кіретіндей, сол бір қалып түрін табу қажет. Егер ол барлық практикалық
болады. (К.П. Ягодовский Исследовательский
метод в школьном обучении.-
М.: Л., 1929.- С.46).
Бұндай қалыптар біртіндеп қалыптасты. Ұлы швейцар педагогы И.Г.
Песталоции еңбектерінде оқушымен ойлау деңгейінде қоршаған
құбылыспен біріккен тәжірибелік жұмыстар толығымен жазылған. Ақыл-ой
бәрінде, іскер сабақтарда жақсырақ дамыды, өйткені сол кезде түрлі
қателіктер табылды, деп санаған. Ерте кезден шынайылық пен сапалық
шешімі педагогикада білім беру кілті сияқты талап ретінде қарастырылады.
Педагогикалық ойлар мен практикалық оқыту тарихында қысқарған
әңгіменің дамытушы катехизистік әдісіне қозғалыс бағытын қадағалайды Ф.
Динтер (1817). Одан- эвристикалық (грек.heurisko – табам) және эвристік әдіс
А. Дистерверг (1835). Соңғы айтулар бойынша, егер өзбетіншелікті оятса,
барлық әдістер жақсы.
Дистервег эвристикалық әдістің өзіндік ерекшелігін айтады:
•
оқушылардың өзіндік іс-әрекетін ояту;
•
оқушының өзінен туған сұраққа өз бетінше жауап табуға тырысуы;
•
зерттеу құбылысы;
•
ақиқатты табу үшін өзіндік ойлану, тергеу жүргізу мен қайта қарау
жолдары арқылы табу;
•
ұстаздың ұсынған пәнімен оқытуды зерттеу және жетілдіру үшін;
•
сұрақтарды индуктивті жол арқылы жетілдіру.
Эвристикалық әдістің негізін қалаушылардың бірі Г. Армстронг (1898) оны
келесіде сипаттаған. Эвристика әдісі оқушыны зерттеу жағдайына және
ғылыми фактіні ашуға мүмкіншілік береді. Бастаушы бірінші зерттеушілер
тобының мүшесі болғандарына қуанады. Балалардың барлығы ғылыми
ақиқатты ашуға бірге жұмыс істегенде, оларда табиғи қажеттілік пайда
болады, өздерінің жұмыстарын бірге талқылайды, пікір аламасады, бір-
бірінен кеңес сұрайды... (Цит. По: Ягодовский К.П. Исследовательский метод
в школьном обучении.- М., 1929.-С. 64).
Педагогикалық-мамандандырылған даму саласының шегіндегі жобалау
педагогикалық практикадан теориялық салаға ұласып кеткен. ХХ ғасырдың
бірініші жартысында жобалау іс-әрекеттің ғылыми әдісінің дамуын
қамтамасыз етуге әлеуметтік-білім беру саласына түрлі білм саласы ендіріп,
қолданды. Солардың ішіндегі әйгілі ғалымдар Дж. Дьюи, К. Поппер, Г.
Достарыңызбен бөлісу: