Дүниетанымның түсінігі Дүниетаным – бұл адамның қоршаған әлемге, өмірге, қоғамға, табиғатқа және
өзіне деген көзқарастар жүйесі. Бұл адамның ішкі сенімдерін, құндылықтарын
және бағдарларын айқындайтын тұтас философиялық концепция.
Дүниетаным – қоғамдағы әлеуметтік, мәдени және рухани процестердің
айнасы іспеттес. Ол адамның көзқарасындағы белгілі бір жүйелілік пен
үйлесімділікті қамтамасыз етеді.
Дүниетанымның негізгі түрлері
Дүниетанымның бірнеше негізгі түрлері бар:
1.
Мифологиялық дүниетаным
• Мифология адамдардың алғашқы табиғат құбылыстарын түсіндіру және
қоршаған ортаны танып білуге ұмтылған кезіндегі дүниетанымның формасы.
Мифологиялық дүниетанымда табиғат пен қоғам құбылыстары құдайлар,
рухтар немесе басқа да мифологиялық кейіпкерлер арқылы түсіндіріледі.
Мифтер адамның қорқынышын жеңіп, тіршілікке мән беріп, ұжымдық
тәжірибе арқылы берілді.
2.
Діни дүниетаным
• Діни дүниетанымда дүниенің жаратушысы мен оны басқаратын Құдайға сену
басты орын алады. Діни дүниетаным адам өмірінің мәні, оның рухани
ізденістері мен моральдық-этикалық нормалары туралы түсініктерді
қалыптастырады. Дін арқылы адамдар әлемді жаратушы Құдайдың еркіне
тәуелді деп санайды, адам өмірін мәңгілікпен байланыстырады.
3.
Философиялық дүниетаным
• Философиялық дүниетаным адам мен әлемнің өзара байланысын терең
түсінуге ұмтылады. Ол мифологиялық және діни дүниетанымнан ерекшелігі –
рационалды ойлауға және логикалық дәлелдерге негізделеді. Философиялық
дүниетанымның басты мақсаты – шындықты түсіну және оның
заңдылықтарын анықтау.
4.
Ғылыми дүниетаным
• Ғылыми дүниетаным шындықты объективті түрде зерттеп, дәлелденген
деректер мен теорияларға сүйенеді. Бұл дүниетанымның басты ерекшелігі –
объективтілік, рационалдылық және логика. Ғылыми дүниетаным дүниенің
заңдарын ашуға және оларды адамзаттың пайдасына жаратуға бағытталған.