Э д еб и ет зерттеуш ш ер! уш ш мацы зы зор
жүктеу/скачать 5,67 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- T n ic n i3 .
| 6 ip - 6 ip iH e H
окшау кимыл емес, ол улкен 6 i p колдан баскарылып турган жап- пай улы шайкастьщ жеке 6 ip K epiHici гана. Олай болса, 6i3 будан былай стратегиялык кен ерюке кулаш уруга T n ic n i3 . Онын уетше кейб1р шыгармаларда согыс философиясы ез1н1н керкемдш бейнесш таба алмай калады. Олар усак- туйектщ айналасында, кейде, TinTi, аткыштар уясынын, окоп аукымынын тещ регш де гана майда-шуйде жайттар- дыц сыпатынан аспайды. Кей туындыларымызда кершеу созбалы, ойдан шыгарылган психологизм басым жатады, содан келш тартыс да жасанды, нанымсыз болып шыгады. Психологизмд1 б!з адамнын ic-эрекетш терен талдап кер- сету, оны тугызган себеп-салдарды ашып тусшд1ру деп есептейм1з. Б1раз шыгармаларда кешпкерлердщ эрекет1 186 бар да, оныц туп непзш тусшд1ру жок. Эрине, бул жерде эрекеттщ туп непзш тэпт1штеп баяндап беру керек деген угым тумайды. Оны бейнел1 турде корсету керек. Солдаттыц ез1н-ез1 коргауы, ерлж тщ тууы, жаппай ка- Ьармандыктыц шыгуы, жауынгердщ жауынгер болып ка- лыптасуы, солдат характерш щ шыныгып шыцдалуы, урыс даласындагы ©Mip мен ел1м мэселес1, эскери борыш, эскери эдет пен эдеп, азаматтык жэне эскери ар-намысты коргай бшу, жауынгерлж isri аскетизм жэне баска осындай туш н- д\ мэселелердщ б1рсыпырасы б1здщ эскери шыгарма- ларымызда кец ерюте камтыла алмай келедь Бул мэсе- лелер эл1 шет жагалап кана кетер ш п жур. Б1з осы тур- гыда кеп ойланып, коп толгануга тшсшз. Согыс такыры- бындагы керкем эдеби шыгарманыц басты мшдет1 — со гыс тэж1рибесш керкем жинактау, жауынгердщ ерлш ха- рактершщ калыптасуын, ецбек адамыныц майдан дала сындагы езгеру кубылысын, сондай-ак майданнан оралган жауынгердщ ецбек сапына барганда бейб1т турмыска кай- тадан уйренюуш суреттеп керсете бшу болып табылады. Б1здер, эскери такырыпты калап алган жазушылар, майданда болган карт жауынгерлердщ жауынгерлш жэне ецбектеп ем1р жолынан кез жазбай, олардан болашак шыгармаларымызга нэр алып отыруга тшсшз. Совет Армиясы ардагерлершщ ем1рбаяныныц жастарды эске- ри-патриоттык сез1мде тэрбиелеуде улкен мэш бар. Б1з кешеп эскери каЬармандык 6yriHri бейб1т кажырлы ецбекпен уштаскан уакытта eMip cypin отырмыз. Б1з осыны умытпауымыз керек. Согыс тэж1рибесш, халыктыц жаппай ерл1п туралы хикаяларды б!з тек согыс документтершен гана емес, ец 187 алдымен, адамдардьщ тагдырларын зерттеу аркылы та- уып, шебер пайдаланып отыруга тиюшз. Ж ещстщ жиырма жылдыгы карсацында Казакстан баспасезшде бурын жарияланбаган талай соны деректер, бурын белгкпз болып келген талай авторлардын шыгар- малары басылды. Согыстьщ куэгерлер1, Жещст1 оз ко- лымен шьщдагандар оз бастарынан кешкен окигаларын, естелштер мен кунделш терш жиырма жыл еткеннен кешн кайта актарып, келер урпактардьщ казынасына лагыл маржандай тагылым етш отыр. Согыс туралы материал- дар ani де коп зерттеуд1, жазушыньщ керкемдш коры- туын, шебер каламын кутш тур. Согыс туралы казак эде- биет1 езш щ бастау булагын халык эпосынан алды да, ши- рек гасырдан астам уакыттьщ М н д е жылма-жыл толы- сып, e p 6 in , еркендеп, есейш, енд1 тепсе, тем1р узетш тегеу- ршд1 ж1пт шагына жеттг Оньщ каламынан кесек туын- дылар шьщты. Эл1 де талай жаца шыгармалар жазылмак, эл1 де елеус1з келе жаткан талай ардагер батырлардыц eciM- дер1 халыкка паш етшмек. Совет адамынын ерлж, каЬар- мандык бейнесш керкем шыгармада бейнелеу — каЬар- мандык дэу1рде eMip cy p in отырган совет жазушыларыныц ец басты, ец касиетп борышы. 188 |