Досмурзин ержан



Pdf көрінісі
бет65/110
Дата19.02.2023
өлшемі8,45 Mb.
#69091
түріЛекция
1   ...   61   62   63   64   65   66   67   68   ...   110
Квартетдеген мысалында (Баснясында) сипатталған.
Сондықтан “келіскенділікті ансамбл” деп айту — 
әуеншілердің үзақтылы дайындалғанын, концерттегі 
о й н ау ы н д а, ж о ғар ы л ы қты ш ы райды к ө р сетк ен д і 
айтамыз.
Оркестрлік әуені, оркестр деген бізге үйреншіктілі 
үғым, өзінің үзақтылы тарихында, көпшілікті өзгеріс- 
терден өтеді. Ертелікті Грецияда орхестр деп, сахнаның 
алдындағы аздылықты-үлкен аланды айтқан. Бүл алаң- 
да, ойын-сауық кезінде, хор орналасқан. Өлең айтушы- 
лармен бірге, бүнда хор әуенін өздерінің ойнауымен 
бірлестіріп ж алгасты раты н әуенш ілер орналасады . 
Осылайша “оркестр” деген сөзге анықталған орны- 
оры ны ны ң айты лғаны бекітіледі. Ә уенш ілердің — 
аспаптылықшылардың бірлесіп орындауға немесе әуен-
165


Мәдениеттану
детуге бірігуі бірден болмаған. Бүл үдеріс XVII ғасырда, 
монументтілік* вокалдылық шығармаларды — оратория- 
ларды*, операларды*, әуенділікті сүйемелдеуінің қажет- 
тілігінің шығуына байланысты басталады. Оркестрдің 
хормен бірлесуінің өзі, композиторға үлкен мүмкін- 
ш іліктерді әкелді. О сы ндай үж ы м дар-кон церттер, 
капеллалар*, хорлар, болып аталады. Тек қана XVIII 
ғасырда осы екі үғым бірігеді. Осы уақытта оркестр екі 
түріне ерекшеленеді — симфониялыққа, камералыққа*.
XIX ғ. және XX ғасыр бойы, әуеннің күрделенуімен, 
оркестр бір мезгілділікті дамыйды. Оркестрге жаңа 
әу ен д іл ік асп ап тар кірістірілед і. А спап тарға сай, 
әуеншілердің саныда көбейеді. Бүгінгі күні олардың 
саны 100-ге жетеді. Ж әне оркестрлердің жаңа түрлері 
келеді. Бүлар: халықтық, эстрадалық, үрлемелі-аспап- 
тар оркестрі. Аталған оркестрлердің шығармаларды 
орындауларында, өзінділік дыбысталуы және диапозоны* 
бар. М ы сал ы : с и м ф о н и я л ы қ о р к е с т р , о р к е с т р
классикалық әуенді, операларды*, балеттерді* орын- 
дайды ж әне солистерді* сүйем елдейді. Ү рлем елі- 
аспаптар оркестрі Марштарды*, билерді және озіне 
ә д е й л ік т і ж а зы л ға н ш ы ға р м а л а р д ы о р ы н д ай д ы . 
Халықтық Аспаптылық Оркестріне, халықтық әуендерін 
ондеулері және бүған берілген үсыныстарды орындауы, 
ең басты есебі болып келеді.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   61   62   63   64   65   66   67   68   ...   110




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет