Дипломдық жоба «Шардара балық»



Pdf көрінісі
бет2/6
Дата31.03.2017
өлшемі1,69 Mb.
#10692
түріДиплом
1   2   3   4   5   6

Технологиялық бөлім 

 

 

2.1 Ыстау камерасы үшін электронды жабдықтандыру 

 


27 

 

 



А – ыстау цехы; Б – тұздау және еріту цехы; В – жүктемелеу; Г – АТП; 

Д – кіре беріс; Е – жүктемелеу; 1 – ыстау камерасы; 2 – ДГБ; 3 – ДГО; 4 –

өндірістік арба;  5 – балық жуатын астау; 6 – балық тұздайтын астау; 7 – 

балықты жібіту стеллажы; 8 – балықты бөлшектеу үстелі; 9 – балықты 

шанышқыға өткізу үстелі; 10 – даяр өнімді салу үстелі; 11 ауа баптағыш (3 

дана); 12 – тауарлық кірлер; 13 – тазалағыш құралдар шкафы; 14 – электр 

шкафы; 15 – АП; 16 – тартқыш. 

2.1 сурет - Ыстағышты жоспарлау 

 

Балықты  қаптау  2.67Х1.87Х1.80  (м)  мөлшерлі  ыстау  камерасында 



жүреді.  Ыстау  процесін  автоматты  басқару  үшін  балықтың  негізгі  жеті 

сортына электрондық ыстау камерасы жабдығы дағайындалған.  

Элекрондық жабдық келесі өзара байланысқан жүйелерден тұрады:   

1) Ыстаудың температуралық режімдерін бағдарлау жүйесі.  

Бұл  жүйе  әр  балық  сорты  үшін  ыстау  камерасында  температураның 

жеңіл  бағдарлауын  қамтамасыз  етеді,  бағдарламалау  автоматты  режімде 

тұрақталатын    болады.  Балықты  ыстау  процесінде  ыстау  камерасындағы 

температура  артып  отыру  қажет.  Осы  себепті  жүйеде  жұмыстың  екі  режімі 

қарастырылған.  Бірінші  режім  –  бұл  ыстау  процесінде  температураның 

жұмысшы  қолымен  көтереді.  Бұл  жағдайда  ыстау  (  МЕМСТ  813,  МЕМСТ 

11298,  МЕМСТ  11482,  МЕМСТ  13271,  МЕМСТ  15-136  )  және  техникалық 

шарттар ( сұрып, мөлшері, майлылығы, сапасы, тұздылық дәрежесі және т.б.) 

бойынша бастапқы ақпарат ескеріледі.  

Екінші режім – автоматты. Ыстау процесінің температуралық уақыттық 



28 

 

сипаттардан  тұратын  бағдарламалардың  біреуі  бойынша  балықты  ыстау 



жүреді. Автоматты режімдегі ыстау процесін басқару өнімнің тұрақты жоғары 

сапасын алуға мүмкіндік береді.  

 

2)  Түтін-ауа  қоспасын  ағдарламалау  жүйесі  (ТАҚ).  Өнімнң  сапасын 



арттыру үшін ысау процесінде  екі әр типті түтін генераторы пайдаланылады. 

Бұл  түтіннің  оның  құрамындағы  белгілі  бір  пайдалы  химиялық  заттектерді 

және  ағашты  жеткілікті  жоғары  ПӘК  ағаш  бөлшектерінде  жұмыс    істейтін 

түтін  генераторы  түтіні  және  ағаш  ПӘК  бойынша  жоғары  өнімділікке  ие 

болады.  айтарлықтай  жоғарғы  тығыздығын  алу  үшін  қажет,  бұл  ыстау 

камерасында  түтінудің  жеткілікті  тығыздығын  тез  жасауға  мүмкіндік  береді. 

Бірақ ПӘК-те өндірілетін түтін балыққа ерекше хлш иіис бретін керемет, және 

жекелеген химиялық әрекеттер сақтау мерзімінде.    ДГБ және ДГО бір уақыта 

бір-бірін  толықтыра  жұмыс  істейді.  Бұл  жағдайда  ДГБ  өндірілетін  түтін 

көлемі  түтін  болуыдың  ьұйықталған  контуры  бойынша  түтін  –  ауа 

қоспасының  ойтайлы  жылдамдығымен  жұмысты  барлық  бағдарламаау 

жолымен реттеледі.  

 

Ал  ДГО-да  ағаш  өнімдерін  берудің  оңтайлы  жылдамдығымен 



бағдарланады (иірліктің айналуы, саңлаудың реттелеуі).  

3) Ыстау процесінде балықты кептіру жүйесі. Ыстау камерасында ыстау 

процесмен  бір  уақытта  балықты  кептіру  жүреді.    Балық  етінде  су  мөлшері 

белгіленген мөлшерде болуы қажет (мұны зертхана жағдайында және сәйкесті 

ГОСТ-мен  анықтауға  болады).  Ыстау  процесінде  балықты  кептіру  процесін 

реттеу ДГО ауа қақпақшасымен тартқыш ауа баптағыш жылдамдығын реттеу 

жолымен орын алады.  

4) Ыстау камерасы ішінде дыбысына араластыру жүйесі.  

Жүйе  2  ДСМ  типті  тұрақты  тоқ  қозғалтқыштары  негізінде  8  ауа 

баптауышынан  тұрады  және  балықты  кептіру  процесін  жылдамдату  мен 

камера ішіндегі әртүлі нысандармен теңестіру үшін тағайындалады. Электрон 

жабдығын  ыстау  камерасына  қосудың  құрылымлық  сұлбасы  2.2-суретте 

келтірілген.   

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



Басқару 

пульты


 

күш блогы

 

Температура 



бергіші

 

ДГБ 



қозғалтқышы 

үшін қосқыш 

 3

80



В

 желіс


і 

29 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

Басқару пульты – 1 дана.; күш блогы – 1 дана.; температура бергіші –  



1 дана.; 2Д7 қозғалтқышы – 8 дана; Д75 қозғалтқышы – 1 шт.; ТА1 

қозғалтқышы – 1 дана; қанатшасы – 10 дана.; КМ-11 қосқышы – 3 дана; 

ТЭНЫ 2,5 кВА – 8 дана. 

2.2 сурет - Ыстау камерасының электрондық жабдығын қосудың 

құрылымдық сұлбасы 

ОПЛ 24 


электр жетегі 

Камерадағы 

ауа баптағыш 

(8 дана.) 

Тартқыш ауа 

баптағыш 

ДГБ ауа 

баптағышы 

Сеть 220 

(180 – 230В), 

заземление 

 

ДГБ 



қозғалтқышы 

ТЭНОВ 


қосқышы 

ТЭНЫ 


(8 дана.) 

Трансформа-

тор 

Қосқышы  



ДГО 

Трансформа-

торы 

 


30 

 

2.2 



Түтін 

генераторларының 

жазбасы 

және 

техникалық 

сипаттамалары  

 

Ағаш кесектерімен жұмыс істейтін түтін генераторы ( АТГ). 



АТГ  ағаш  кесегін  (қандағаш,  алма  т.б.)  тез  айналатын  иіннің  бетіне 

ағашты үгіту жолымен түтін-ауа қоспасын өндіру үшін тағайындалған.   

АТГ негізгі техникалық сипаты 

1) Қоректендіру кернеуі 3Ф 380В. 

2) 2 саңылаулылықта орташа тұтыну қуаты 1 кВА астам. 

3) өндіретін түтін-ауа қоспасының көлемі сағатына 50 – 200 м. 

4) ағаш кесектерінің мөлшері 400 – 45 – 25 мм. 

5) кесектердің ең көп шығына сағатына 5 дана. 

Үгіндіні автоматты беретін түтін генераторы (ҮТГ). 

ҮТГ жану камерасында үгінділерді автоматты беру және жағу жолымен 

түтін-ауа қоспасын өндіру үшін тағайындалған.  

 

 



 

Тр 70 А шекті ток жүктемесі бар ернеуі 18 ( 24, 27, 32) В қуаты 3 кВА 

күшті трансформатор. 

2.3 сурет - ҮТГ электр сұлбасы. 

 

Үтг негізгі техникалық параметрлері 



1) 180 – 240 В трансформаторының қорек кернеуі 

2) ҮГТ тұтынудың қосынды қуаты 1,5 кВА 

3) электр жетегі  қорегінің кернеуі 0 – 27 В 

4) өндірілетін түтін-ауа қосапысынң көлемі, сағатына 10 – 50 м

5) үгінділердің сағаттық шығыны,  0,5 – 1 кг. 



2.2.1 Басқару мен бақылаудың электронды жүйелері  

Балықты  астаудың технологиялық  процесі  (қажет  жағдайда)  алдын  ала 

кептіру процесін қосады. Оны басқару үшін балықты алдын ала кептірудің үш 

арналы электронды жүйесі қолданылады (БКЖ).  

БКЖ  балықты  алдын  ала  кептіруде  қажетті  деңгейде  ауа  ағыны 

жылдамдығын тұрақтандыру үшін тағайындалған. Жүйе үш күшті блоктан (10 

А  деңгейіндегі  жүктемеде  токтың  тұрақтылығы  мен  шеткі  функциясы  бар 

кернеудің  3  импульстік  реттегіші),  басқару  пультінен,  Д75  тұрақты  ток 

қозғалтқыштары негізінде үш желдеткіш тораптан тұрады.  


31 

 

БКЖ күшті блоктың негізгі техникалық сипаттамасы 



1) Қорек көзі кернеуі 180 – 240 В; 

2) Максималды тұтынылатын қуат 1 кВА; 

3) ПӘК 90 % кем емес; 

4) жүктеме тогын шектеу және тұрақтандыру деңгейі 0 – 10 А; 

5) шығыс кернеуін реттеу ауқымы 0 – 30 В; 

6) реттелетін тәуелсіз арналар саны – 3. 

Балықты  ыстау  процесінде  өндірістік  бөлмеде  жұмыс  қызметшілерінің 

өміртіршілік  қауіпсіздігі  мен  денсаулығына  кері  әсер  ететін    жоғары 

температура  және  ылғалдылық,  артық  түтін  дәрежесі  артуы  мүмкін.  Осы 

себепті өндірістік бөлмені таза ауамен кезеңдеп желдетіп тұру қажет. Ол үшін 

бөлмені ауа баптау жүйесі пайдаланылады (БАЖ).  

БАЖ  өндірістік  бөлмеде  түтінделу  дәрежесіне,  ауа  ылғалдылығы  мен 

температурасына  байланысты  таза  ауа  берудің  жылдамдығын  реттеу  үшін 

тағайындалған.  

БАЖ  күшті  блоктан  Д75  тұрақты  ток  қозғалтқышы  негізіндегі 

желдеткіш тораптан тұрады.  

БАЖ күшті блоктың негізгі техникалық сипаттамасы 

1) Қорек кернеуі 180 – 240 В. 

2) Максималды тұтынылатын қуат 165 ВА. 

3) Шығыс тұрақталған кернеуін реттеу ауқымы – 030В. 

4) Жүктеме тогын шектеу және тұрақтандыру деңгейі 0 – 10 А.  

5) ПӘК 90 % кем емес. 

Балық  ыстау  өндірісіндегі  технологиялық  процестер  температура 

режімдерін  нақты  орындауды  қарастырады.  Он  қашықталған  нысандар 

(мұздатқыштар,  даяр  өнім  қоймасы,  балықты  жылыту  бөлмесі  және  т.б.)  

температурасын  жедел  бақылау  үшін  температура  бақылаудың  электронды 

жүйесі қызмет етеді (ТБЭЖ).  

Жүйе  он  температура  бергіштеріне  және  сенсорлық  басқару 

индекторынан тұрады. 

ТБЭЖ индекациялау блогының негізгі техникалық сипаттамасы 

1) Қорек кернеуі 190 – 230 В 

2) тұтынылатын қуаты 20 ВА 

3) өлшенетін температура диапазоны - -40 - +60

 о

С 



4) арна саны - 10 

5) Температура өлшеу дәлдігі 0,1 

о

С 

6) блок пен бергіштің ара қашықтығы -  500 м 



7) бергіштің температура кедергісі - 240 Ом 

 

2.3 Жарықтандыру есебі 

 

Электр  жарығы  адамдардың  жұмыстан  болу  жағдайының  маңызды 



факторы.  Жасанды  жарық  берудің  негізгі  көрсеткіштері  адамдардың  еңбек 

жағдайларын    қауіпті  және  қауіпсіз  қамтамасыз  ету  қажет.  Ол  еңбек 



32 

 

өнімділігін  арттырады,  және  өнім  сапасына  әсер  етеді.  Жарық  беру 



қондырғысына қойылатын негізгі талап – оның өнімділігі.  

Жарық  көзі  сапасында  люминесцентті  және  қыздыру  шамдары 

қолданылады.  Қыздыру  шамының  негізгі  артықшылығы  –  құрылымы 

қарапайым, бағасы төмен және сенімді.  

Электрическое  освещение  –  оның  кемшілігінен  сәулеленудің 

қанағаттанғысыз  спектрлік  құрамы  төмен  жылы  беруін  жатқызуға  болады 

және шамдардың көзге әсер етуіне қарсы құрылғылар қолдануы қажет.   

Қазіргі 


уақытта 

бөлмелерді 

жасанды 

жарықтандыру 

электр 

шырақтарымен іске асырылады.  



Жарық көзі сапасында ең үнемді газ разрядты шамдарды таңдаймыз.  

Жұмыс  орындарын  жарықтандыру  үшін  жалпы  жарты  өндіруді 

таңдаймыз. 

Ыстау  цехтарын  жарықтандыру  үшін  ЛПО-50  шырақтарын  таңдаймыз. 

Жалпы  жарықтандырудың  тағайындалатын  шығындарының  снын  есептейміз 

[2.1]. 


 

,

/



О

О

ЛО

П

О

З

о

z

Ф

S

Е

К

п





   


 

 

 



 

(2.1) 


 

мұнда  К


  /

з

  –  запас  коэффициенті,  бөлменің  ластану  дәрежесі  оңай 



қабылданады; 

  Е


о

 – жалпы жарық беру нормасы, лк; 

  S

п

 – бөлме ауданы, м



2

  Ф



ло

  –  жалпы  жарықтандырудың  біршамасына  қажетті  жарық 

ағыны, лм; 

 z

о



  –шамдардың  іліну  биіктігі  мен  шырағына  тәуелді  жалпы  жарқ 

өндіру шамдарының біркелкі емес жарық коэффициенті

 η

о

  –  жалпы  жарық  шамдарынан  жарық  ағынын  пайдалану 



коэффициенті 

шырақты ілудің биіктігі Н

с

 есептеледі [2.2]: 



 

Н

с



 = h

о

 – (h



р

 + h


п

);  


 

 

 



 

(2.2) 


 

мұнда h


о

 – бөлме биіктігі, м; 

  h

р

 –еденнен жарықтанатын биіктікке дейінгі қашықтық, м; 



  h

п

 – төменнен шыраққа дейінгі қашықтық, м 



h

о

 коэффициентін анықтау үшін  [2.3] φ



п 

бөлме көрсеткішін формуламен 

анықтаймыз: 

 

;



)

(

П



П

С

П

П

п

b

а

Н

b

а



   



 

 

 



(2.3) 

 


33 

 

мұнда а



п

 – бөлме ұзындығы, м; 

  b

п

 – бөлме ені, м 



Ыстау цехы үшін шырақтардың ілу биіктігін табамыз: 

 

Н



с

 = 2,9 – (0,8+0) = 2,1 м. 

 

Бөлме көрсеткішін табамыз: 



 

.

147



,

1

)



06

,

6



4

(

1



,

2

06



,

6

4







 

 

Жалпы 



жарықтың 

шамынан 


сәуле 

ағынын 


пайдаланудың 

коэффициентін кесте ойынша табамыз η

о

 = 0,51. 



2.1  формуланың  коэффициенті  мәндерін  қоя  отырып,  шамның  санын 

табамыз: 

 

.

2



83

,

1



51

,

0



650

,

0



3000

24

,



24

50

5



,

1

дана



п

о







 

Ыстаудың  басқа  бөлмелері  үшін  осыған  ұқсас  есептеулер  жасаймыз 

және оларды  2.1.-кестеге келтіреміз. 

 

  2.1. кесте - Ыстау бөлмелеріндегі жарық шамдарының саны 



Бөлме атауы  

Ыстау 


цехы 

Еріту цехы 

Жүктеу 

орны 


А

ТП 


Шам саны, дана 



 



2.4 Ыстағыштың жалпы тағайындалған қуатын анықтау  

 

Ыстағыштың жалпы тағайындалған қуатын формуламен анықтаймыз: 



 

РОЗ

ЭО

Т

ДГО

ДГБ

ОСВ

У

S

S

S

S

S

S

S





  

 



 

 

(2.4) 



 

мұнда S


у

 – ыстағыштың жалпы тағайындалған қуаты, кВА; 

  S

осв


 – жарықтану қуаты, кВА; 

  S


роз

 – розетка қуаты, кВА; 

  S

дго 


– ДГО қуаты, кВА;  

  S


дгб

 – ДГБ қуаты, кВА; 

  S

т

 – ТЭН қуаты, кВА; 



  S

эо

 – Электронды жабдық қуаты, кВА. 



 

S

у 



= 0,32+5+1,5+2,5+1,685+8,8 = 19,805 кВА. 

34 

 

 



2.5 Номинал ток есебі  

 

 



2.4 сурет - Ыстағыштың электр жабдықтау сұлбасы 

 

  2.2. кест -. Электр қондырғыларының номинал қуаты.  



Электр 

қондырғы-

лар қуаты  

Жарықтандыру, 

ЛБ-40 

Электр 


қозғалтқыш 

ДГБ 


ДГО 

қыздыру 


спиралы  

Т

ЭН 



Электр 

жабдығы 


Номин

ал қуаты, кВт 

0,32 



1,5 



2

,5 


1,675 

 

Электр қозғалтқышының номинал тогы келесі формуламен есептеледі: 



 

н

н

л

н

н

соs

U

Р

I



3



 

 



 

 

(2.5) 



 

мұнда I


н

 – номинал тогы, А; 

  Р

н

 – электр қозғалтқыш қуаты, Вт; 



  U

л

 – Жолдарытық кернеу, В; 



  cos φ

н

 – қуат коэффициенті; 



  η

н

 – пайдалы әрекет коэффициенті 



Жарық  бергіш  аспаптап  үшін  номинал  ток  келесі  формуламен 

анықталады [2.6] 

 

,

/



.

ф

н

осв

н

U

Р

I

 



 

 

 



 

(2.6 ) 


 

мұнда I


н.осв

 – номинал тогы, А; 



35 

 

  Р



н

 – жарық бергіш аспаптарының номинал қуаты, Вт; 

  U

ф

 – желінің фазалық кернеуі, В. 



 

Электр қозғалтқышының номинал тогы  

 

.

7



,

9

87



,

0

9



,

0

380



3

5000


А

I

н





 

 

Жарық бергіш аспаптары үшін номинал ток 



 

45

,



1

220


320

.





осв

н

I

 А 


 

Басқа  есептеулерді  жүргізілген  есептеулерге  ұқсас  жүргіземіз,  ал 

деректерін кестеге енгіземіз. Электрон жабдығы үшін номинал ток жоғарыда 

келтірілді. 

 

    2.3.кесте - Электр қондырғының номинал токтары 



Электр 

қондырғы 

атауы 

Жарықтандыру, 



ЛБ-40 

Электр 


қозғалтқыш 

ДГБ 


ДГО 

қыздыру 


спиралы  

Т

ЭН 



Электр 

жабдығы 


Номинал 

ток, А 


1,45 

9,7 


6,8 

1

1,4 



7,05 

 

2.6 Ішкі электр өткізгіштерінің (сымдары) есебі  



 

2.6.1 Жалпы мәліметтер 

 

Электр  энергия  кәрізін  электр  қондырғыларға  кіргізу  кәсіпорын 



аумағында,  ғимараттар  мен  құрылымдар  ішінде,  сырт  қабырғаларында  және 

т.б. төселетін электр өткізгіштерімен іске асырылады. Олар күштік кабельдер 

мен оқшауланған сымдардың жиынтығы түрде жинақталады (16 мм

2

 дейін).  



Ішкі  электр  өткізгіштері  орындалу  және  құрылымдық  тәсілдері 

бойынша ашық және жабық болып бөлінеді. Ашық электр тартуда сымдар мен 

кабельдер  тікелей  қабырға  беттеріне,  төбеге,  фермаларға,  тіреуіштерге, 

машиналарға,  жабдыққа  және  т.б.  тартылады.  Жабық  электр  тартуда  оларды 

ғимараттар  мен  құрылымдардың  елеулі  құрылымдық  элементтерінің  ішіне 

салады (қабырғаларда, едендерде, фундаменттерде, трубаларда және т.б.).     

Жабық  электр  тарту  жоғары  қауіпсіздікті,  сенімділікті  және  ұзақ 

пайдалануды  қамтамасыз  етеді.  Олар  эстетикалық  және  гигиеналық 

талаптарға  да  сәйкес  келеді.  Бірақ  олардың  құны  қымбат,  және  қажет 

жағдайда оларды байқау және ауыстыру қиыншылық келтіреді.  

ПУЭ-ге сәйкес ішкі электр сымдары қоршаған ортаның электр және өрт 

қауіпсіздігі  шарттарына  сәйкес  болуы  қажет.  Олардың  сымдары  мен 



36 

 

кабельдері пайдалануда сенімді, ыңғайлы, шығындары төмен болғаны жөн.  



Электр  сымдарында  қолданылатын  сымдар  мен  кабельдерді 

қабықтарымен  оқшаулауы  қоршаған  орта  жағдайларына  және  төсеу  тәсіліне 

сәйкес  болуы  қажет.  Сымды  оқшаулау  желідегі  номинал  кернеуге  сәйкес 

болуы қажет.  

Электр  сымдарының  механикалық  ақауларға  ұшырау  мүмкіндігі 

болатын  орындарда  ашық  төселген  сымдар  мен  кабельдер  қорғаныс 

қабықшаларымен  қорғалуы  қажет.  Егер  қабықшалары  болмаса  немесе 

механикалық  әсерлерге  лайық  келмесе,  онда  трубалар,  қораптар  немесе 

жасырын  электр  жүргізулер  қолданылады.  Электр  қабылдағыштардың 

ауыспалы  және  жылжымалыларын  қоректендіру  үшін  мыс  кабельдер  мен 

шнурлар  қолданылады,  олар  мүмкін  болатын  зақымданулардан  қорғайды. 

Барлық  аталған  сымдар,  соның  ішінде  жер  сіңдірілетін  сымдардың  жалпы 

оқшауламасы және қабықтары болуы қажет.  

Электр сымдарына келесі талаптар қойылады:  

1)  Электр  өткізгіштерінің  кабельдері  мен  сымдарына  токтың  рұқсат 

етілетін ұзақтығы, қоршаған орта температурасы және сымдарды төсеу тәсілі 

ескеріледі;  

2)  Электр  сымдарының  механикалық  және  электр  төзімділігі  ішкі 

сымдардың  10...12  жылға,  кабельдердің    25  жылға  сақталуын  қамтамасыз 

етеді. 


3)  Электр  сымдары  бөлмелер  мен  жабдықтың  сыртқы  түрін  кетірмеу 

қажет.  


4)  Электр  сымдарының  құрылымы  оларды  пайдалануда  сымдарды 

ауыстыру мүмкіндігін қамтамасыз етуі қажет және өрт қауіпсіздігіне де жауап 

береді.  

5) Электр сымдарын экономикалық талаптарды ескере отырып, орындау 

қажет. 

Ішкі  электр  сымдарын  жобалауда  қолданыстағы  «Электр  қондырғылар 



құрылғыларының 

ережелері» 

(ЭҚЕ), 

«Электр 


қондырғыларының 

технологиялық  жобалау  нормалары»  (ЭТЖН),  «Құрылыс  нормалары  және 

ережелері» (ҚНжЕ) басшылыққа алынады. 

Ішкі  электр  өткізгіш  кабельдері  мен  сымдарының  рұқсат  етілетін  қызу 

және  кернеу  шығындары  бойынша  таңдайды.  Сонымен  бірге,  сымдар  мен 

кабельдердің  қиысу  аудандары  механикалық  төзімділігі  шарттары  бойынша 

рұқсат етіледі.  

 

2.6.2  Рұқсат  етілетін  қыздыру  бойынша  ішкі  электр  өткізгіштерінің 



есебі  

Сымдар  мен  кабельдерде  ток  жүктемесінің  ұзақ  өтуінде  сым 

температурасы шектік рұқсат етілетіннен аспауы қажет.   

Шектік  рұқсат  етілетін  токтың  мәні  бойынша  ішкі  электр  сымдарын 

таңдау сым есептеулерінде ескеріледі. 

Себебі,  рұқсат  етілетін  қыздыру  бойынша  сымдарды  таңдау  қорғаныс 



37 

 

аппараттарын таңдаумен тығыз байланысты. Ал есептеуді асқын жүктемелер 



мен қысқа тұйықталулардан қорғануды таңдау арқылы жасайды.   

Сымды  [2.7, 2.8, 2.9] шарттары бойынша таңдаймыз:  

 

.

.дв



н

доп

I

I

    



 

 

 



 

(2.7) 


 

.

в



доп

I

I

 



            

 

 



 

(2.8) 


 

.

.ср



Т

доп

I

I

   



            

 

 



(2.9) 

 

мұнда I



доп

 – сымның рұқсат етілетін тогы, А; 

  I

н.дв


 – электр қозғалтқышының номинал тогы, А; 

  I


в

 – балқымалы ендірменің номинал тогы, А; 

  I

ср

 – жылу тіркеуінің жұмыс істеу тогы, А 



Жоғарыда келтірілген шарттардан кесте бойынша сымдардың қиылысу 

ауданы. 


1) Жарықтандыру жолдары үшін – 0,75 мм

сымдарын таңдаймыз; 



2) ДГБ жолдары үшін – 1,5 мм



3) ДГО жолдары үшін– 1 мм



4) ТЭН жолдары үшін – 1 мм



5) Д75 электр қозғалтқышы жолдары үшін – 0,75 мм

2



6) Электр жабдығы жолдары үшін – 0,75 мм

2



7)

 

Ыстауды жалпы жабдықтау үшін – 6 мм



2

 ; 


8) Розетка Жолдары үшін – 1,5 мм

2



2.6.3  Кернеудің  рұқсат  етілетін  шығыны  бойынша  ішкі  электр 

сымдарының есебі  

Кернеудің  рұқсат  етілетін  шығыны  бойынша  сымдар  мен  кабельдерді 

таңдауда келесі шарт сақталуы қажет [2.10] 

 

доп



расч

U

U



 , 

 

 



 

 

 



(2.10) 

 

мұнда ΔU



расч

 – кернеудің есептік шығыны, %; 

  ΔU

доп


 – кернеудің рұқсатты шығыны, % 

ЭҚЕ-ге  сәйкес  ішкі  электр  сымдары  үшін  кернеудің  шығыны  2,5  % 

аспауы қажет. 

Кернеудің есептік шығыны [2.11] формуласымен анықталады: 

 

.

F



c

l

P

U

расч



 



 

 

 



 

 

(2.11) 



мұнда Р – электр қондырғы қуаты, кВт; 

  l – Жолдары ұзындығы, м; 

  с  –  желі  кернеуіне,  сым  материалына  және  фазалар  санына 

тәуелді осы сым үшін коэффициент тұрақтылығы; 



38 

 

 F – сымның көлденең қимасының ауданы, мм



2

 

Жарықтандырғыш желі Жолдары үшін кернеудің шығын есебі 



 

В

U

расч

36

,



0

75

,



0

5

,



24

320




 



 

%

%





расч



U

 

 



Қалған  ішкі  электр  сымдарының  желілері  үшін  кернеу  шығынының 

есебін осыған ұқсас жүргіземіз, ал нәтижелерін 2.4-кестеде көрсетеміз: 

 

2.4.  кесте  -  Ішкі  электр  сымдарының  жолдарындағы  кернеу  шығындары   



және сымдар қиылыстары 

Жолдар 


Л1  Л2  Л3 

Л4 


Л5 

Л6 


Л7 

Л8 


F, мм



0,75  1 

1,5 


0,75 


0,75 

1,5 


ΔU

расч


, %  0,76  0,36  0,7 

0,15 


0,21 

0,41 


0,07 

0,38 


 

Кернеудің    жалпы  шығыны  3,04%  құрайды,  бұл  рұқсат  етілетін 

нормадан  2,5 % артық.  

Кернеудің  жалпы  шығынын  азайту  үшін  оның  үлкен  шығыны 

учаскелерінде сымдарды қиылыс аудандарын ұлғайту керек.  

 

2.5. кесте - Ішкі электр сымдары жолдарындағы кернеу шығындары мен 



сымдар қиылысының дәлдемелері  

Жолдары  Л1  Л2 

Л3 

Л4 


Л5 

Л6 


Л7 

Л8 


F, мм



0,75 

1,5 


1,5 

0,75 



0,75 

1,5 


ΔU

расч


, %  0,23  0,36 

0,43 


0,12 

0,21 


0,41 

0,26 


0,15 

 

Ішкі электр сымдарының қиылыс талшықтарын дәлдестіру нәтижесінде 



ыстағыштағы  кернеудің  жалпы  2,17%  шығынын  алдық,  бұл  ішкі  электр 

сымдары үшін 2,5 % аз. 

 



Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет