Е р – е л І н І ң қ о р ғ а н ы ТƏуелсіздік тұҒыры
жүктеу/скачать 9,09 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Полковник в отставке, ветеран полка и Национальной гвардии Республики Казахстан В. МЕЗИН
- – казахи, киргизы…» дейді. Ұлы Жеңіс ме- рекесінің 70 жылдығы сəтінде əлгі ойлар- ды санамызда тағы бір рет жаңғыртып
- Майор Қанат ДОС, Қарағанды қаласы
- Аружан НҰРЛАНОВА, 5 сынып оқушысы Құрметті оқырман! Редакция ұжымы Ұлы Жеңістің 70 жылдығына орай, ардагерлер жай
5 7.08.2015 ÍÀØÀ ËÅÒÎÏÈÑÜ первые места, награждался переходящими вымпелами и призами, Красным Знаменем Военного Совета ВВ МВД СССР в 1969 году. Часть неоднократно посещали началь- ник ВВ МВД СССР генерал армии И. Яковлев, министр Внутренних дел СССР генерал армии Н. Щелоков, а в 1968 году была организована встреча с делегацией из Болгарии во главе с Министром МВД гене- рал-полковником Дик-Диковым. На базе полка постоянно проводились учебно-методические сборы командиров частей, заместителей Внутренних войск Союза и войск по Казахской и Киргиз- ской ССР, а в 1969 году командующий Средне-Азиатским военным округом МО СССР генерал-армии Н. Лященко провел сборы всех командиров соединений и ча- стей округа в полку по образцовому быто- устройству личного состава, внутреннему порядку и внешнему виду военнослужа- щих.
Наступили роковые 90-е. Республики объявили себя суверенными государства- ми, нарушилось централизованное руко- водство экономикой, обороной и войсками, прекратилось их материально-техническое обеспечение. Но как и при Союзе, организацион- но-штатная структура, объем служебно-бо- евых задач для Внутренних войск Респу- блики Казахстан осталиль прежними. Для более четкого и оперативного ру- ководства войсками было создано Глав- ное управление во главе с Командующим ВВ МВД страны. Буквально через год был принят Закон «О Внутренних войсках МВД Республики Казахстан», который на законодательном уровне определил основы служебно-боевой деятельности войск. Проблемой для войск, да и полка в це- лом, стала нехватка офицерских кадров из- за большого их оттока и выезд в бывшие союзные республики. Я был свидетелем, когда в ротах полка оставалось по одному, два офицера, а в не- которых ротах подразделениями командо- вали прапорщики. Для решения кадровой проблемы Командование войсками во главе гене- рал-майором Б. Джанасаевым поступили мудро: в связи с нехваткой офицерских кадров обратились к офицерам ранее уво- ленным в запас, кому позволяло здоровье, вернутся на военную службу, также об- ратились к Президенту и Правительству страны создать при Высшем Пограничном Командном училище КНБ РК факультет и кафедру ВВ, что позволило, в скором вре- мени, решить эту проблему. В течение десяти лет с 1993-2005 гг. включительно, для войск на этой кафедре были подготовлены более 700 офицеров, многие из них сейчас командуют регио- нальными командованиями, соединения- ми, полками и руководят службами в вой- сках. В современную историю полка внесли значительную лепту бывшие командиры воинской части 7552, выпускники дан- ного Военного института, командующий РК «Батыс» генерал-майор К. Актанов, полковник А. Токушев, подполковник Ю. Малицкий, полковник Б. Казкеев. Стоит отметить, что факультет и кафедра были укомплектованы офицерами запаса, в ос- новном из ветеранов и представителей полка.
Первыми руководителями факультета были ветераны полка: полковники А. Уте- галиев, А. Тохтасынов, начальником кафе- дры тогда являлся полковник А. Акылов, его заместителем полковник Н. Кравчен- ко, старшими преподавателями полковни- ки Ю. Груденко, А. Ахметшин, В. Мезин, А. Крашениников, А. Быстров и другие, те, кто ни один год прослужили в полку и внесли определенный вклад в подготовку офицеров в этот трудный для войск период. 70-летняя история полка теснейшим образом связана с историей войск Респу- блики Казахстан, его руководством и ко- мандованием ВВ МВД РК. В историю во- шли славные боевые традиции. Войска эти в довоенное и послевоенное время возглав- ляли Герои Советсткого Союза полковники П. Брайко, М. Мо ругин, генералы Н. Осад- чих, П. Машовец, З. Латыпов, А. Паридуха, А. Ходов, в современный период – генера- лы В. Гордеев, А. Фелистович, Б. Джанаса- ев, К. Сулейменов, Р. Жаксылыков. Значительный вклад в историю полка, по приумножению его славных боевых и служебных традиций, в современный для страны и войск период внесли команди- ры полков генералы А. Бокаев, У. Санаба- ев, Б. Сыздыков, Б. Ашкаров, К. Актанов, полковники С. Жуманов, Е. Нургалиев, И. Мамедов, А. Токушев, А. Мезенцев, Ю. Малицкий, Б. Каз кеев и их заместители, а также офицеры и прапорщики служб и вос- питательных структур. Знаменательным событием в истории полка является 20 октября 1997 года. Пол- ку, в числе первых из силовых структур и войск, было вручено Боевое Знамя с симво- ликой Республики Казахстан. Знамя вручал Командующий ВВ МВД РК генерал-майор Б. Джанасаев, принял его командир полка С. Жуманов. Во все года существования полк харак- теризовали высокие показатели в служеб- но-боевой деятельности, состояние воин- ской дисциплины среди воинских частей. По итогам 2001, 2002, 2004, 2006, 2008, 2013, 2014 годов полк занимал ведущее ме- сто в войсках, неоднократно награждался переходящим вымпелом Командующего ВВ МВД РК им. Абылайхана. Последние три года полк возглавляет полковник Бекайдар Казкеев. Под его руко- водством часть не сдает позиций лучшего среди конвойных полков. Развернув актив- ную работу по участию в эстафете Боево- го Знамени 72-ой Гвардейской стрелковой дивизии, в честь 70-летия Дня Великой Победы и юбилея полка, личный состав качественно выполняет служебно-боевые задачи, проявляет образец мужества и ге- роизма с риском для жизни при выполне- нии воинского долга. Так, 5 декабря 2013 года, во время пла- нового караула, следуя по маршруту Алма- ты-Семей, случился групповой побег особо опасных преступников. Тогда, в результате смелых и решительных действий личного состава караула и особенно помощника на- чальника караула сержанта Ж. Баянбаева и рядового Н. Мубаракова, рискуя жизнью, получив тяжелые ранения, они предотвра- тили возможную трагедию. За проявленный героизм сержант Ж. Баянбаев, Указом Президента РК Н.А.Назарбаева, был награжден орденом «Айбын» III степени, а рядовой Н. Муба- раков медалью «Жауынгерлік ерлігі үшін». 12 января 2014 года старший сержант М. Бердыбаев спас двухлетнюю девочку, ри- скуя собственной жизнью, успел выхватить ее из под колес мчавшегося автомобиля, за что также был представлен к награде. И та- ких примеров можно приводить немало. К 70-летию полка с высокими резуль- татами подошли подразделения, которые возглавляют офицеры Е. Ыбырайымжанов, В. Рябухин, Г. Сыздыков, Д. Туралыков, М. Кишкенегулов. Посильный вклад в развитие полка вносит ветеранская организация, которая насчитывает более двухсот ветеранов, из них 4 участника Великой Отечественной войны и 9 труженников тыла. Практически с первого дня образова- ния полка, службу здесь начали участни- ки Великой Отечественной войны, ныне здравствующие, ветераны полка полковник О. Тю зельбаев, подполковник Д. Хрисанов, майор В. Ко ка рев, труженники тыла пол- ковники В. Мах мут, А. Жусупов, подпол- ковник М. Жулаев, майоры Б. Романтеев, Д. Печулис, капитан М. Гонтарь, старшина А. Нижегородова, служащая А. Чеканова. Ветераны принимают активное уча- стие во всех торжественных мероприятиях и мероприятиях воспитательного харак- тера в полку, в их глазах всегда искрится молодой задор, а сердца наполнены жела- нием оставаться в воинских коллективах, делиться опытом, историей и традициями, накопленными ими в годы войны и службы в полку, войсках МВД РК. Ветеранская организация, которую возглавлял бывший командир полка участ- ник ВОВ полковник И. Гудимов, является самой авторитетной и ведущей среди пер- вичных организаций ветеранов полков в региональном командовании «Оңтүстік» Национальной гвардии Республики Казах- стан. Командование полка, идя навстречу предстоящему юбилею, совместно с Сове- том ветеранов, разработало ряд меропри- ятий, чтобы достойно отметить эту дату. Создана комиссия, с включением в нее ве- теранов, разработано положение и утвер- ждена юбилейная медаль, которой будут награждаться лучшие офицеры, военнос- лужащие контрактной и срочной службы, все ветераны полка и представители взай- модействующих органов, разработан гра- фик встреч ветеранов с личным составом подразделений и с молодыми воинами на учебном пункте, посещение и поздрав- ление больных ветеранов, вдов умерших участников ВОВ, организован сбор фото и исторических документов для выпуска юбилейного альбома и т.д. Повествуя историю одного из старей- ших полков Национальной гвардии Респу- блики Казахстан, я стремлюсь рассказать молодым людям о том вкладе, который внесли наши герои – участники Великой Отечественной войны, тружениики тыла, которых, к сожалению, осталось в живых совсем мало. Хотелось бы завершить свой материал поздравлением всех военнослу- жащих и ветеранов полка с юбилеем части, и передать военнослужащим наказ: «Уважайте историю и традиции во- йск и полка, их героев, будьте бдительны, сплотите еще теснее свои ряды, будьте па- триотами своей страны, какими были они. Только в таком случае беда отступит от на- шего порога!» Полковник в отставке, ветеран полка и Национальной гвардии Республики Казахстан В. МЕЗИН 6 7.08.2015 ҰËÛ ÆÅҢ²ÑÊÅ – 70 ÆÛË! Ұлы Отан соғысы туралы талай жазушылар қалам тербеді. Сиясын қанға малып жазған естеліктерінің əр парағын- да шынайы шындықтың лебі бар. Сол соғыстың тарихын терең зерттеп, тал- дау тұрғысында бірнеше кітап жазған ағылшындық А.Верттің «Россия в войне 1941-1945 г.г.» деген құнды еңбегінде жа- ныңды жадырататын мына сөйлемдер назарыңды еріксіз аударады. «В целом на протежении всей войны казахи проявили себя с самой хорошей стороны, а в самом Сталинграде среди лучших солдат были представители среднеазиатских народов – казахи, киргизы…» дейді. Ұлы Жеңіс ме- рекесінің 70 жылдығы сəтінде əлгі ойлар- ды санамызда тағы бір рет жаңғыртып, ерліктің асқан үлгісін көрсеткен атала- рымыздың əруағы алдында тағы бір мəрте тағзым жасағанның еш артықтығы жоқ деп ойлаймын. Биылғы жылы елімізде бар-жоғы 6 мыңға жетер-жетпес ардагеріміз қалыпты. Соғыста ажалмен бетпе-бет келіп сескен- беген ержүрек ата-апаларымыз арамыз- дан ың-шыңсыз, үн-түнсіз кетіп жатыр. Бұл өмір заңы. Жас келеді, кəрі келместің кемесіне мінеді. Бірақ, Отан-Ананы жан аямай қорғап, бізге бүгінгі бейбіт күнді сыйлаған асылдарымызға лайықты құрмет көрсете білсек, онда азаматтық парызымы- зды өтегеніміз. Ардақты ардагеріміздің бірі, бүгінде сексеннің сеңгірі – 89 жасқа толған Қа- рағанды қаласының тұрғыны Аркадий Ка- ховский. Ол 1926 жылы 23 ақпанда Бело- русь жерінде, Магилевск облысы Жадыки селосында дүниеге келіпті. – Ей, қарағым, несін айтайын, біздің жас тық шағымыз өксікпен өтті.., – деп са- майын ақ қырау шалған Аркадий ақсақал бір күрсініп ап, əңгімесін бастады. – Ұлы Отан соғысының атын естіген- де денесі түршікпейтін жан жоқ шығар. Елімізде сол сұм соғыстың қасіреті тимеген отбасы кемде-кем. Қайсы бірін айтасың, бірі асқар тау əкеден, енді бірі асыл жардан, енді бірі бауыр еті баласынан айырылды. Соғы- стың аты Соғыс. Айуандық пен қатыгездік- тің ең асқынған формасы. Майданда небір жан түршігер оқиғаларды күнара көресің. Əсіресе, фашистердің сəбилерді өлтіріп, істік ағаштың басына шаншып іліп кеткенін көргенде аспан айналып жерге түскендей болатын. Бойдағы ашу-ыза жанартаудай атқылап, қандай жолмен болса да жаудан кек алуға ұмтылдық. Соғыс басталғанда неміс- тер тұтқынға түскен бала-шағаны пойызға тиеп концлагерлерге жөнелтіп жатты. 15 жасар мен де солардың арасында болдым. Сəтін салып, ағайыным Константин Тихо- новский екеуміз жау тұтқынынан қашып шықтық. Сол қуанышымды əлі ұмытпай- мын. Кейін өз əскерлерімізге қосылып, Отан үшін от кешкен қан майданның орта- сынан табылдық», – деп еске алады ардагер өткен күндерді. Майдангер Курск бағытындағы кескілес кен шайқастарға қатысады. 43-ші артиллерия полкінде жауынгерлік жолын жалғас тырып, кейін «Т-34» танкісінің ко- мандирі болып, жау ордасында атой салған болатын. Соғысты Берлинде аяқтап, тың игеру жылдары Қазақ еліне жолдамамен қа- дам басқан ол бақытын осы жерден тауып, тұрақтап қалған екен. «Қазақ жұрты қастер- лі халық. Мұндай ұлт əлемде жоқ та шығар. Сонау елдің тұрмысы тұралап жатқан жыл- дары барымен бөлісіп, бізді құшағын жая қарсы алды. Сендер кірмесіңдер деп аяқтан шалып, төсімізден итерген бір сəт те болған емес. Татулықты ту еткен қазақ халқына басымды иемін дейді», – қарт бізбен əң- гімесінде. Ардагер майданда көрсеткен ерліктері үшін «Қызыл Жұлдыз» жəне ІІ дəрежелі «Ұлы Отан соғысы» ордендерімен жəне көптеген жауынгерлік медальдармен мара- патталған. Ал 2002 жылы Беларусь Прези- денті Александр Лукашенко өзіне алғыс хат жібергенін мақтанышпен есіне алды. Атап өтерлігі, қарт майдангер тарамыс жасына қарамастан Қарағанды өңіріндегі Ұлттық ұланның əскери бөлімдеріне жиі бас сұғып, жас сарбаздарды отансүйгіштік рухта баулу ісіне атсалысып, азаматтарды татулық пен береке-бірліктің қадірін жете түсінуге, соғыс атаулыдан жиіркенуге үн- деп келеді. Ұландықтар да өз кезегінде ар- дагерге құрмет көрсету жайын назардан тыс қалдырған емес. Əскерилер майдангерді мерейлі мерекелер сəтінде арнайы барып құттықтап, қажетті қолғабыстарын тигізіп отырады. Биыл, міне, Ұлы Отан соғысының оты өшіп, бейбіт күннің орнағанына 70 жыл көктем шығып, су ағыпты. Бірақ адамзат санасында сол қантөгістің салған жазыл- мас жарасы еш уақытта өшпек емес. Жат жерде жамбастары жерге тиіп, əзиз жүрек- тері туған елін бізге аманаттап кеткен сан- сыз боздақтарымыздың рухы бүкіл əлемге тыныштықтың қадірін біл деп меңзеп тұрғандай. Майор Қанат ДОС, Қарағанды қаласы ÎÒÀÍ ÄÅÏ ÎÒ ÊÅØÊÅÍ Менің арғы атам Қали 1906 жылы Жаңаарқа жерінде дүние- ге келген. Біздің əулет арғынның ішіндегі «Ағыс» руынан тарайды. Бұл рудан Кеңес Одағының Батыры Талғат Бигелдинов, айтулы ақын Шолпан Иманбаева сынды елге белгілі адамдар шыққан. Қали ата Кеңес Одағы дəуірінде ішкі істер саласында қызмет істе- ген. Ағасы Алдажан дүние салған- нан кейін екі баласын жетім етіп қалдырмау үшін əмеңгерлік дəстүр бойынша жеңгесіне үйленіпті. Олар Петропавл қаласына көшіп кетеді. 1941 жылы соғыс басталғанда сол қаладан атам қолына қару алып, ел қорғауға майданға аттанған. Та- лай қиын күндерді бастан кешіріп, жеңісті жақындатқан майдангер батыр аталарымыздың біріне ай- налды. 1943 жылы соғыста ауыр жарақат алып, Мəскеудің түбінде Кашино қаласында госпитальда жатады. Мылтық ұстауға қолы жа- рамаған Қали атаны жауынгерлік қатардан шығарып, 2-ші топтағы мүгедектікті беріп үйіне қайтарады. 1946 жылдың басында Ақмо- лаға келеді. Атамның айтуы бой- ынша майданда өзінің жауынгерлік қасиетін көрсетіп, Отан үшін бар күшін сала шайқасып, бірнеше жау- ды жер қапсыртыпты. Бірде Қали ата өзінің ұлы – менің Келден атама бір оқиғаны айтыпты. Соғыстағы командирі оған окопта бекініс жасауға ағаш дайындау үшін тал шауып əкелің- дер деп бұйырған екен. Жанына ерген сарбаз екеуі жайқалып өсіп тұрған əдемі екі аққайыңды көреді. Қасындағы жауынгер талдарды ша- уып алайын дегенде, Қали ата оған: «Тұра тұр, мүмкін бұл тал киелі шығар, оған тиіспе. Басқа жай ағашты көрейік» депті. Əлгі кісі атамның сөзіне құлақ аспай талдар- ды түбінен арамен кесіп алыпты. Ертеңіне сол жауынгер неміс снай- перлерінің қолынан оққа ұшып, қаза табады. Мен атамның елге сыйлы болға- нын жиі естимін. Ұзын бойлы, сал- мақты, ағайындары мен көрші-қо- лаңға ниеті адал, жақсы кісі болған деседі. Ол 1961 жылы Ақмола қа- ласында дүние салды. Жеңіс күні – бəріміз үшін айрықша қымбат, қасиетті мереке. Бұл тек соғыста жеңіске жеткенімізді атап өтетін күн ғана емес. Ол – Жеңісті жақын- дату үшін жан аямай шайқасып, қан майданнан оралмай, еліміздің берік қорғанындай болған батыр аталарды еске алатын күн. Біз де соғысқа қатысқан үлкен атамызды еске алып тұрамыз. Тек жанұясы үшін ғана емес, халқы үшін май- данда соғысып, еңбек еткен жылда- рының бəрінде де еліне жақсылық жасады.
Атамнан екі бала қалды. Оның бірі – менің Келден атам. Келден ата еңбек жолын Қарағанды қала- сындағы шахтадан бастаған, көп жылдар бойы ауылшаруашылық саласында басшы қызметте болған елге сыйлы кісі. Ауылдың қоғам- дық өміріне белсене араласып жүріп, белгілі коммунистік партия қызметкері болыпты. Оның еңбегі марапаттармен белгіленген. Қазір зейнеткер, бірақ сонда да еңбек етіп жүр. Атам мен əжемнің жеті баласы бар. Əжем «Алтын алқа» иегері. Олардың үлкен баласы – менің əкем. Əкем 18 жасында əскерге шақырылып, екі жыл əскери бо- рышын Украинада атқарды. Қали атаның жолын қуып əскери қыз- метші атанып, полковник атағына ие болды. Қазіргі күнде Қазақстан Республикасы Ұлттық ұланының офицері. Ал анам мемлекеттік қыз метші. Мені жəне əпкелерімді əке-шешеміз алақанға салып, ая- лап, əлпештеп, тəртіпті, ақылды, ұлтжанды, Отанға деген сүйіспен- шіліктерің жоғары болсын деп тəр- биелеуде. Мен əрқашан өз отбасым- ды – ата-əжені, əке-шешемді үлгі етіп, мақтан тұтамын. Олардың адамгершілік қасиеттері бізге мұра болып қалатыны сөзсіз.
Бабалар ерлігі - Бабалар ерлігі - ўлы мўра ўлы мўра
7 ÒÓҒÀÍ ӨËÊÅ 7.08.2015 Көркем өлке Алатаудың шығыс өңіріне
жақын бөлігінде Жоңғар қақпасы деген бөлігі бар. Бұл жерден батыс- ты бетке алсаңыз, Жетісу Алатауы жалғасады, шығысында Бірліктау мен Майлытау алдыңнан шығады. Жоңғар немесе Жетісу қақпасы ата- латын ойыс, яки табиғи өткел осы екі аралықтың тап ортасында орын тепкен. Бұл алқап Балқаш-Алакөл ойысын Ебінұр көлі арқылы Жоңғар жазығымен байланыстырып жатыр. Оның абсолют биіктігі 300-400 ме- трді шамалайды. Ұзындығы – 80, ең тар жері 10 шақырымды құрай- ды. Жоңғар қақпасының солтүстік бөлігінде Жалаңашкөл жатыр. Ға- лымдардың айтуынша, бұл жердің климаты қатаң болып келеді. Көбі- несе екпіні күшті Ебі желі соғады да тұрады. Бұл атау Ебінұр көліне байланысты қойылған. Өйткені жел əрдайым сол жақтан соғып тұрады. Ал оған қарсы соғатын желді жер- гілікті жұрт «Сайқанның желі» деп атайды. Себебі, осы маңда Сайқан тауы орын тепкен. Бұл аумақ негізінен тастақты болып келеді. Төрт түліктің жай- ылымынан басқасына қолайсыз. Осы маңда орын тепкен Жалаңаш- көлдің солай аталу сырының да бір ұштығы сонда жатқан секілді. Се- бебі бұл көлдің жағасында да қиы- ршық тастар көбірек көзге түседі. Көлдің ені бес шақырымға со- зылып жатыр. Ал ұзындығы тоғыз шақырымға тақау. Арғы-бергі беті- не көз салған адам көлдің алақан- дай екенін байқайды. Жалаңаш- көліне Қусақ жəне Тоқты деген шағын өзендер келіп құяды. Көлдің түбінің тереңдігі – бес метр. Ал табаны тегіс, толқынды болмаған күндерде суы мөп-мөлдір болып көрінеді. Бұл көлді өте көп болмаса да, сазан, көкбас секілді балықтар мекен етеді.
жүктеу/скачать 9,09 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|