Эмоциональды Интеллект
үлгілері моделдері
Ғылымға «эмоциялық интеллект»
терминін американдық екі психолог Питер
Сэловей мен Джон Мэйер 1990 жылдары
енгізген болатын. Олар алғашқы болып
эмоциялық интеллектінің бірінші үлгісін
ұсынды. Аталған авторлар эмоциялық
интеллект деп «өзінің жəне өзгенің
сезімдері мен эмоцияларын байқай білу,
оларды ажырату жəне осы ақпаратты
ойлау мен іс-əрекетте қолдану» деп
түсіндірді .
Джон Мэйер
1. Эмоцияларды қабылдау, ұқсастыру және оларды
білдіру.
3 Эмоцияларды түсіну
4 Эмоцияларды басқару.
Нақтырақ айтсақ, П. Саловей, Дж. Мэйер, Д. Карузо
моделінде эмоциялық интеллект эмоцияда сақталатын
ақпараттарды өңдеу: эмоциялардың маңыздылығын,
олардың бір-бірімен байланысын анықтау, эмоциялық
ақпаратты ойлау және шешім қабылдау үшін қолдану
қабілеті ретінде түсіндіріледі.
Сонымен, П. Саловей, Дж. Мэйер, Д. Карузо ұсынған төрт
факторлы модельдегі құрылымдық компоненттерге
тоқталамыз.
2 Ойлау фасилитациясы
П Салловей Д Карузоның эмоциянальды интеллект үлгісі
Р. Бар-Онның моделі ЭИ ұғымына өте кең түсінік береді.
Ол ЭИ-ні адамның әр түрлі өмірлік ситуацияларды
табысты жеңіп шығуына мүмкіндік беретін барлық
когнитивті емес қабілеттер, білімдер мен құзыреттілік
ретінде анықтайды.
Р. Бар-Он ЭИ-нің бес компонентімен теңдестіруге болатын
құзыреттіліктің
бес сферасын
бөліп көрсетті; бұл
компоненттердің әрқайсысы бірнеше
субкомпоненттерден тұрады:
1Өзін өзі тану
2Тұлғааралық қарым қатынас дағдылары
3 Бейімделуге қабілеттілік
4 Стрестік ситуацияларды басқару
5 Басым көңіл күй
Р Бар-Онның эмоциональы интеллект үлгісі
Д. Люсиннің Моделі
2004 жылы орыс психологы Люсин Д.В. эмоционалды
интеллекттің түбегейлі жаңа моделін ұсынды . Автор
эмоционалды интеллектті өзінің және басқалардың
эмоцияларын түсіну және басқару қабілеті ретінде
анықтайды. Эмоцияларды түсіну және басқару қабілеті
деп Люсин Д. В. мынаны түсінеді.
Эмоцияны түсіну қабілеті адам екенін білдіреді:
ол эмоцияны тани алады, яғни. өзіне немесе басқа адамға
эмоционалды тәжірибенің болу фактісін анықтаңыз;
ол эмоцияны анықтай алады, яғни. өзі немесе басқа адам
қандай эмоцияны бастан кешіретінін анықтап, оған
ауызша сөз таба алады;
Д. Люсиннің Моделі
Достарыңызбен бөлісу: |
