Әдебиет теориясы. 1-том



Pdf көрінісі
бет331/369
Дата04.09.2023
өлшемі5,33 Mb.
#106019
түріОқулық
1   ...   327   328   329   330   331   332   333   334   ...   369
Байланысты:
adebiyat teoriyası.1.

«Анамның түсі» 
Фрейдтің
«өртенген бала» (əкенің қайтыс болған ұлы үшін жауапкершілікті сезінуі жəне сыртқы
стимулдар мен қиялдағы өмір жайлы) туралы əйгілі түсіне сілтеп, оны қайта жазып
көрсеткендей. Сондай-ақ ол Лакан, Зизек, Шенгольд, Фельман, Карут жəне басқалар сөз
еткен осы «қарапайым» түсті (шынында да, Фрейд айтқандай, оның алып бара жатқан
ештеңесі де жоқ) талдап берді. Ұлынан айырылған əке қайғыдан əбден қажып, көрші
бөлмеге барып ұйықтап қалады. Мəйіттің қасында шам жағып күзету үшін жасы үлкен
басқа ер адам қалады. Оның бір уақытта көзі ілініп кетіп, шам өліктің үстіне құлап кетеді.
Өрт шыққанын естімей, білмей ұйқыға батқан əкесі түс көреді. Түсінде баласы қасына
келіп: «Əке, менің өртеніп бара жатқанымды көрмей тұрсың ба?» – дейді (
«The Psychology of
Dream Processes»
653). Бұл – түсінде ұлының сөзін əкесі өз жауапкершілігіне, баласын
құтқарып алу мүмкіндігіне балауы. Оған қарағанда, Манроның анасының жолы болды. Ол


баласынан айырылмаудың амалын тапты, бұл – əйелге тəн қасиет. Кэти Карут былай деп
жазады: «Бұл түсте баласын жоғалтқан əке сана-сезімімен ұлын тірідей қайта көруді
соншалықты қалап, өртке қарамастан ұйқыға қайта кетеді. Бұның оның қайғыға төзе
алмағанымен байланысты екенін аңғаруға болады...» (103).
25. 
Манро жақында ғана жарық көрген əңгімесінде тағы да əрі-сəрі дауыстар (адамшылыққа
жататын жəне жатпайтын, қасақана немесе механикалық сипаттағы) тақырыбын қозғап, оны
этика мен көркем шығарма жазу арасындағы байланысты ашып көрсету үшін қолданады.
«Отбасы» романының жас жазушы кейіпкері əкесі жағынан бір туысқан əйелдің дүние
салғанын естігенде, көңіл бөлген бір жайтты айтады: «Соны естіген бойда бірдеңе болды.
Ойымнан сол сөздер кетпей қойды. Олардың маған не қатысы бар екенін түсінбедім. Сол
ойдан айырылған кезде таза ауа жұтқандай болдым. Менің осындай күйде болғанымды
басқа ешкім сезіне қоймас» (74). Осыны бізге əңгімелеп отырған адам естіген хабарды
толық зерделеп, аңғара қоймаған болса да, оның жазушылыққа бет алған кезі дəл осы
хабардан бастау алады. Əңгіме соңында осыған ұқсас тағы бір дауыс естіледі. Кейіпкер
дүкен артындағы радиоқабылдағыштан шыққан бейсбол ойынының дыбыстарын естіген:
«Альфрида туралы əңгіме жазу ойыма келмепті. Бұл өзі əңгіме құрастыруға қарағанда,
жоқтан бар жасауға ұқсайтын жұмыс сияқты. Ойынға жиналғандардың айқайы маған қатты
əсер етті» (77). Бұл əңгімеде жауапсыздық пен жауапкершілік тоғысатын кездер бар (басқа
біреуді мүлде елемеу мен өзге адамның даусын тану арасындағы айырмашылық байқалмай
қалады). Манро еңбектеріне этикалық жəне шекті дауыс мəселесі жиі арқау болады.
Сілтеме
Attridge, Derek. «Innovation, Literature, Ethics: Relating to the Other». PMLA 114 (1999): 20–31.
Blanchot, Maurice. The Writing of the Disaster. Trans. Ann Smock. Lincoln: U of Nebraska P, 1986.
Buell, Lawrence. «Introduction. In Pursuit of Ethics». PMLA 114 (1999): 7–19.
Butler, Judith. The Psychic Life of Power: Theories in Subjection. Stanford: Stanford UP, 1997.
Caruth, Cathy. Unclaimed Experience: Trauma, Narrative, and History. Baltimore: Johns Hopkins UP,
1996.
De Man, Paul. «The Resistance to Theory». The Resistance to Theory. Minneapolis: U of Minnesota P,
1986. 3–21.
Derrida, Jacques. Adieu to Emmanuel Levinas. Trans. Michael Naas and Pascale‐Anne Brault. Stanford:
Stanford UP, 1999.
Derrida, Jacques. The Gift of Death. Trans. David Willis. Chicago: U of Chicago P, 1995.
Derrida, Jacques. «Violence and Metaphysics: An Essay on the Thought of Emmanuel Levinas». Writing
and Difference. Trans. Alan Bass. Chicago: U of Chicago P, 1980. 79–153.10. Ferguson, Frances. Solitude
and the Sublime: Romanticism and the Aesthetics of Individuation. New York: Routledge, 1992.
Freud, Sigmund. «The Dream and the Primal Scene». From the History of an Infantile Neurosis. 1918
[1914]. Trans. James Strachey. London: Hogarth, 1955. Vol. 17 of The Standard Edition of the Complete
Psychological Works. 24 vols. 29–47.
Freud, Sigmund. «Mourning and Melancholia». 1917 [1915]. On Metapsychology. Vol. 11 of The
Penguin Freud Library. Trans. James Strachey. New York: Penguin, 1991. 245–68.
Freud, Sigmund. «On Narcissism: an Introduction.» 1914. On Metapsychology. Vol. 11 of The Penguin


Freud Library. Trans. James Strachey. New York: Penguin, 1991. 59–98.
Freud, Sigmund. «The Psychology of Dream Processes». The Interpretation of Dreams. 1900. Vol. 4 of
The Penguin Freud Library. Trans. James Strachey. New York: Penguin, 1991. 652–783.
Freud, Sigmund. «Some Psychical Consequences of the Anatomical Distinction Between the Sexes». On
Sexuality. Vol. 7 of The Penguin Freud Library. Trans. James Strachey. New York: Penguin, 1991.
Freud, Sigmund. «Three Essays on the Theory of Sexuality» On Sexuality 1905. Vol. 7 of The Penguin
Freud Library. Trans. James Strachey. New York: Penguin, 1991. 45–169.
Hancock, Geoffrey. «Alice Munro». Canadian Writers at Work: Interviews with Geoff Hancock. Toronto:
Oxford UP, 1987. 187–224.
Harpham, Geoffrey Galt. «Ethics». Critical Terms for Literary Study. Ed. Frank Lentricchia and Thomas
McLaughlin. 2nd ed. Chicago: U of Chicago P, 1995. 387–404.
Heble, Ajay. The Tumble of Reason: Alice Munro’s Discourse of Absence. Toronto: U of Toronto P,
1994.
Houston, Pam. «A Hopeful Sign: The Making of Metonymic Meaning in Munro’s ‘Meneseteung».
Kenyon Review 14.4 (1992): 79–92.
Howells, Coral Ann. Alice Munro. Manchester: Manchester UP, 1998.
Johnson, Barbara. «My Monster/My Self». A World of Difference. Baltimore: Johns Hopkins UP, 1987.
144–54.
Keenan, Thomas. Fables of Responsibility: Aberrations and Predicaments in Ethics and Politics.
Stanford: Stanford UP, 1997.
Lacan, Jacques. «Tuchè and Automaton». The Four Fundamental Concepts of Psycho‐Analysis. Ed.
Jacques‐Alain Miller. Trans. Alan Sheridan. New York: Norton, 1978. 53–64.
Levinas, Emmanuel. Totality and Infinity: An Essay on Exteriority. Trans. A. Lingis. Pittsburgh:
Duquesne UP, 1969.
Levinas, Emmanuel. «The Trace of the Other». Trans. A. Lingis. Deconstruction in Context. Ed. Mark C.
Taylor. Chicago: U of Chicago P, 1986. 345–59.
Melville, Herman. «Bartleby». 1853. Billy Budd, Sailor and Other Stories. New York: Penguin, 1986. 1–
46.
Mitchell, Juliet. Psychoanalysis and Feminism: Freud, Reich, Laing and Women. New York: Random
House, 1974.
Munro, Alice. «Alice Munro». Canadian Writers at Work: Interviews with Geoff Hancock. Toronto:
Oxford UP, 1987. 187–224.
Munro, Alice. «The Children Stay». The Love of a Good Woman. Toronto: McClleland, 1998. 181–214.
Munro, Alice. «Family Furnishings». The New Yorker 23 July 2001. 64–77.
Munro, Alice. «Lichen». Selected Stories. Toronto: Penguin, 1998. 362–85.
Munro, Alice. «Material». Selected Stories. Toronto: Penguin, 1998. 100–18.
Munro, Alice. «Meneseteung». Selected Stories. Toronto: Penguin, 1998. 492–514.
Munro, Alice. «Miles City, Montana». Selected Stories. Toronto: Penguin, 1998. 386–407.
Munro, Alice. «My Mother’s Dream». The Love of a Good Woman. Toronto: McClleland, 1998. 293–
340.
Munro, Alice. «Post and Beam». The New Yorker 11 Dec. 2000. 96–109.
Munro, Alice. «Royal Beatings». Selected Stories. Toronto: Penguin, 1998. 119–42.
Munro, Alice. «Simon’s Luck». Selected Stories. Toronto: Penguin, 1998. 190–213.
Newton, Adam Zachary, Narrative Ethics. Cambridge: Harvard UP, 1995.
Redekop, Magdalene. Mothers and Other Clowns: The Stories of Alice Munro. London: Routledge,
1992.
Robbins, Jill. Altered Reading: Levinas and Literature. Chicago: U of Chicago P, 1999.
Volosinov, V. N. Marxism and the Philosophy of Language. 1929. Trans. Ladislav Matejka and I. R.
Titunic. New York: Seminar, 1973.
Warner, Michael. «Homo‐Narcissism; or, Heterosexuality». Engendering Men: The Question of Male


Feminist Criticism. Ed. J. A. Boone and M. Cadden. New York: Routledge, 1990. 190–206.
Whitman, Walt. Leaves of Grass. 1855. Ed. Malcolm Cowley. New York: Penguin, 1986.




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   327   328   329   330   331   332   333   334   ...   369




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет