- Жилисбаева, Р.О., Хромцов С.В., Безопасность и охрана труда на предприятиях текстильной и легкой промышленности [Электронный ресурс] : учебное пособие. - 10.02 мб., - PDF. - Алматы, 2008. - 243 б. - ISBN 978-601-263-040-4. http://library.atu.kz/files/9674.pdf
Дәріс 3. Еңбекті қорғау басқармасының жүйесі
Дәрістің жоспары:
1.Еңбек қорғауды басқару тапсырмасы.
2.Еңбек қорғау жағдайын бағалау, талдау және есептеу.
3.Еңбекті қорғаудың психофизикалық негіздері.
Қызметкердің еңбек қәуіпсіздігі және еңбекті қорғау саласындағы міндеттері Қызметкер:
- еңбекті қорғау талаптарын сақтауға;
- еңбек қәуіпсіздігі және еңбекті қорғау жөніндегі нормалардың, ережелер мен нұсқаулықтардың талаптарын, сондай – ақ жұмыс берушінің өндірісте жұмысты қәуіпсіз жүргізу жөніндегі талаптарын сақтауға;
- қойылған нормаларға сай жеке және ұжымдық қорғану құралдарын өз мақсатында дұрыс және уақтылы қолдануға;
- жұмысты қәуіпсіз атқару әдістерін үйренуге, нұсқаулықтарды білуге, жұмыс орнында еңбекті қорғау талаптары жөнінде дайындықтан өтуге және білімін тексеруге;
- адамдардың өміріне немесе денсаулығына қәуіп төндіретін жағдайларды, кез - келген өндірістегі қайғылы оқиғаларды немесе өзінің денсаулығының төмендеуін, сонымен қатар кәсіби аурулардың белгілерінің пайда болуын (улану) жедел түрде тікелей немесе жоғары тұрған басшысына дереу хабарлауға;
Жұмыс берушінің еңбек қәуіпсіздігі және еңбекті қорғау саласындағы міндеттері Еңбек Кодексінің талаптарына сай жұмыстың қәуіпсіздігін қамтамасыз ету жайлы негізгі міндеттер жұмыс берушіге (әкімшілік заңды жаққа) жүктеледі.
Жұмыс беруші:
қәуіпсіз еңбек жағдайларын қамтамасыз етуге;
- еңбек қәуіпсіздігінің және еңбекті қорғаудың жай – күйін бақылауды жүзеге асыруға;
- қызметкерлерді ұйымның аумағында және жұмыс орындарында болуы мүмкін зиянды өндірістік факторлар туралы хабардар етуге;
- өндірістік жабдықтар мен технологиялық процестерге профилактика жүргізу, оларды неғұрлым қәуіпсізіне ауыстыру жолымен жұмыс орындарында және технологиялық процестерде кез келген қатерді болдырмау жөнінде шаралар қабылдауға;
- еңбек қәуіпсіздігі және еңбекті қорғау жөніндегі қызметкерлерді нормативтік құқықтық актілерде белгіленген талаптарға сәйкес оқытудан және даярлықтан өткізуге;
- ғимараттарды, құрылыстарды, жабдықтарды пайдалану кезінде, технологиялық үрдістерді іске асыру барысында, және де өндірісте қолданылатын шикізаттер мен материалдардың жұмысшыларға қәуіпсіздігін қамтамасыз етуге;
- өз қаражаты есебінен қызметкерді арнайы киіммен, арнаулы аяқ киіммен және зиянды және (немесе) қауіпті өндірістік факторлардың әсерінен қорғайтын жеке және ұжымдық қорғану құралдарымен белгіленген кию мерзімінде қамтамасыз етуге, жеке ұжымдық қорғану құралдарының, арнаулы киімінің өз мақсатында қолданылуын бақылауды жүзеге асыруға;
- заңшығармаларда бекітілген еңбекті қорғау талаптарына сай жұмысшылардың әрбір жұмыс орындарының қәуіпсіздігін қамтамасыз етуге;
- Қазақстан Республикасының заң шығармаларына сай жұмысшылардың жұмыс уақыты мен демалысын бекітуге;
- өндірістік процестер мен жұмыстарды қәуіпсіз жүргізу бойынша нұсқамалық өткізуге, қызметкерлерді тиісті нұсқамалық құжаттармен (нұсқаулықтармен, ережелермен, әдістемелік нұсқаулармен) қамтамасыз етуге міндетті.
18 бап. Қызметкердің еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау саласындағы міндеті
Қызметкер:
еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау жөніндегі нормалардың, ережелер мен нұсқаулардың талаптарын және жұмыс берушінің өндірісте жұмысты қауіпсіз жүргізу жөніндегі талаптарын сақтауға
арнаулы киімді және жеке ұжымдық сақтану құралдарын өз мақсатына пайдалануға
өндірісте болған әр жазатайым оқиға туралы, кәсіби аурудың белгілері туралы, адамдардың өмірі мен денсаулығына қатер төндіретін жағдайлар туралы өзінің тікелей басшысына хабарлауға міндетті
ҚР заңдарында көзделген жағдайларда және еңбек жағдайын өзгерте отырып, басқа жұмысқа ауыстырғанда не кәсіби аурудың белгісі пайда болғанда жұмыс берушінің қаражаты есебінен міндетті түрде алдын ала, мерзімдік, медицина тексеруінен және аусым алдында медициналық куаландырудан өтуі міндетті