Инвестиция  тиімділілігінің  қаржы  және  экономикалық      көрсет-

 

8.5  Инвестиция  тиімділілігінің  қаржы  және  экономикалық      көрсет-

кіштері 

 

 

8.5.1 Қаржылық салымдардың қарапайым өтелу мерзімі 

 

 

Қаржылық  салымдардың  қарапайым  өтелу  мерзімі  -  таза  пайданы 

салынған  инвестицияны  қанша  уақыттан  кейін  қайтара  алатын  көрсетеді, 

содан кейін таза пайданың өз игілігіне пайдаланылатынын білдiреді. 

 

CF

жоба

отелу

к

Т



, 

(8.14) 

 

 

Онда  жобаланып  отырған  қосалқы  станцияның  отелу  мерзімі  келесідей 

болады: 

 

150, 617

3

50,67

отелу

Т

жыл





 

 

 

8.5.2 ТКҚ "Таза келтірілген құн" 

 

 

Таза  дисконтталған  құн  (ТДҚ)  -  Net  present  value  (NPV)  болашақтағы 

жоспарланып  отырған  таза  пайданы  дисконттап,  оны  салынатын 

инвестициядан  алған  кезде  алынатын  экономикалық  тиімділік  NPV>0  болу 

керек.  Бұл  салынатын  ивестицияның  тиімді  екенін  білдіреді.  Және  де  келесі 

формуламен анықталады: 

 

56

 

 

 

 

(8.15) 

 

мұнда   – жобаға кеткен инвестиция, млн. тг.,  

           – жисконттау ставкасы, 

. 

          – жоба реализация уақыты, ж. 

 

 

Инвестиция салуда, егер:  

 

  болса тиімді  және ол бөлек қаржы табады.  

 кезде инвестициядан пайда не шығыны да болмайтынын көрсетеді. 

 

, тиімсіз. 

 

 уақытпен өзгереді деп алынады. Есептелену 10.4 кестесіне еңгізіледі 

 

 

8.4 к е с т е – ТКҚ есебі 

    

Жыл саны

 

 

 

, млн.тг

 

 

, млн.тг 

 

, млн.тг 

0 

-150,62 

-150,62 

-150,62 

1 

50,67 

43,31 

-107,31 

2 

50,67 

37,02 

-70,29 

3 

50,67 

31,64 

-38,66 

4 

50,67 

27,04 

-11,62 

 

 

Есептелу  бірінші  болымды  ТКҚ  мәніне  дейін  есептелінеді.  ТКҚ  нөлден 

көп,  сондықтан  берілген  дисконттау  төлемінде  жоба  тиімді  болады.  Өйткені 

пайда ағыны пайда нормасынан қазіргі уақыттан асып тұр. 

 

Есептелінген  мәндерден  қосалқы  станцияға  кеткен  инвистициның  орны 

жабылуы төрт жарым жыл болады. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

57

 

 

 

Қорытынды 

 

 

Осы дипломдық жобада перспективалық дамуды ескере отырып, Талғар 

АЭЖ жұмыс режимі бағасы қаралған болатын. 

 

Талғар  АЭЖ  сызба  талдауы  және  желі  ауырпалықтары  қаралған.Желі 

және  трансформаторлар  параметрлері  есептелді.  RASTR  бағдарламасында 

есептеу  үшін  алмастыру  сызбасы  жасалынды.  Талғар  АЭЖ  қолданыстағы 

желілерінің  жұмыс  режимдерінің  есебі  жүргізілді.  Сонымен  қатар,  Талғар 

АЭЖ  перспективалық  дамуды  ескере  отырып,  жұмыс  режимдерінің  есебі 

жүргізілді.  

 

Есеп  максималды  және  минималды  жұмыс  режимдері  үшін  әзірленді. 

Сонымен қатар, апатты жұмыс режиміне де есепке алынды. Апатты режимге 

Талғар  АЭЖ  екінші  қуат  алу  көзінің  Л  -  61  «И»  желісінің  үзілу  оқиғасы 

алынды.  

 

Талғар АЭЖ жұмыс режимдерін талдау кезінде, келесі тұжырымға келуге 

болады: 

 

-  тораптардағы  кернеу  белгіленген  маңыздардан  аспайды,  себебі  35  кВ 

желілер үшін ±5 % шектен аспауға тиіс 

 

- ЛЭП шығындары 0,18-ден 0,024 МВт құрайды, трансформаторларда 0,01 

–ден 0,23 МВт дейін. 

 

Содаң  соң  Талғар  АЭЖ  желісінің  жұмыс  режимдерінің  (максималды, 

минималды  және  апатты)  тұтынушыларының  ауырталығы  10%  өсу 

перспективасымен есебін шығардық. 

 

Талғар  АЭЖ  қолданыстағы  желілерінің  перспективалық  дамуды  ескере 

отырып, келесі тұжырымға келуге болады: 

 

- минималды жұмыс режимінің есебі кезінде ҚС Ш.-Талғар 11 торабында 

кернеудің  ауытқушылық  байқалды,  бірақ  тораптардағы  кернеу  белгіленген 

маңыздардан аспайды, себебі 35 кВ желілер үшін ±5 % шектен аспауға тиіс; 

 

- ЛЭП шығындары 0,2-ден 1,03 МВт құрайды, трансформаторларда 0,02 –

ден 0,29 МВт дейін. 

 

Жобаның экономикалық бөлімінде негізгі экономикалық көрсет- кіштерді 

көрсеттім.  Оның  ішіне  қосалқы  станцияны  жаңадан  жобалаудағы  кететін 

қаражат,  әртүрлі  шығындарды  есептелінді.  Жобаның  экономикалық  тұрғыда 

пайдалы  екенін  есептер  арқылы  анықталынды.  Қосалқы  станцияға  кеткен 

инвистициның орны жабылуы төрт жарым жыл болады. 

    

 

 

 

 

 

 

 

58

 

 

Әдебиеттер тізімі 

 

 

1  Электротехнический справочник. В 3 т. Т.3. В 2 кн. Кн. 1. Производство 

и распределение электрической энергии / И.Н. Орлов. 8-е изд., испр. и доп. – 

М.: Энергоатомиздат, 2002. – 880 с.: ил. 

 

2  Фирменный  стандарт  «Работы  учебные»  общие  требования  к 

построению,  изложению,  оформлению  и  содержанию.  Разработан  и  внесен 

кафедрой АУЭС. 01.04.09.год.  

 

3  Справочник  по  проектированию  электроэнергетических    систем  /под. 

ред.  С.  С.  Рокотяна,  И.М.Шапиро.  -  М:  Энергоатомизда,  1985.  –  352  с. 

Герасименко А.А. Передача и распределение электроэнергии: Учеб. пособие. 

– Ростов-на Дону: Феникс, 2008.- 715 с. 

 

4    Электрические    системы:  Электрические  сети./  Под.ред.  В.А. 

Веникова.—М.: Высшая школа, 1997.- 427 с. 

 

5   Неклепаев Б.Н., Крючков И.П. – Электрическая часть электростанций и 

подстанций:  Справочные  материалы  для  курсового  и  дипломного 

проектирования. М.: Энергоатомиздат, 1989. 

 

6  Л.Д.Рожкова., В. С. Козулин. Электрооборудование станций и

 

подстанции. Энергоатомиздат. 1987 

 

7.  Георгиев.  Ю.  Ф.,    Яхьяев.  Э.  А.  Единые  правила  графического 

оформления  студенческих  работ.  Методические  указания  к  выполнению 

семестровых заданий, курсовых работ и дипломных проектов. Часть 1и 2, А., 

1993 

 

8  Санатова  Т.С.,  Мананбаева  С.Е.  Безопастность  жизнедеятельности. 

Методическое  указание  к  выполнению  раздела  «Электробезопастность  в 

электроустановках»  в  выпускных  работах  для  специальности  050718  – 

Электроэнергетика. Бакалавриат – Алматы: АУЭС, 2009.-24с.  

 

9  Герасименко  А.А.  Передача  и  распределение  электроэнергии:  Учеб. 

пособие. – Ростов-на Дону: Феникс, 2008.- 715 с  

 

10  Евдокунин Г.А. Электрические системы и сети: Учебное пособие 

для  студентов  электроэнергетических  спец.  вузов.  –  СПб:  Издательство 

Сизова  М.П.,  2001.-  685  с.Правила  устройства  электроустановок  Минэнерго 

СССР 6-е изд, переработанное и доп. М; Энергоатомиздат. 1986. 

 

11  Проектирование линий электропередачи сверхвысокого напряжения 

/Г.Н.Александров.,  В.  В.  Ершович.,  С.В.  Крылов  и  др.;  Под.  ред. 

Г.Н.Александрова и  Л. Л. Петерсона., Л. Энергоатомиздат, 1983. 

 

12 ҚP ҚНжE 4.02-42.2006. «Жылыту, жeлдeту жәнe aуa бaптaу». Қaзaқстaн 

Peспубликaсының  Индустpия  жәнe  сaудa  министіpлігінің  Құpылыс  жәнe 

тұpғығ  үй-кoммунaлдық  шapуaшылық  істepі  жөніндeгі  кoмитeті.  –  Aстaнa.  – 

2007 жыл 

 

13 П. А. Долин Основы техники безопасности в электроустановках: Учеб. 

пособие.- 2-е изд., перераб. и доп. – М.: Энергоатомиздат,1984. -448 с 

 

14  Федоров  А.А.Электроснабжение  промышленных  предприятий.  М., 

Госэнергоиздат, 1961. 744с. 

 

59

 

 

 

15  Демидович Б.П., Марон И.А. Основы вычислительной математики. М. 

«Наука», 1970. 664 с. 

 

16 

Методика 

технико-экономических 

расчетов 

в 

энергетике, 

разработанная  ГК  СМ  СССР  по  науке  и  технике,  АН  СССР  и  МЭиЭ  СССР, 

утверждена ГК СМ СССР по науке и технике 12/Х 1966. 12 с. 

 

17  Түзелбаев  Б.И.,  Жақыпов  А.А.  Сала  экономикасы.  Бітірушілер 

жұмысының экономикалық бөлімін орындауға арналған әдістемлік нұсқаулар 

(Электр  энергетикасы  бағыты  бойынша  оқитын  бакалаврлар  үшін).  Алматы: 

АЭжБИ 2008ж, - 27 бет.