Дипломдық ЖҰмыс информатика сабақтарындарындағы қашықтан білім беру технологиялары
Қашықтықтан білім беруде оқыту құралы ретінде 5-сыныпқа арналған Информатика бойынша ЭОҚ әзірлеу
жүктеу/скачать 1,59 Mb.
|
Тыныбек М. 11
| 2 .Қашықтықтан білім беруде оқыту құралы ретінде 5-сыныпқа арналған Информатика бойынша ЭОҚ әзірлеу
2.1Информатиканы оқытудағы қашықтықтан білім беру технологиялары Информатика бойынша қашықтықтан мамандандырылған білім беруді ұйымдастыруға жүйелі көзқарас қашықтықтан оқыту жүйесінің жұмыс істеу шарттарын, сондай-ақ информатиканы оқыту ерекшеліктерін мұқият қарастыруды талап етеді. Информатика – әртүрлі сипаттағы жүйелердегі ақпараттық процестердің заңдылықтары туралы, ақпараттық процестерді автоматтандырудың әдістері, құралдары және технологиялары туралы ғылым. Қазіргі заманғы ғылыми дүниетанымын қалыптастыруға, мектеп оқушыларының интеллектуалдық қабілеттері мен танымдық қызығушылықтарын дамытуға ықпал етеді; осы ғылымға негізделген ақпараттық технологияларды дамыту мектеп оқушылары үшін оқу процесінің өзінде де, олардың күнделікті өмірінде де қажет. «Информатика және АКТ» кәсіптік қызметтің барлық түрлерінде және үздіксіз білім берудің әртүрлі траекторияларында сұранысқа ие пән. Информатиканы оқытуда келесі белгілерді бөліп көрсетуге болады: сәйкес ғылымның метапәндік сипатына байланысты пәнаралық байланыстың маңыздылығы; информатика курстарының қолданбалы бағыттылығы; компьютерді құрал ретінде ғана емес, сонымен қатар зерттеу объектісі ретінде пайдалану; «Информатика және АКТ» пәнінде теориялық компоненттің болуы, оның дамуы студенттердің интеллектуалдық даму деңгейіне байланысты әртүрлі әдістемелік тәсілдерді қажет етеді. «Информатика және АКТ» пәнінің таңдалған ерекшеліктері қашықтықтан оқыту бойынша негізгі ережелермен қатар информатикадағы қашықтықтан оқытудың дидактикалық үлгісінде ескерілуі керек. Модель параграфта тұжырымдалған оқу процесінің буындарына (компоненттеріне) негізделді. Қашықтықтан оқытудағы мұндай компоненттердің мазмұны қашықтан оқытуды ұйымдастырудың анықталған принциптеріне сәйкес біршама нақтылауды талап етеді. Сонымен қатар, информатикаға арналған жеке кезеңдердің кейбір ерекшеліктері болады. Қашықтықтан оқытудың дидактикалық моделінің құрамдас бөліктерінің сипаттамасын ұсынайық. Оқу процесінің маңызды құрамдас бөлігі оқу мақсаттарын қою болып табылады, атап айтқанда: концептуалды деңгейде курстың мақсатты моделін құру. Оқыту мақсаты – оқу әрекетінің алдын ала саналы және жоспарланған нәтижесі. Технологиялық тәсілді жүзеге асыруда оқу мақсаттарын қою диагностикасы маңызды рөл атқарады. В.П. көзқарасы бойынша. Беспалько, педагогикалық жүйедегі мақсат диагностикалық түрде қойылуы керек, яғни. Оның орындалу дәрежесі туралы біржақты қорытынды жасауға және белгілі бір уақытта оған жетуге кепілдік беретін нақты анықталған дидактикалық процесті құруға болатындай дәл және анық. Осы тұрғыдан алғанда, Б.Блумның педагогикалық мақсаттар таксономиясы қызығушылық тудырады, онда оқу мақсаттары орындалатын әрекеттердің жалпы психологиялық белгілері түрінде көрсетіледі. Оқыту курсы мазмұнының мақсатты моделі – әрбір Б.Блумның белгілі бір категориясымен корреляцияланған оқу мақсаттарының жиынтығы. Оқыту мақсаттарының арақатынасын белгілеу, сонымен қатар оқу мақсаттарының әрқайсысына қол жеткізуді қамтамасыз ететін дидактикалық бірліктерді (пән тақырыптарын) анықтау оқу курсының мазмұнының құрылымдық-мақсатты моделін алуға мүмкіндік береді. Оқыту курсының мазмұндық моделінің әрбір құрылымдық бірлігі мыналармен сипатталады: - берілген құрылымдық бөлімшеге дейін зерттелуі тиіс материалды көрсететін кіріс сілтемелері; - материалды көрсететін шығыс байланыстар, зерттеу осы құрылымдық бөлімшеге негізделген. Оқу мақсаттары арасындағы байланыстарды бағытталған график арқылы көрсетуге болады, онда шыңдар Б.Блум таксономияларының құрылымдық бірліктері, ал доғалар олардың арасындағы байланыстар болып табылады. Графикпен жұмысты жеңілдету үшін оның әр қабаттың төбелері алдыңғы қабаттардың төбелерімен ғана кіріс қосылымдары болатын қабат-қабатты бөлу орындалады. Бұл бейнелеу пән мазмұнындағы белгілі бір құрылымдық бөлімшенің орнын бірден көруге мүмкіндік береді. Қазіргі қоғамның қазіргі кезеңінде ақпараттық-коммуникациялық технологиялардың (бұдан әрі – АКТ) қарқынды дамуы жағдайында қазіргі білім беру жүйесінде мұғалімнің рөлін өзгерту мәселесі өзекті болып қала береді. Бүгінгі таңда пән мұғалімі оқу үдерісін мүлде жаңа деңгейге көтеретін заманауи АКТ-ның білім беру әлеуетін және соған сәйкес бағдарламалық-аппараттық базаны елемеу мүмкін емес. АКТ-ны білім беру саласына кеңінен енгізудің қазіргі жағдайында қашықтықтан оқыту – болашақ деп үлкен сеніммен айтуға болады. Ал, әрине, қашықтықтан оқыту технологияларын одан әрі дамыту қажет екені анық. Информатика және АКТ сабақтарында қашықтықтан оқыту технологияларын қолдану студенттердің АКТ құзыреттіліктерінің кең ауқымын қалыптастыруға және дамытуға мүмкіндік береді. Бұл ретте коммуникациялық технологияларды меңгерудің бастапқы дағдыларын бастауыш жалпы білім беру деңгейінде қалыптастырған жөн. Студенттердің жаңа ақпараттық-коммуникациялық технологияларды меңгеру және оларды оқу-тәрбие процесінде тиімді қолдану процесі оқушының танымдық саласының үйлесімді дамуына әкеледі. [2] Қашықтықтан оқытуды ескере отырып, қашықтан оқыту технологияларының элементтерін пайдалана отырып, информатика және АКТ сабақтарын өткізу үшін сабақтың қандай формалары қолайлы екенін анықтаймыз: 1) веб-сыныптар – телекоммуникацияларды және Бүкіләлемдік Интернеттің басқа мүмкіндіктерін пайдалана отырып жүргізілетін қашықтықтан сабақтар, конференциялар, семинарлар, іскерлік ойындар, зертханалық жұмыстар, практикумдар және оқу сабақтарының басқа да нысандары; 2) телеконференциялар – әдетте, электрондық поштаны пайдалана отырып, жіберу парақтары негізінде өткізіледі. Білім беру телеконференциясы білім беру мақсаттарына қол жеткізумен сипатталады. [бір] Веб-негізделген сабақтарды бастауыш мектептен бастап орта мектеп пен жоғары сыныпқа дейін білім берудің барлық деңгейінде қолдануға болады. Телеконференция – оқытудың күрделі түрі, сондықтан оны тек жоғары сынып оқушылары үшін ғана тиімді пайдалануға болады. Сондай-ақ, қашықтықтан оқытуды пайдалана отырып, әртүрлі жас кезеңдеріндегі психикалық процестердің даму ерекшеліктерін ұмытпау керек. Кіші мектеп жасында танымдық процестер белгілі бір сипатқа ие - бала көрнекі бейнелерде ойлайды, бейнелі жады қатысады. Сондай-ақ, олардың назарын әлі де нашар бақылау. Сондықтан қашықтықтан оқыту технологияларының элементтері бар сабақтарды таңдағанда, материалдың көрнекілігін ескеру қажет, сонда оқу әрекеті сәтті өтеді. Қашықтықтан оқыту технологияларының элементтері бар ең тиімді сабақтар мыналар болады: 1) суретке түсіруге, сондай-ақ монитор экранынан бейне жазуға арналған Snagit бағдарламасының (Snagit) көмегімен жасауға болатын бейне оқулықтар; 2) Flash-анимацияланған сабақтар – қозғалмалы суреттер, диаграммалар, жазулар және баяндау арқылы оқытылатын материалдың фрагменті ұсынылатын шағын оқу бейнелері. Сандық білім беру ресурстарының бірыңғай жинағында (http://school-collection.edu.ru) сіз информатикада дерлік жақсы анимацияларды жүктей аласыз, сонымен қатар оларды Macromedia Flash көмегімен жасауға болады. 3) Жаттықтырушылар. Дидактикалық ойын-имитаторлар материалды бекітуге, жұмыстың қарқындылығын арттыруға, ынтасын арттыруға мүмкіндік береді. Жасөспірімдік шақ таңдағыштық, қабылдаудың мақсаттылығы, тұрақты, ерікті зейін мен логикалық есте сақтаудың қалыптасуымен сипатталады және шығармашылық ойлауды дамытудың сезімтал кезеңі болып табылады. Сондықтан, веб-сыныптарды таңдағанда, жобалық әрекеттерге көп көңіл бөлуге болады. Қашықтықтан оқыту технологияларын қолданатын жобалық қызмет келесі жұмыс кезеңдерін қамтиды: 1-кезең. Бұл кезеңде мұғалім жобаға материал әзірлеп, оқушыларға таратады. 2-кезең. Жіберілген материалдан студенттер өздеріне қатысты ақпаратты таңдайды, ұсынылған алгоритмдік рецепттерді сақтай отырып, өз іс-әрекетінің жоспарын жасайды. 3-кезең. Қашықтан жұмыс істеу процесінде жобаның барлық құрамдас бөліктері телекоммуникациялық технологиялардың барлық түрлерін пайдалана отырып жүзеге асырылады. 4-кезең. Соңғы кезеңде нәтижелер сайтқа орналастырылады, талқыланады, қорытындыланады. Оқушылардың жеке жетістіктері бағаланады. Жоба технологиясының үлкен құндылығы алынған білім беру өніміне назар аудару болып табылады, бұл әр қатысушы өзіне және басқаларға оның қажеттілігін түсінген кезде айтарлықтай маңызды және қажет. Тағы бір артықшылығы - телекоммуникацияның әртүрлі нысандарын қарқынды пайдалану Іскерлік ойындар, бейне оқулықтар, зертханалық жұмыстар, Flash-анимациялар, практикумдар, ортаңғы буындағы тренажерлар жас ерекшеліктеріне сай таңдалса, психикалық процестердің ерекшеліктері ескерілсе тиімді болады. Жоғары мектеп жасында көптеген ғылыми ұғымдар игеріледі, оларды қолдану, логикалық және абстрактілі түрде пайымдау қабілеті жетілдіріледі. Бұл теориялық немесе сөздік-логикалық ойлаудың жетілгендігін білдіреді. Сонымен бірге барлық басқа когнитивтік процестердің интеллектуалдануын байқауға болады. Олар үшін семинарлар мен лекцияларды пайдалану ең өнімді болады. Семинарлар мен лекцияларды ұйымдастыру келесідей: - Оқушыларға дәріс материалдары электрондық пошта немесе желілік қала арқылы жіберіледі. Егер ол студенттердің типтік ерекшеліктерін ескерсе, дәріс материалы тиімді болады. - Жоғары сынып оқушыларының жіберілген материалдар мен тапсырмаларды өз бетінше оқып-үйренуі және орындауы, содан кейін олар қашықтықтан өткізілетін семинарларға қатысуы үшін жүргізіледі. - Қашықтықтан оқыту семинарлары веб-сервер (оқушылар өз жұмыстарын орналастырады), оқушылардың өз жұмыстарын E-mail-конференцияда таныстыруы, chat-режимінде сұрақтар мен жауаптар сияқты телекоммуникациялық құралдардың көмегімен әр түрлі формада өткізіледі. Бұл технологияның басты артықшылығы-дәстүрлі орта мектеп жүйесіне ұқсастық. [3] Информатика және АКТ сабақтарындағы қашықтықтан білім беру технологиялары оқытудың кез келген сатысында қолданылады. Олар коммуникациялық технологиялармен жұмыс істеу кезінде оқушылардың практикалық тәжірибесін кеңейтуге, АКТ-құзыреттіліктерін қалыптастыруға мүмкіндік береді. - Оқыту әдістері мен құралдары дидактикалық процестің маңызды сипаттамаларына жатады. Егер ол үшін қажетті материалдық-техникалық база болса, олар оқытудың талап етілетін мақсаттарына қол жеткізуді қамтамасыз ете алады, ал оқытушыға оқытудың ұйымдастырушылық жағын, яғни сабақтың нысанын (немесе түрін) таңдау құқығы беріледі. Мектепке дейінгі білім беру процесі, әдетте, байланыс және байланыссыз уақыттың кезектесетін кезеңдерінен тұрады. Олардың ұзақтығы әртүрлі. Кейбір жағдайларда оқу процесінде байланыс кезеңі мүлдем болмауы мүмкін. Практикада лекциялар, семинарлар, зертханалық сабақтар, бақылау жұмыстары, курстық жұмыстар, сынақтар, емтихандар, консультациялар, өзіндік жұмыс және т. б. сияқты танымал оқыту формалары жасалды. Біз оларды Қашықтықтан оқытудың формалары ретінде білдіретін, оларды қож-да қолданған кезде аталған канондық оқыту формаларының кейбір сипаттамаларын береміз. Дәрістер оқу сабақтарының маңызды нысандарының бірі болып табылады және білім алушылардың теориялық дайындығының негізін құрайды. Дәрістердің мақсаты-пән бойынша ғылыми білімнің жүйеленген негіздерін беру, ғылым мен техниканың нақты саласындағы прогрестің мәселелерін, жай-күйі мен перспективаларын ашу, ең күрделі және түйінді мәселелерге назар аудару. Дәрістер оқушылардың белсенді танымдық қызметін ынталандыруы, шығармашылық ойлауды қалыптастыруға ықпал етуі тиіс. Әдістемелік тұрғыдан алғанда, дәріс-бұл оқу материалының, кез-келген сұрақтың, тақырыптың, бөлімнің, тақырыптың жүйелі проблемалық презентациясы. Оқу бағдарламасы бойынша материалдар дәйекті түрде ұсынылатын дәрістердің жүйелі курсы дәстүрлі, кіріспе, нұсқаулық, қарапайым, шолу және қорытынды дәрістерді қамтиды. МДҰ-да орнату дәрістері ерекше мәнге ие. ҚҚҚ-дағы дәріске қойылатын жалпы талаптар сақталады. Бұл ғылыми, қол жетімділік, форма мен мазмұнның бірлігі, оқу сабақтарының басқа түрлерімен органикалық байланыс. Презентацияның эмоционалдылығы туралы талап та толығымен қанағаттандырылады, оған аудио және видео нұсқаушыларда, тіпті арнайы белгілерді қолдана отырып, мәтіндік файлдар түрінде ұсынылған "электронды дәрістерде" қол жеткізіледі. Мысалы, экрандағы күлімсіреу бұрылған күлкіге ұқсайтын белгілердің тіркесімімен көрсетіледі. МДҰ-да дәрістер нақты және "нақты емес" уақытта, фронтальды және жеке өткізілуі мүмкін. Дәрісті жаппай өткізу үшін теледидар қолданылады. Компьютерлік бейнеконференцияларды сабақтарды өткізудің жеке нұсқасы үшін, ал егер компьютер мониторынан экранға кескін жобалауға арналған проекциялық жабдық болса, пайдалануға болады. Материалмен жазбаша түрдегі алғашқы кездесу, тікелей мұғалімнің хабарламасынан емес, әлі де жақсырақ (бірақ бұл ересектерді оқытудың өздігінен қалыптасқан дәстүріне сәйкес келмейді). Сонымен қатар, ең үлкен дидактикалық әсер, мысалы, электрондық пошта арқылы кеңес беру кезінде опциямен қамтамасыз етіледі. Семинарлар. Олар оқу сабақтарының белсенді нысаны болып табылады және барлық оқу пәндерін оқытуда кеңінен қолданылады. Семинарлар, әдетте, қарастырылып отырған тақырып бойынша жанды шығармашылық талқылау, жолдастық пікірталас негізінде құрылады. жүктеу/скачать 1,59 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|