Дәрістің тақырыбы: Жалпы вирусология. Вирустың систематикасының негіздері. Вирионның құрылымы және химиялық құрамы. Бактериофагтар



бет1/2
Дата15.11.2022
өлшемі2,98 Mb.
#50331
түріҚұрамы
  1   2

Дәрістің тақырыбы: Жалпы вирусология. Вирустың систематикасының негіздері. Вирионның құрылымы және химиялық құрамы. Бактериофагтар.

  • м.ғ.к., доцент
  • Ахметова Сәуле Балтабайқызы

Д. И. Ивановскийдің 1892 жылы темекінің теңбіл ауруын зерттеп вирустарды ашуы вирусология ғылымының дамуының бастамасы болды.

  • Темекі теңбілінің вирусы

Вирустар – жасушалық құрылысы жоқ өте ұсақ микроорганизмдер. Олар көбеюге, өзгеруге, тұқым қуалауға бейім. Вирустардың ақуыз түзетін рибосомалары болмайды,сондықтан оларда зат алмасу процесі жүрмейді, тек қана бір нуклеин қышқылын құрайды (ДНҚ немесе РНҚ).

Вирустар облигатты жасушаішілік генетикалық дәрежедегі паразиттер болып саналады, жасушаның цитоплазмасында немесе ядросында көбейеді. Олар (дисъюнктивті) әдіспен көбейеді.

Вирустардың морфологиясы Вириондардың пішіндері әртүрлі болуы мүмкін:

  • Таяқша тәрізді (темекі мозаикасы вирусы);
  • Оқ тәрізді (құтыру вирусы);
  • Сфералы (полиомиелит, АИТВ-адамның иммунды тапшылық вирустары);
  • Сперматозоидқа ұқсас (көптеген бактериофагтар);
  • Көпқырлы;
  • Жіпше тәрізді;
  • Кірпіш немесе параллелелипед тәрізді.

РНҚ бар вирустар

  • парамиксовирустар
  • ортомиксовирустар
  • коронавирустар
  • аренавирустар
  • ретровирустар
  • реовирустар
  • пикорнавирустар
  • рабдовирустар
  • орбивирустар
  • тогавирустар
  • буньявирустар

ДНҚ бар вирустар

  • 1. поксвирустар;
  • 2. герпесвирустар;
  • 3. аденовирустар;
  • 4. паповавирустар;
  • 5. парвовирустар;

Вирустың толық құралған бір бөлшегі вирион деп аталады. Вирионның құрылымдық компоненттері:

  • капсомер – ақуыздың бөлшек бірлігі;
  • капсид – капсомерлерден құралған жабын;
  • нуклеокапсид – нуклеин қышқылы мен капсид ақуызының комплексі;
  • вирион – вирустың бүтін бөлшектері;


Достарыңызбен бөлісу:
  1   2




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет