Дәрістер мазмұны бастауыш сынып оқушыларының жобалау әрекетін ұйымдастыру

Тәжірибелік-бағдарлы 

ғылымның 

тағы 

ерекшелігі 

– 

көппәнділігінде, (полидциплинарность), ол білімдік және пәндік салалардың 

интегративтік  сипатта  дамытуға  қатысуын  қажет  етеді.  Білім  берудегі 

ғылымилықтың  жаңа    көппәнділік  тұрпатын  негізге  ала  отырып,  

зерттеушілер  жобалаудың  екі  түрін  атап  көрсетеді.    Олар:  психологиялық-

педагогикалық және  әлеуметтік-педагогикалық. 

Біріншісі,  психологиялық–педагогикалық  түрі  –  білім  беру  үрдісін 

жобалауға  тән,  яғни  «оқыту–әрекеттің  тәсілдерін  меңгеру,  қалыптастыру–

әрекеттің  жасалған  түрін  меңгеру,  тәрбиелеу  –  есею  мен  әлеуметтену». 

Екінші  әлеуметтік-педагогикалық  түрінің  объектілері  ретінде  білім  беру 

институттары  мен  білім  берудің  түрлі  орталары  алынып,  олардың 

әрқайсысында атқаратын қызметтеріне сәйкес үрдістер жүргізіліп отырады. 

Егер  таным  бұған  дейін  өмір  сүріп  келген,  зерттеушінің  пікіріне 

тәуелсіз   белгілі бір  объект  туралы шынайы білім алуға  бағытталған болса, 

жобалау дүниеге бұдан бұрын болмаған жаңа объект әкеледі. Осы мағынада 

олардың  айырмашылығы  шығармашылық  пен  оның  айнадағы  бейнесіне 

ұқсас болады.     

Өткен ғасырдың екінші жартысында көптеген зерттеушілер «жобалау» 

ұғымын  кеңінен  қолдана  отырып,  оның  болашақты  көздейтін  мәніне  көңіл 

аударғанымен,  жобалау  қызметінің  өзіндік  мәні  мен  құрылымдық 

компоненттерін  терең  қарастырмайды.  Солай  бола  тұра,  сол  кездерден 

бастап  «жобалық  сана»,  «жобалық  тұрғыдан  ойлау»,  «жобалау 

онтологиясы»,  «жобалау  тұрғысы»,  «жобалау  технологиясы»,  «жобалау 

әдістері», т.б. осы сияқты көптеген жаңа ұғымдардың енгізілуі  арқылы адам 

танымында жаңа бір саланың жүйесі пайда болып келеді. 

Жобалау  феномені  туралы  қалыптасқан  теория  мен  тәжірибелерді 

қарастыру  барысында,  оның  төмендегі  іргелі  зерттеулер  мен  идеяларға 

негізделгені анықталды. Олар:   

жобалау 

қызметін 

бүгінгі 

таңда 

өзекті 

болып 

отырған 

ұйымдастырушылық  мәдениеттің  жобалық  -  технологиялық  жаңа  түрі 

тұрғысынан қарастыру идеясы; 

жобалауды  ой  -  әрекет  жүйесі  әдіснамасы  негізінде  қалыптасатын 

басқару қызметі ретінде жүзеге асыру идеясы;  

әлеуметтік салаларды дамыту мақсатына сай   жобалауды ресурстарды 

тиімді ұйымдастыру қызметі ретінде пайдалану идеясы, т.б.;  

Аталған 

идеялардың 

әрқайсысын 

бөлек 

қарастырайық.   

Индустриалдықтан  кейінгі  деп  аталатын  әлеуметтік    қоғамның  күшті 

ықпалымен  ұйымдастырушылық  мәдениеттің  жобалық  -  технологиялық 

жаңа түрі пайда болуда. Оның негізінде ғылым мен өнер, адам психологиясы 

мен  оның  әлеуметтік  ортамен,  қоғаммен  қарым  -қатынасын  жобалау 

тұрғысында  қарастырылу  белең  алып  келеді.    Сөйтіп,  жобалау  қазіргі 

заманға тән ойлаудың стильдік қасиетіне, бүгінгі күн мәдениетінде адамның 

шығармашылық  әрекеттерінің  барлық  қырларын  қамтитын  басты  типтік 

белгісіне айналып келеді. 

Бүгінде  әлеуметтік  -  қоғамдық  ғылымдар  саласында  жобалау  кеңінен 

зерттеле  бастады.  Ол  негізінен  жобалау  қызметінің    әлеуметтік 

контекстінде  қаралып,  әлеуметтік  болжау  мен  жоспарлауға  қарама–қарсы 

қойылуынан  байқалады.  Бұл  жерде  бір  топқа  әлеуметтік  жобалауды 

болашақта  жетуді  көздейтін  идеалдық  түрдегі  алдын  ала  жасалатын 

рескрептивтік  модель  деп  есептейтіндер  алынса,  келесі  топ  өкілдері  

әлеуметтік  жобалау  –әлеуметтік  объектінің  болашақта  қажет  болатын 

бейнесі деп санайды. Үшінші топ өкілдері  жоғарыда келтірген түсініктерді 

жинақтай  отырып,  әлеуметтік  жобалау  әлеуметтік  басымдық  әрекеттер 

жүктеу/скачать 2,73 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: