Дәрістер мазмұны бастауыш сынып оқушыларының жобалау әрекетін ұйымдастыру

белгілі  бір  сұраққа  жауап  іздеу  немесе  бір  логикалық  байланыстың  кем 

болуы немесе ғылымда бар тәсілдер және түсініктердің қоршаған орта тануға 

жеткіліксіз болуы жағдайында пайда болады. 

Зерттеу идеясының өзінде оның пайда болуынан бастап – ақ түпкілікті 

нәтижесінің қандай да бір көрінісі, оған жету амалдары, бақылау және түзету 

жолдары орын алуы мүмкін. 

Бірақ  зерттеу  нәтижесі  сол  ғылымның  түсініктік  аясына  (понятийный 

ландшафт)  ене  отырып,  оның  дамуына,  өзгерістеріне  ықпал  етеді.  Ғылыми 

зерттеудің осы салалары оны жобаның қасиеттеріне жақын екенін білдіреді. 

Солай  бола  тұра,  жоба  мен  зерттеудің  елеулі  айырмашылықтары  да 

бар.  Оның  ең  негізгісі  -  әрқайсысының  жүзеге  асырылатын  кеңістіктерінің 

біздей  еместігі.  Ғылыми  зерттеуде  түсініктік  кеңістігі  сол  ғылымның 

теориясы болып  табылады да,  зерттеу нәтижесінде  алынған  жаңа ұғымдар 

теориялық кеңістікке өзгеріс енгізіледі. 

Ал  жобалауда  –  практикалық  әрекеттер  жүзеге  асырылып,  тәжірибе 

өзгеріп  отырады.  В.В.Давыдовтың  айтуынша,  оқу  әрекеті  квазизерттеу 

ретіне орындалады, сондықтан, оқу әрекеті барысында қалыптасқан ғылыми 

теория,  түсініктік  кеңістік  өзгермейді,  яғни  оқушылар  ғылыми  теорияны 

дамытуға араласпайды. 

Солай бола  тұра,  субьектілік  түсініктік  кеңістік өзгереді, оқушыларда 

жаңа  түсініктер  пайда  болады  және  олардың  қоршаған  ортаны  тану 

амалдары  мен  жолдары  өзгереді,  яғни  оқушының  өз  теориялары,  өз 

көзқарастары пайда болады, дамиды. 

Ғылыми зерттеу жобаға немесе оның құрамдас бөлігіне айнала алады. 

Бұл адамның жаңа білімі оның өзін ғана емес, оның өзі ортасын, әлеуметтік 

ортасын да өзгерте алатын жағдайда пайда болады. Сондай – ақ, жаңа білім 

тәжірибеде жүзеге асырылғанда ғана жобаға айнала алады.  

Жаңа  білім  құралға,  практикалық  әрекеттің  құралына  (средство) 

айналуы арқылы жобаның бөлігі болып қызмет етеді. 

Ғылыми зерттеулер мен жобалардың көптеген ортақ жерлері бар, 

айналып,  оған  еніп  те  кетуі  мүмкін.  Іргелі  ғылыми  зерттеулер  жобаның 

бірнеше  сериясын  жүзеге  асыруға  мүмкіндік  береді,  өйткені  зерттеу 

нәтижелері  белгілі  болмай  кейбір  жобаларды  орындау  мүмкін  емес. 

Керісінше, кейбір жобаларда өз алдына құндылықтары бар зерттеулер пайда 

болады.