Академик Е. А. Бөкетов атындағы Қарағанды мемлекеттік университеті
Дүниетанымның негізгі түрлері және ойлау мәдениеті
БАЯНДАМА
Мэсад-23-1к
Бекасыл Аяулым Асылбекқызы
Кіріспе
Дүниетаным және ойлау мәдениеті – адамның шынайылықты тануындағы
негізгі ұғымдар. Адамдар әлемді және өздерін тануға ұмтылған сәттен бастап,
дүниетаным әрдайым маңызды рөл атқарған. Бұл ұғым адамның өмірлік
бағдарын, сенімдерін және құндылықтарын айқындап, оның қоғамдағы және
табиғаттағы орнына деген көзқарасын қалыптастырады. Дүниетанымның
түрлері
уақыт өте келе өзгеріп, қоғамның даму деңгейіне, мәдениеті мен
білімінің кеңдігіне қарай қалыптасқан.
Ойлау мәдениеті – бұл адамзаттың рухани және
интеллектуалды дамуының
негізгі аспектісі. Сыни тұрғыдан ойлау, креативтілік және гуманизм қазіргі
заманда үлкен маңызға ие. Қоғамның алға басуы мен әртүрлі
мәселелерді
шешудегі жетістігі көбіне ойлау мәдениетінің деңгейіне байланысты.
Сонымен қатар, дүниетанымның бір бөлігі болып табылатын ойлау мәдениеті
адамның ойлау жүйесін, оның ақпаратты қабылдап, талдауға қабілетін
сипаттайды. Ойлау мәдениеті тек логикалық
пайымдаулар мен рационалды
шешімдерге негізделіп қана қоймай, сонымен бірге сын тұрғысынан ойлау
және креативтілік сияқты қасиеттерді қамтиды.
Қазіргі заманда ойлау
мәдениеті тұлғаның дамуында, қоғамдағы саналы шешімдер қабылдауында
және болашаққа бағытталған әрекеттерінде маңызды орын алады.
Бұл
тақырыптың маңыздылығы, әсіресе қазіргі жаһандану дәуірінде,
адамзаттың рухани және зияткерлік дамуын тереңірек түсінуге, әртүрлі
мәдениеттер мен дүниетанымдар арасында өзара түсіністік орнатуға және
жеке тұлғаның ойлау қабілеттерін жетілдіруге бағытталған.
Бұл тақырыптың өзектілігі қазіргі заманғы жаһандану,
әлеуметтік және
этикалық мәселелермен тікелей байланысты. Әртүрлі дүниетанымдарды және
ойлау жүйелерін зерттеу қазіргі қоғамдағы адам мен қоғамның үйлесімді
дамуын қамтамасыз ететін маңызды құралдардың бірі болып табылады.