Су - тіршілік ортасында тірі организмдердің икемділігі
Дәрістің мақсаты:
Дәрістің мақсаты:
Тірі организмдердің сулы ортадағы экологиялық икемділіктері және олардың тіршілік ету ортасына қарай морфологиялық, анатомиялық және физиологиялық өзгерістері туралы мәлімет беру.
Дәрістің жоспары:
Дәрістің жоспары:
Сулы ортада организмдердің экологиялық икемділігі
Сулы ортада өсімдіктердің бейімделу ерекшеліктері
Жануарлардың сулы ортадағы экологиялық икемділігі
1-сұрақ
1-сұрақ
Су - тұрақты орта, ондағы абиотикалық факторлардың өзгерістері баяу жүреді. Сондықтан су организмдерінің құрлық организмдеріне қарағанда экологиялық икемділігі төмендеу. Тұщы су өсімдіктері мен жануарларының икемділігі теңіз бен мұхитқа қарағанда жоғары болады, себебі тұщы су тіршілік ортасы ретінде өзгермелі болып келеді.
Экологиялық икемділік организмдердің таралуында маңызды реттеуші роль атқарады. М.: жоғары экологиялық икемділігі бар гидробионттардың таралу аймағы кең (элодея), ал икемділігі төмендері керісінші тар болып келеді (артемия шаяны).
Экологиялық икемділік организмдердің таралуында маңызды реттеуші роль атқарады. М.: жоғары экологиялық икемділігі бар гидробионттардың таралу аймағы кең (элодея), ал икемділігі төмендері керісінші тар болып келеді (артемия шаяны).
Экологиялық икемділік организмдер -
дің жасы мен даму кезеңіне де бай- ланысты болады(теңіз моллюскасы).
2-сұрақ
2-сұрақ
Жер бетіндегі өсімдіктерге қарағанда су өсімдіктерінің ерекшеліктері айрықша. Қоршаған ортадан ылғалдылықты немесе минералды тұздарды диффузды сіңіру су өсімдіктерінің морфологиялық және физиологиялық ұйымдасуындағы өзгерісі-не әкеледі. Оларда өткізгіш ұлпалар мен тамыр жүйесі нашар дамыған. Көпшілік түрлері вегетативті жолмен (гидрохория), кейбір түрлері жынысты жолмен көбейеді.
Судағы өсімдіктер
Суда жүзетін өсімдіктер
Балдырлардың таралуы
3- сұрақ
3- сұрақ
Су жануарларының бейімдеушілігі өсімдіктерге қарағанда көпжақты. Оларға анатомиялық, морфология-лық, физиологиялық, мінез-құлық-тық, т.б. жатады. Бұл өзгерістерге тынысалу, қол-аяқтарының, пішіні-нің, қозғалысының, көбеюінің ерек-шеліктерін мысалға алуға болады.
