ATAMVPA — ЭУЛИЕ ДЭСТУР
I
«Отан» деген тусш ш адамнын угымына, канына ананыц
ак; сут1мен, атаныц элдшмен, ага-апалардьщ аймалауымен
сщедь Олар юмдер? Олар когамнын ошак-орда, уялас
тобы. «¥яда неш керсец, уш канда еоны аласьщ», — деп
халкымыз бекер айткан жок.
Ананьщ, атаньщ алдында ж уп н е сыйлау, ага-апаларды
кад!рлей бшу, im -карындастарды элпештеп еркелете бшу
— «¥льщ жаксы болсын десен, улы жаксымен, кызын жак-
сы болсын десен, кызы жаксымен ауылдас болгын» деген
создщ куре тамыры жаксы урпак oeipy, ел ара достыкты,
сыйласуды арман еткен эсш, накыл создер.
Достык деген угым — сешмщд1 адал актаганныц
шарт нэтижесшен туады. Кастык — онын кайшысынан
туады. Бул ек1 угым улгая-улгая келш, когамдык ом1рде
тап куресше айналып, когамды ею карама-карсы топка
б о л т , араларын шиеленкгпрш, согысты тудырган. Со-
гыста мэселеш «бшектщ купи, найзаньщ ушы» шеипп
келген. Отан коргау эр азаматтын касиегп борышы деген
атамура дэстурдщ куре тамыры мен арналары сонда
жатыр.
Э рю м нщ ез ошагы-семьясы, ауыл-аймагы, ауданы, ту
ган о л кеа озше ыстык. Коцсылас катар жаткан ак ниет-
тес елдер болса, оган жакын бауыр-туыстардан кем емес
адамдар — достары. Демек, патриотизм мен достык, ин-
208
тернационалдык деген сез1мдер осыдан басталып, Отан-
ды сую сез1м1 элеум еттк туыскан дос халыктар арасын-
да улкен, жалпы когамдык сез1мге, тэбэрж борышка
айналган.
II
Отанды коргау — ец касиетт1 атамурамыз, теберж
дэстур1\пз. Отанды коргау — м ш д егп азаматтык боры-
шымыз. Оныц уш тарау куре тамырлары бар. Олар
мыналар:
1) тэрбиел1, эдепт1 болып осу;
2) ецбекте тер тегуден кашпау;
3) майданда кан тегуден де, керек болса ажалдан да
каймыкпау.
Бул ymeyi де — адам ем1ршде зор проблемалар. Булар-
ды дурыс, эр жагдайда орынды шеше бшу — адамныц жеке
басынан сез1мдшт1, устамдылыкты, табандылыкты талап
етш, когамнан болса, келте ойдан аулак болып, акылга
салып, кец ойланып, мэселелердщ келешектер1н «торка-
ныц токсан баулы туй!ндер1н дурыс шешпей, эркашан да
ескере отырып утылмалы уйыткы сала отырып шешуд1
зор талап етедг Ол — уйымдастыру, тэрбиелеу, баптау, т.б.
мэселелер.
III
Ерлерд1 ел тэрбиелейд1. Шын ерлер елдерш ец1рей
коргайды. Ел намысы — ер намысы, ер намысы — ел на
мысы. Арлы ер — ецбекте де, майданда да елдщ ардагер
улы, ардагер кызы, сын сагатта сурыпталган ерлер аты ел
аузында калады. Ол халык тарихына аркауга айналады.
Урпакка мура болып калады. Осед1, енед1, кегередг
209
Б1зд1ц улы Отанымы зды ц к еш н п гасырдагы тари-
хында жалыны жер мен кеьсп шарпыган уш согыс e rri.
Достарыңызбен бөлісу: |