Тапсырмалар және балл қою кестеcі үлгілері «Дүниежүзі тарихы» пәнінен І тоқсан бойынша жиынтық бағалау тапсырмалары
Ғасырлар бойы қалыптасқан өркениет пен мәдениет ұғымын сол теорияларды ұстанған немесе негізін қалаған тұлғалардың есімімен сәйкестендіріңіз.
№
Тұлға
Ұғым
1
Д.Белл
A
Өркениет – мәдениеттің ақыры, оның “кәрілік” шағы, руханилықтың антиподы
2
О.Шпенглер
B
Өркениет – этностар мен мемлекеттерге тән мәдениеттің оқшау түрі
3
Л.Морган
C
Өркениет – тағылық пен варварлықтан кейінгі тарихимәдени саты
4
А.Тойнби
D
Өркениет – мәдениеттің прогресі, болашаққа бой сермеуі, қоғамның парасаттылық деңгейі
[4]
Төмендегі аграрлық өркениет туралы философтардың сөздерімен танысып шығып, «Шаруашылық қызмет адамзаттың өркениеттік дамуына әсер етеді» - деген пікірмен қаншалықты келісесіз немесе келіспейсіз (көзқарасыңызға 2 дәлел, 2 дәйек келтіріңіз) интеллект картасын толтырыңыз.
«Индустриализацияға дейінгі өркениеттерде өмір» - ең алдымен табиғатпен өзара әрекеттесу. Еңбек ұжымы негізінен өндіруші өнеркәсіппен айналысады: ауыл шаруашылығы және орман шаруашылығы, тау-кен және балық аулау. Адам бұлшық етпен күшті қолданады, алдыңғы ұрпақтардан мұра болған әдістерді қолданады ... Д.Белл
«Бірінші толқын» (яғни аграрлық) өркениеттер «тірі аккумуляторлардан» - адамның және жануарлардың немесе күн, жел мен судың, бұлшық еттер күшінен – энергия алды ...әдетте қолмен жасалған бұйымдар, қарапайым әдіспен жасалған және тапсырыс бойынша ... А.Тоффлер
[4]
Ұсынылған сұрақтардың негізінде БАТЫС және ШЫҒЫС өркениеттеріне салыстырмалы талдау жүргізіңіз.
[8]
Ежелгі және орта ғасырлардағы жаулап алушылық жорықтардың негізгі себептерінің қайсысы жалған, қайсысы ақиқат екенін ажыратып кестеге дұрыс нұсқасын қойып шығыңыз.
А) Арабтардың жаулап алу соғыстары. Араб феодалдары «дін үшін соғыс» жиһад ұранымен басқа халықтарға, елдерге басқыншылық жорықты бастайды.
В) Наполеон соғыстары. Моңғол тайпаларының басын біріктіріп, көрші мемлекеттердің территориясын басып алып империя құру
С) Шыңғысханның жорықтары. Мемлекеттегі революциялық жағдайларды
пайдаланып, монархияны қайта орнатып империя құру
D) Крест жорықтары. Еуропада жердің жетіспеушілігі, діни соғыс, бай араб жерлерін басып алу т.с.с.
ЖАЛҒАН
АҚИҚАТ
[4]
Балл қою кестесі
Тапсыр ма №
Жауап
Балл
Қосымша мәлімет
1
1-D
2-A
3-C
4-B
4
2
Келісемін Дәлел: Шаруашылық қызметке тікелей қатысты. Көшпелілер өркениеті – адамзаттың даму тарихындағы ең жарқын беттердің бірі. Дәйек: Әлемдік көшпенділік жүйесіндегі қазақ көшпелі қоғамы экономикалық, әлеуметтік-саяси және мәдени-тұрмыстық этникалық өмірдің жоғары деңгейін қалыптастырды.
Дәлел: Өнеркәсіптік өркениет, оның басты артықшылығы техникалық даму, қала дамуының жылдамдығы.
Дәйек: Өркениеттердің өзара ықпалдасуы мәдениеттің таралуына алып келді.
Келіспеймін Дәлел: Шаруашылық қызметсіз-ақ адамзат өркениеті дами береді.
Дәйек: Оған барлық өркениеттердің әр деңгейде дамығандығын келтіруге болады.
Дәлел: Тарихта дамымаған варварлықтардың дамыған өркениеттерді күл-талқанын шығарғандығы жөнінде көптеген мысалдар келтіруге болады.
Дәйек: Римді варварлардың жаулап алуы. Өркениет туындыларының жойылуына алып келді.
3
БАТЫС өркениеті
ШЫҒЫС өркениеті
Меншік формасы
Дамып келе жатқан нарық, жеке меншік, кәсіпкерлік, экономикадағы бәсекелестік
Мүліктің билікке
тәуелділігі, мемлекеттік меншікке жеке меншікке үстемдік
Саяси биліктің формасы
Құқықтық мемлекет, демократиялық басқару формалары, жылжымайтын
мүлік өкілеттігі, парламентаризм
Дана билеушіге сену, оның сенімі,
құқықтарының болмауы, субъектілердің құқықтарының болмауы
Саяси Кейбір деструктивті діни ағым мүшелері отансүйгіштік, ұлтжандылық сезімдерін бағаламай, мемлекеттік рәміздерді мойындамай, әскери борышқа салғырт қарайды.
Тіпті білікті дәрігерлердің көмегіне жүгінуден бас тартып, балаларының зайырлы білім алуына қарсылық көрсететіндері де бар. Деструктивтілікті анықтайтын бұл тізімді жалғастыра беруге болады.
Әлеуметтік 1. Діннің атын жамылған ағымдар мен топтар діни сауаты аз азаматтарымызды өз қармақтарына түсіріп,
8
Мағынасы сәйкес жауаптар қабылданады
тіпті өздеріне белсенді жақтасқа айналдырып, өзімізге қарсы қойып үлгерді.
2. Енді өз отандасымызбен, отбасымыздың мүшесімен, ағайынымызбен тартысқа түсетін халге жеттік. Сол себепті бүлдіргі топтар мен ағымдарды деструктивті (бұл сөз латын тілінен аударғанда «құлату», «қалыптасқан жүйені бұзу» деген мағынаны білдіреді) яки теріс пиғылды деп атаймыз.
Экономикалық Қазір қоғам түрлі ағымдар адамдардың санасын жаулау арқылы екі түрлі мақсатты көздейтінін мойындап отыр. Біріншісі – мол пайда табу, заңсыз қару-жарақ пен есірткі тасымалы.
Екіншісі – мемлекет мүддесіне нұқсан келтіру арқылы билікті басып алу. Олай болатыны, аталмыш ағымдардың онсыз да мұсылман елдерінде және бейкүнә адамдар мен қорғаныс күштеріне қарсы күрес жүргізуі болып отыр.
Технологиялық Деструктивті ұйымдарға қарсы күрестің бірден бір жолы – олар туралы кітаптар, фильмдер және жастардың ғаламтор беттерін көптеп пайдалануына байланысты сол экстремистік ағымдар туралы бейнероликтерді қою керек.