысқа ие емес және өлімге толы техника негізгі болып табылатын дамудың дәйекті кезеңі болып табылады. жаһандану ғалымдар тұрғысынан .негізгі әдіснамалық мәдениетін зерттеудің тәсілдері, оның мәні мәселелері, жіктелуі, санаттары призмасы арқылы мәдениет және өркениет ұғымдарын арасындағы диалектикалық қарым-қатынасы «жалпы», «арнайы» және «жеке» деп санайды. Мәдениет көптеген оқу пәндерінде оқу және рефлексияның пәні болып табылады. Бастысы — мәдениеттану, мәдениеттану, мәдени антропология, мәдениет философиясы, мәдениет социологиясы және басқалар. Ресейде мәдениеттің негізгі ғылымы — мәдениеттану, ал батыста, негізінен ағылшын тілінде сөйлейтін елдерде, мәдениеттану термині мәдениетті мәдени жүйе ретінде зерттеу ретінде түсіндіріледі . Осы елдердегі мәдени процестерді зерттеу үшін ортақ пәнаралық өріс мәдениеттану болып табылады . Мәдени антропология адам мәдениеті мен қоғамның алуан түрлілігін зерттейді, оның негізгі міндеттерінің бірі — бұл әр алуандылықтың себептерін түсіндіру. Мәдениетті және оның құбылыстарын әлеуметтанудың әдіснамалық құралдары мен мәдениет пен қоғам арасындағы тәуелділіктерді зерттеу арқылы зерттеу мәдениеттің әлеуметтануымен байланысты . Мәдениет философиясы мәдениеттің мәнін, мағынасын және мәртебесін айрықша философиялық зерттеу болып табылады. жүктеу/скачать 37,15 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|