Әдебиет теориясы. 1-том
жүктеу/скачать 5,33 Mb. Pdf көрінісі
|
adebiyat teoriyası.1.
|
( «Simon’s Luck» ) əңгімесінің соңында да тағы бір «үзіліс» орын алады. Мұнда Роза Саймонның өлімін ести сала, есеңгіреп қалады. Ол өзінің Саймонмен махаббат кикілжіңінен қашады, оны тастап кету мүмкіндігінен қашады, енді ғана ол, шын мəнінде, өзінің қашқын екенін ұғады. Ешқашан да қорқынышты нəрсе болмайтын телевизия шоуында танылған Роза актриса ретінде өзінің жеке өмірінің хикаясында да басты рөлде ойнайды. Өз күшін қолданған адамның рөлінде ойнай жүріп, ол байланысқа түсуге дəрменсіздігінен сергек қорғануы тиіс: «Көріп отырған адамдар өздерінің ықтимал апаттардан қорғалғанына, сонымен қатар сұрақтарға ашық сюжет желісін құратын акценттер ауысымына, жаңа ойлар мен шешімдерді талап ететін жағдайларға назар салады һəм ұмытылмайтын орынсыз көріністерге терезелерін ашып тастайды. Саймонның өлімі Розаны осындай жағдайда есеңгіретіп кетеді. Мұндай ақпарат бөлігінің қалдырылуы жөнсіз əрі əділетсіз болды жəне Роза тіпті осы соңғы мерзімде өзінің шынымен де күшін жоғалтатын жалғыз адам екені жайында ойлана алды». (212–23) 9. «Менесетун» Уолт Уитменнің «талпынғыш, дөрекі, мистикалық, жалаңаш» дене мен «бұл қолтықтардың иісі – мінажаттан да өткірлеу иіс»... деп мəлімдейтін ақын жанының да мұнда бола алмағанын арқау еткен шығарма ретінде талданады. Егер мен қандай да бір нақты нəрсеге табынсам, бұл менің тəнімнің таралған жері болуы мүмкін» (Whitman 43, 49). Альмеда Джойнт Роттың Уолт Уитменнен ерекшелігі – үнсіз халық пен өзінің меңіреу бөліктерін қосып алатын радикал демократия жайында жаза алмауы. Ротт мұны жасай алмайды жəне когерентті (əйелдік) субъект ретінде тіршілік етуге де жоқ. Басқаларын былай қойғанда, тігісін жатқызып жеткізер болсақ оның бойында, Уитменнің барынша айтып жүрген əйелдік сипатқа ие қабілеттері де байқалмайды. 10. «Менесетун» «жоғалған» əйел жазушыны қалпына келтірудегі «англо-американ» феминистік сынға сілтеме келтіреді, бірақ сонымен бірге «француз» феминистік теоретиктері жəне жазу мен түсінік арасындағы байланысты зерттеумен де айналысады. Шын мəнінде, бұл екіұштылық жоғалған мəтіннің (көрініп тұрғандай, Альмеда – Роттың ешқашан жазылмаған, ешқашан басылмаған үздік туындысы) атауына айналған əңгіменің өз атауына орныққан, бірақ «естілген дауыс» немесе «сөздің қаны» тəрізді болып аударылады: meneseteung = менструация + тіл. 11. «Түс пен бастапқы сахна» ( The Dream and the Primal Scene ) ұқсастығын еске түсіруге болады. Мұнда Фрейд алғашқы қауымдық өмірді өте ауқымды зерттейді, əрине, бұл этиканың бастапқы себебі бола алмайды. Вольфманның əйгілі түсі – аяқ астынан ояну жəне терезенің сыртындағы нəрсемен қамалып қалу жайындағы түс. 12. Шынайы зорлық көріністері ретінде (жəне ықтимал сексуалды) сипатталатын шайқастың фантастикалық көріністері жайында егжей-тегжейлі мəлімет алу үшін Манроның ертеректе жазылған «Корольдің жазасы» əңгімесін оқыңыз: мұнда бала да, əке де дүреге ұшырайды. Бала мəңгілік əрі үйреншікті қазіргі өмірде, əкесі бұрын əңгімеленген, қайтадан айтылған баяндауда соққы жейді. 13. Редекоп «Менесетун» «Қарғаны» (225) меңзей кетеді. Біз осыған орай Поның «Композиция философиясы» ( The Philosophy of Composition ) шығармасының маңызы туралы сұрақты да қарастыра алар едік. Манроның əңгімесі «əдемі» əйелдің қайғылы өлімін өткір жəне мысқылмен қайта жазады: «Сенің өлімтігің сонда кетті!» – деп айқайлайды Жарвис Пултер (біздің мас, соққыға ұшыраған, жəбірленген «кейіпкер» əйелімізді ауладан шығарып жіберіп тұрып). Алайда мен «Менесетуннің» XIX ғасырдағы Америка жайындағы Мелвиллдің мазмұны өте маңызды «Жазғыш Бартлби» жүктеу/скачать 5,33 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|