Оқытушы бақылауымен студенттің өзіндік жұмысына арналған сұрақтар

2.Сыныптан тыс мектептен тыс өтізілетін жұмыстардың түрлері қандай?

3.Оқушылардың үй жұмыстарының түрлері қандай?

4. Оқушылардың ақпарат жүйелерімен кітапханаларда орындайтын жұмыстары?

(қаралатын сұрақтар тізімі)

(дәріс материалы)

САБАҚТЫҢ ҚҰРЫЛЫМЫНЫҢ ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ КАРТАСЫ

Кез келген қоғамның дамуы оның ғылым саласы мен оқу жүйесіне тікелей ықпал ететіні белгілі. Қазіргі кезде қоғамдық-әлеуметтік өмірде болып жатқан құндылықтарды қайта қарау мен күрделі тоғысу процестері мектептегі оқу жүйесіне де әсерін тигізіп отыр. Осыған байланысты іргелі ғылыми зерттеулердің неғұрлым өзекті де зор болашағы бар көкейтесті бағыты  Қазақстандағы өркениет дамуының қарқынына және бүкіл дүние жүзінде соңғы жылдары жүріп жатқан ірі өзгерістерге сәйкес дамуда. Ал жақын болашақтағы Қазақстан Республикасының дүниежүзілік процесте алатын орны ғылымды мол қажет ететін дамыған мемлекетке айландыру жөнінде алдына стратегиялық мақсат қоюға бел байлауымен айқындалады. Сондықтан, мұғалімдер қауымына зор жауапкершілік, үлкен міндет жүктеледі.

Бүгінде біздің осындай қоғамға жетуіміздің жолын белгілеп берген елбасымыздың  «Қазақстан - 2050» стратегиясы күн өткен сайын айқын бедерленіп , өмір шындығына айналуда. Алайда  «Қазақстан - 2050» стратегиясындағы негізгі бағыттардың бірі ретінде, білімі мен білігі жағынан  шетелдердегі замандастарымен бәсекеде жеңілмейтін , сонымен қатар , бойында ұлттық діні сақталған , отаншыл рухы кемел қазақстандықтардың жаңа ұрпағын тәрбиелеу мен оқыту қажеттігі баса айтылған.  Тек осындай ұрпақ қана еліміздің  мерейін бүгінгі жеткен биігінен аласартпай, әлемдік даму көшіне ілеспек. Бүгінгі таңда өздеріңіз тәлім-тәрбие беріп жатқан бүлдіршіндер ертеңгі күні рухани кемелденген азамат болып өсіп жетілуі қажет. XXI ғасыр-қатаң бәсеке ғасыры. Бұл ғасыр марғаулықты көтермейтін ғасыр. Елдігіміздің кепілі-білімді ұрпақ.

XX-ғасырдың басында Жүсіпбек Аймауытовтың  «Сабақ беру – үйреншікті жай ғана шеберлік емес , ол- жаңадан жаңаны табатын өнер» - деп айтқандай, өзім сабақ беретін биология пәнінен байқағаным, оқушылардың өз бетімен  жан-жақты ізденуін,  ғылыми көзқарасы мен белсенділігін қалыптастыруды , биологиядан білім деңгейін тереңдету үшін оқытуды жоспарлы түрде дұрыс ұйымдастыруды қажет етеді. Мен өз тәжірибемнен оқушылардың пән бойынша білім дәрежемінің төмен болуы , олардың қабілетінің жоқтығынан емес , жүйелі түрде өз беттерімен ізденуге , білімін жетілдіруге дағдыланбағаннан , жүйелі еңбектің жоқтығынан екенін байқадым. Сондықтан осы кемшіліктерді жою мақсатында алдыма мақсат қойдым.

Биология сабағында  түрлендіріп сабақ өтудің мәні:

-         оқушылардың    ойлау қабілеті артып, шығармашылық белсенділігі артады.

-         оқушылардың биология сабағына қызығушылығы артады.

-         танымдық белсенділігі артады.

-         оқушының қабілеттілігі көрінеді.

Оқытудың дәстүрлі түрі тек шектеу түрде, мұғалім тек оқыту жағдайында ғана болады. Ал дәстүрлі емес сабақ түрінде мұғалім режиссерлық, консультанттық, ойлап табушы, оқушының іс-әрекетін ұйымдастырушылық қабілеттерін байқай алады.Әрине сапалы сабақты жүзеге асыру үшін материалдық – техникалық база  қажет. Сондықтан өзім сабақты заманауи техникалық жабдықталған арнаулы кабинетте өткезіп, төмендегі базаны қамтиды.

-         оқып үйретудің және сабақтарды бақылаудың заманауи құралы интерактивті тақтаны пайдалану

-         теледидар, видеоапаратуралар, компютерлер

-         оқып үйренудің тақырыптық бағыттары бойынша плакаттар жинақтамасы, оқу құралдары, әдістемелік материалдар

-         видефильмдер, слайдтар

-         білім, қабілет дағдыларын қалыптастыруға және бағалауға арналған тесттер

-           әрбір тақырып бойынша оқушылардың өздігінен істейтін сұрақ тапсырмалары мен бағалау критерилері

Дәстүрлі емес сабақтарды , яғни технологияларды таңдау, іс жүзінде қолдану олардың бала психологиясына және жалпы физикалық  жай-күйіне әсерін есепке алуды талап етеді. Егер қаншалықты тиімді болғанымен, бала түсінігіне қиын, қабылдауы күрделі технологияларды оң нәтиже бере қоюы екіталай. Сондықтан технологияларды таңдағанда  жалпы жағдай, кластың оны қабылдауға даярлық деңгейі ескерілуі тиіс. Тек сонда ғана олар білім беру процесінің сапасын шын мәнінде арттыратын қуатты күшке айналады.Қорыта келе  білім сапасы – мұғалім қызметінің сапасы. Ендеше әрбір сабақтағы жаңашылдық оқушының оқу танымдық  қызығушылығын арттыруға, заман талабына сай білім алуына жағдай жасап, білім сапасын арттырады.

2.Сыныптан тыс мектептен тыс өтізілетін жұмыстардың түрлері қандай?

3.Оқушылардың үй жұмыстарының түрлері қандай?

4. Оқушылардың ақпарат жүйелерімен кітапханаларда орындайтын жұмыстары?

1. 
   Сабақ беру үрдісіндегі пысықтау.
   
2. 
   Білім тексерудің тәрбиелік мәні.
   
3. 
   Білім тексеруге қойылатын талаптар.
   
4. 
   Білім тексеру тесттерінің түрлері.
   

Пысықтау өткен материал бойынша және бұрын оқытылған тақырыптар бойынша да жүргізіледі. Білім тексерудің мақсаттары: оқушылардың білімін тексеру, негізгі ұғымдар мен түсініктердің қалыптасу деңгейін тексеру, оқушыларды бағалау.

Пысықтау бірнеше түрге бөлінеді: алдын-ала, ағымдағы, жүйелі, қорытынды.

А) Алдын-ала тексеру- оқу жылының алғашқы күндері бұрынғы білімдері сұрақ-жауап арқылы тексеріледі. Алдын-ала тексерудің мақсаты: жаңа материалды игеруге қажетті білім деңгейін анықтау болып табылады. Мұндай тексерудің нәтижесінде мұғалім оқушылардың білімдегі олқылықтарын байқап, тексеріп дер кезінде анықтап, қосымша сабақ кеңес ұйымдастырылып алады.

Ә) Ағымдағы тексеру- тақырыпты өткен сайын әртүрлі әдістермен оқушылардың білімін тексеру. Күнделікті тексерудің мақсаты- мұғалім күнделікті жұмыс барысында пән бойынша әрбір оқушының білім және дағдысын жекелей тексереді.

Б) Жүйелі тексеру- өтілген тараудан кейін әртүрлі көрнекіліктерді пайдаланумен тығыз байланысты жаңа тапсырмалардан, жаттығулардан, сурақтардан құрастырып, сөзжұмбақ, венн диаграммасын, перфокарта қолдануға болады. Оқушыларға оқытылатын обьектілердің негізгі қасиетін ашып көрсетіп, есте сақтайтын негізгі қасиеттерге, материалдарға көңіл бөлінеді. Диафильмнен жеке кадрлар көрсетуге болады.

В) Қорытынды тексеру- тоқсан, жарты жыл, жыл соңында белгілі мерзім ішінде негізгі алған білімдерді тексеру(сынақ, тест, емтихан т.б.). Пысықтау кезінде өтілген материалдарды жинақтап, қорытындылаған кезде оқушылардың тікелей бақылауларын, жүргізілген тәжірибе қорытындыларын, нәтижелерін, осы тақырып бойынша оқыған кітаптарынан алған мәліметтерін кеңінен пайдаланған жөн.

Білім тексеруді дұрыс ұйымдастыру, мұғалімге бүкіл сыныптың оқушыларының түсініктері мен ұғымдарының қалай қалыптасатынын үнемі көріп, біліп, бағалап отыруына, ал оқушыларға оқу материалын меңгеру кезінде алға қарай жылжитынын көреді. Тексеру нәтижесінде оқушылар білімінің обьективті бағасы жинақталады, ал оның тәрбиелілік мәні зор. Биологиядан білімді, іскерлікті, дағдыларды тексеруді ұйымдастыруға қойылатын талаптар мына төмендегідей:

А) оқушылардың білімін жеке тексеру, мұғалім оқушылардың даму деңгейлерін ескереді;

Ә) мұғалімнің оқушылардың білімін тексеруге ұқыпты түрде дайындалуы, сабақтың әртүрлі кезеңдерінде оның мақсатын, түрлерін, жеке формаларын, әдістерін анықтау;

Б) оқушылардың білімін тексеру үшін әртүрлі сұрақтар, дидактикалық материалдар, деңгейлік тапсырмаларды сапалы дайындау.

Білім тексеру кезінде оқушыларға ұсынылған сұрақтар, тапсырмалар ойды оятып, олардың танымдық қабілетін, ой- өрісін дамытып, мәселені талдап, қорытып, салыстыруға мәжбүр ететін болуы керек.

Білім тексеру кезінде түрлі көрнекіліктерді тиімді пайдаланған жөн. Мысалы: кестені коллекциямен, гербарийді суретпен байланыстыру. Тексеру кезінде әртүрлі тәсілдер қолданылады: ауызша және жазбаша. Ауызша тексеру- жаппай әңгімелесу мұғалім оқушыларға жаппай сұрақ қояды, сұрақ- жауап түрінде де жүргізіледі. Мұғалім бұл кезде бүкіл сыныппен жұмыс жасайды.

Оқушылардың білімін биологиялық диктант, перфокарта, венн диаграммасы, кеспе қағаздар, сызба- нұсқалар толтыру, карталар сызу түрінде жазбаша тексеруге болады. Табиғатқа саяхат кезіндегі көргендерін есеп түрінде жаздырады. Мұғалім тоқсандық немесе жылдық баға қойған кезде мектеп оқушысының биология сабақтарындағы күнделікті жұмысы, оны ауызша сұрау, теориялық білімдерінің жалпы деңгейі және оларды іс-тәжірибеде қолдана білу керек.

Таңдап алған тақырып бойынша оқушылардың білім- біліктерін бағалау технологиясының әдістемелік өңдеуін жасау.

Білімді бағалау технологиялары қандай?

Тест тапсырмаларын дайындаудың әдістемесі қандай?

Биологиялық диктант дегеніміз не?

Венн диаграммасымен білімді тексерудің әдісі қандай?

жұмыстың тақырыбын, есептің қойылымын және оның орындалу тізбегін;

бақылау сұрақтарына жауаптарды;

жұмыстың негізгі кезеңдері мен орындалу нәтижесін реферат түрінде көрсету.

Жеке тапсырманы қорғау