Әдістемелік нұсқаулардың титулдық парағы
-мәтін. Машина жасау саласындағы қайраткерлер
жүктеу/скачать 245,87 Kb. Pdf көрінісі
|
6-мәтін. Машина жасау саласындағы қайраткерлер. Мәтінде қолданылған сөйлемдердің сипаттамасын беру. байланысты терминдердің қазақша атауын, жаңа сөздер мен сөз тіркестерін меңгерту. Кәсіби терминдердің орысша-қазақша сөздігін жасау. Аударма жасаудың негізгі тәсілдерін үйрете отырып, арнайы мәтіндерді аудару. Мамандыққа бағытталған тіл дамыту жұмыстарын жүргізу. Жай сөйлемнің түрлері. Толымды сөйлем және толымсыз сөйлем. [2 212 бет 7-мәтін. Машина жасаудың құрылымдық бөліктері. Осы тақырыпқа байланысты кәсіби терминдердің орысша-қазақша сөздігін жасау. Арнайы мәтінді аудару. Мәтін бойынша сұрақтар құрастырып, олраға жауап бере білу. Сөйлем мүшелері: Сөйлем мүшелерінің құралымына қарай түрлері. Тұрлаулы мүшелер. Бастауыш. Оның түбір, көптік немесе тәуелдік тұлғада болатындығы. [2 ] 184-185бет, 102-103-жаттығу.
8-мәтін. Машина жасау технологиясының бүгіні мен болашағы. Тақырып бойынша кәсіби терминдердің орысша-қазақша сөздігін жасау. Сөздікті пайдалана отырып, арнайы мәтінді аудару, қысқаша мазмұнын жеткізе білу. Мәтін бойынша сұрақтар құрастырып, оларға жауап бере білу. Тұрлаулы мүшелер. Баяндауыш. Оның негізгі сұрақтары мен тұлғалық белгілері. [2 ] 187бет, 104-106жаттығу. 9-мәтін. Машина жасау өндірісін дамыту тәсілдері. Тақырып бойынша кәсіби терминдердің орысша-қазақша сөздігін жасау. Берілген тақырып бойынша материалдар жинап, аударма жасау. Мәтін бойынша сұрақтар құрастырып, оларға жауап беру, қысқаша мазмұнын айту. Тақырыпқа байланысты тіл дамыту жұмыстарын жүргізу. Тұрлаусыз мүшелер. Сөйлемнің бірыңғай мұшелері. Анықтауыш. [2 ] 198-200бет, 114-115-жаттығу. 10-мәтін. Нарықтық кезеңінде машина жасау саласының даму мәселесі. Тақырып бойынша терминдердің қазақша атауларын, жаңа сөздер мен сөз тіркестерін меңгерту. Кәсіби терминдердің орысша-қазақша сөздігін жасау. Арнайы мәтінді аудару. Мәтін бойынша сұрақтар құрастырып, жауап бере білу. Тақырып бойынша тіл дамыту жұмыстарын жүргізу. Пысықтауыш. Оның негізгі сұрақтары мен тұлғалық белгілері. [2 ] 193-195 бет, 111-112-жаттығу. 11- мәтін. Механикалық толқын. Тақырыпқа қатысты терминдердің қазақша атауларын, жаңа сөздер мен сөз тіркестерін меңгерту. Кәсіби терминдердің орысша-қазақша сөздігін жасау. Сөздікті пайдалана отырып арнайы мәтінді аудару. Мәтін бойынша сұрақтар құрастырып, оларға жауап бере білу. Толықтауыш. Тура толықтауыш және жанама толықтауыш. 191-192 бет, 108-110-жаттығу.
жаңа сөздер мен сөз тіркестерін меңгерту. Тақырыпқа байланысты қазақша мәтіндерді сөздік арқылы түсініп оқи білу, қысқаша мазмұнын айту. Сөйлем мүшелерінде өткенді қайталау. [2 ] 201-202 бет, 116-117-жаттығу. 13- мәтін. Машинаның адам өміріндегі рөлі. Тақырып бойынша терминдердің қазақша атауын, жаңа сөздер мен сөз тіркестерін меңгерту. Сөздікті пайдалана отырып, арнайы мәтіндерді аудару. Мәтін бойынша сұрақтар құрастырып, оларға жауап бере білу. Құрмалас сөйлем туралы түсінік. Жай сөйлемнің айырмашылығы. Құрмалас сөйлемнің түрлері. Салалас құрмалас сөйлем, оның түрлері. [2 ] 221-222 бет
атауларын, жаңа сөздер мен сөз тіркестерін меңгерту.Кәсіби терминдердің орысша- қазақша сөздігін жасау. Арнайы мәтінді аудару. Мәтінмен жұмыс істеу (жоспар, сұрақтар, қысқаша мазмұнын айту). Ыңғайлас сөйлем. [2 ] 223-224 бет, 133-134-жаттығу. 15- мәтін. Машина жасау өндірісінің кейбір динамикалық жақтары. Тақырып турасында материал жинап, өздігінен мәтін құрастыру, өз ойын, пікірлерін жеткізе білу. Алдында өткен тіл материалын сөйлеу үрдісінде бекіту. Түсіндірмелі салалас құрмалас сөйлем. [2 ] 226-227 бет, 139-140-жаттығу. 5В071300 – «Көлік, көлік техникасы және технологиялары» мамандығы бойынша 1-мәтін. Көлік техникасы өндірісінің негіздері. Кәсіби терминдердің қазақша - орысша сөздігін жасау. Аударма жасаудың негізгі принциптерін үйрете отырып, арнайы мәтіндерді аударту. Мәтін бойынша сұрақтар құрастырып, оларға жауап бере білу. Синтаксис туралы түсінік. Сөйлем, оның түрлері. Жай сөйлем туралы түсінік. Сөйлемнің айтылу мақсатына қарай түрлері. Сұраулы сөйлем, оның жасалу жолдары. [2 ] 178-бет, 92-93-жаттығу. 2-мәтін. Техника, өнер және қолөнердің тарихи байланысы. Мәтін бойынша терминдердің сөздігін құрастыру. Мәтін бойынша сұрақтарға жауап бере білу, мәтіннің қысқаша мазмұнын айта білу. Сөйлемнің мақсаттық түрлері. Бұйрықты сөйлем, оған тән интонация. [2 ] 182-бет, 99-жаттығу. 3-мәтін. Техника және қоршаған орта. Мәтін бойынша сұрақтар құрастырып, оларға жауап бере білу. Сөйлемнің айтылу мақсатына қарай бөлінуі: Хабарлы сөйлемнің негізгі түрлері - баяндау, суреттеу, түсіндіру. Сөйлемнің көңіл-күйге байланысты түрлері. Лепті сөйлем. [2 ] 180-бет, 97-жаттығу. 4-мәтін.
пайдалана отырып сөйлемдер құрастыру. Мәтін бойынша сұрақтар құрастырып, берілген мәселеге қатысты өз ойын жеткізе білуі. Атаулы сөйлем. [2 ] 212бет, 123-жаттығу. 5-мәтін. Көлік және коммуникация . Тақырыпты талдау, жаңа сөздер мен сөз тіркестері туралы түсінік беру. Алдында өткен тіл материалын сөйлеу үрдісінде бекіту, оның ішінде өз мамандығы, ерекшеліктері туралы мәтін құрастыру. Мәтіннің мазмұнын қысқаша айта білуге уйрету. Монологтың сипаттау түрін меңгерту. Жай сөйлем туралы түсінік. Жай сөйлемнің құрылымдық түрлері: жақты, жақсыз сөйлем. [2 ] 210-211бет 6-мәтін.
Қазақстанның темір жолдары. Мәтінде қолданылған сөйлемдердің сипаттамасын беру. байланысты терминдердің қазақша атауын, жаңа сөздер мен сөз тіркестерін меңгерту. Кәсіби терминдердің орысша-қазақша сөздігін жасау. Аударма жасаудың негізгі тәсілдерін үйрете отырып, арнайы мәтіндерді аудару. Мамандыққа бағытталған тіл дамыту жұмыстарын жүргізу. Жай сөйлемнің түрлері. Толымды сөйлем және толымсыз сөйлем. [2 212 бет 7-мәтін. Қазақстанның кеме жолдары . Осы тақырыпқа байланысты кәсіби терминдердің орысша-қазақша сөздігін жасау. Арнайы мәтінді аудару. Мәтін бойынша сұрақтар құрастырып, олраға жауап бере білу. Сөйлем мүшелері: Сөйлем мүшелерінің құралымына қарай түрлері. Тұрлаулы мүшелер. Бастауыш. Оның түбір, көптік немесе тәуелдік тұлғада болатындығы. [2 ] 184-185бет, 102-103-жаттығу. 8-мәтін. Тасымалдау құбырлары. Тақырып бойынша кәсіби терминдердің орысша- қазақша сөздігін жасау. Сөздікті пайдалана отырып, арнайы мәтінді аудару, қысқаша мазмұнын жеткізе білу. Мәтін бойынша сұрақтар құрастырып, оларға жауап бере білу. Тұрлаулы мүшелер. Баяндауыш. Оның негізгі сұрақтары мен тұлғалық белгілері. [2 ] 187бет, 104-106жаттығу. 9-мәтін. Қазақстан транспорттық технологиясының потенциалы. Тақырып бойынша кәсіби терминдердің орысша-қазақша сөздігін жасау. Берілген тақырып бойынша материалдар жинап, аударма жасау. Мәтін бойынша сұрақтар құрастырып, оларға жауап беру, қысқаша мазмұнын айту. Тақырыпқа байланысты тіл дамыту жұмыстарын жүргізу. Тұрлаусыз мүшелер. Сөйлемнің бірыңғай мұшелері. Анықтауыш. [2 ] 198-200бет, 114-115- жаттығу. 10-мәтін. Қазақстан транспорттық технологиясының бүгіні мен болашағы. Тақырып бойынша терминдердің қазақша атауларын, жаңа сөздер мен сөз тіркестерін меңгерту. Кәсіби терминдердің орысша-қазақша сөздігін жасау. Арнайы мәтінді аудару. Мәтін бойынша сұрақтар құрастырып, жауап бере білу. Тақырып бойынша тіл дамыту жұмыстарын жүргізу. Пысықтауыш. Оның негізгі сұрақтары мен тұлғалық белгілері. [2 ] 193-195 бет, 111-112-жаттығу. 11-мәтін.. Транспорттық техника жайында. Тақырыпқа қатысты терминдердің қазақша атауларын, жаңа сөздер мен сөз тіркестерін меңгерту. Кәсіби терминдердің орысша- қазақша сөздігін жасау. Сөздікті пайдалана отырып арнайы мәтінді аудару. Мәтін бойынша сұрақтар құрастырып, оларға жауап бере білу. Толықтауыш. Тура толықтауыш және жанама толықтауыш. 191-192 бет, 108-110-жаттығу. 12-мәтін. Транспорттық технологияның кейбір динамикалық жақтары . Тақырыпқа байланысты терминдердің қазақша атауларын, жаңа сөздер мен сөз тіркестерін меңгерту. Тақырыпқа байланысты қазақша мәтіндерді сөздік арқылы түсініп оқи білу, қысқаша мазмұнын айту. Сөйлем мүшелерінде өткенді қайталау. [2 ] 201-202 бет, 116-117-жаттығу. 13-мәтін. Қазіргі транспорттық техниканың жағдайы. Тақырып бойынша терминдердің қазақша атауын, жаңа сөздер мен сөз тіркестерін меңгерту. Сөздікті пайдалана отырып, арнайы мәтіндерді аудару. Мәтін бойынша сұрақтар құрастырып, оларға жауап бере білу. Құрмалас сөйлем туралы түсінік. Жай сөйлемнің айырмашылығы. Құрмалас сөйлемнің түрлері. Салалас құрмалас сөйлем, оның түрлері. [2 ] 221-222 бет 14-мәтін. Транспорттық тасымалдаудың негізгі мәні. Тақырыпқа байланысты терминдердің қазақша атауларын, жаңа сөздер мен сөз тіркестерін меңгерту. Кәсіби терминдердің орысша-қазақша сөздігін жасау. Арнайы мәтінді аудару. Мәтінмен жұмыс істеу (жоспар, сұрақтар, қысқаша мазмұнын айту). Ыңғайлас сөйлем. [2 ] 223-224 бет, 133- 134-жаттығу. 15-мәтін. Транспорттық тасымалдаудың түрлері. Тақырып турасында материал жинап, өздігінен мәтін құрастыру, өз ойын, пікірлерін жеткізе білу. Алдында өткен тіл материалын сөйлеу үрдісінде бекіту. Түсіндірмелі салалас құрмалас сөйлем. [2 ] 226-227 бет, 139-140- жаттығу.
жасау. Аударма жасаудың негізгі принциптерін үйрете отырып, арнайы мәтіндерді аударту. Мәтін бойынша сұрақтар құрастырып, оларға жауап бере білу. Синтаксис туралы түсінік. Сөйлем, оның түрлері. Жай сөйлем туралы түсінік. Сөйлемнің айтылу мақсатына қарай түрлері. Сұраулы сөйлем, оның жасалу жолдары. [2 ] 178-бет, 92-93-жаттығу.
терминдердің сөздігін құрастыру. Мәтін бойынша сұрақтарға жауап бере білу, мәтіннің қысқаша мазмұнын айта білу. Сөйлемнің мақсаттық түрлері. Бұйрықты сөйлем, оған тән интонация. [2 ] 182-бет, 99-жаттығу. 3- мәтін.Металлургия өндірісінің негіздері. Мәтін бойынша сұрақтар құрастырып, оларға жауап бере білу. Сөйлемнің айтылу мақсатына қарай бөлінуі: Хабарлы сөйлемнің негізгі түрлері - баяндау, суреттеу, түсіндіру. Сөйлемнің көңіл-күйге байланысты түрлері. Лепті сөйлем. [2 ] 180-бет, 97-жаттығу. 4-
құрастыру. Мәтін бойынша сұрақтар құрастырып, берілген мәселеге қатысты өз ойын жеткізе білуі. Атаулы сөйлем. [2 ] 212бет, 123-жаттығу. 5- мәтін. Титан . Тақырыпты талдау, жаңа сөздер мен сөз тіркестері туралы түсінік беру. Алдында өткен тіл материалын сөйлеу үрдісінде бекіту, оның ішінде өз мамандығы, ерекшеліктері туралы мәтін құрастыру. Мәтіннің мазмұнын қысқаша айта білуге уйрету. Монологтың сипаттау түрін меңгерту. Жай сөйлем туралы түсінік. Жай сөйлемнің құрылымдық түрлері: жақты, жақсыз сөйлем. [2 ] 210-211бет 6- мәтін. Титан қорытпалары. Мәтінде қолданылған сөйлемдердің сипаттамасын беру. байланысты терминдердің қазақша атауын, жаңа сөздер мен сөз тіркестерін меңгерту. Кәсіби терминдердің орысша-қазақша сөздігін жасау. Аударма жасаудың негізгі тәсілдерін үйрете отырып, арнайы мәтіндерді аудару. Мамандыққа бағытталған тіл дамыту жұмыстарын жүргізу. Жай сөйлемнің түрлері. Толымды сөйлем және толымсыз сөйлем. [2 212 бет
7- мәтін. Мыс . Осы тақырыпқа байланысты кәсіби терминдердің орысша-қазақша сөздігін жасау. Арнайы мәтінді аудару. Мәтін бойынша сұрақтар құрастырып, олраға жауап бере білу. Сөйлем мүшелері: Сөйлем мүшелерінің құралымына қарай түрлері. Тұрлаулы мүшелер. Бастауыш. Оның түбір, көптік немесе тәуелдік тұлғада болатындығы. [2 ] 184- 185бет, 102-103-жаттығу. 8- мәтін. Темір. Тақырып бойынша кәсіби терминдердің орысша-қазақша сөздігін жасау. Сөздікті пайдалана отырып, арнайы мәтінді аудару, қысқаша мазмұнын жеткізе білу. Мәтін бойынша сұрақтар құрастырып, оларға жауап бере білу. Тұрлаулы мүшелер. Баяндауыш. Оның негізгі сұрақтары мен тұлғалық белгілері. [2 ] 187бет, 104-106жаттығу. 9- мәтін. Цинк. Тақырып бойынша кәсіби терминдердің орысша-қазақша сөздігін жасау. Берілген тақырып бойынша материалдар жинап, аударма жасау. Мәтін бойынша сұрақтар құрастырып, оларға жауап беру, қысқаша мазмұнын айту. Тақырыпқа байланысты тіл
дамыту жұмыстарын жүргізу. Тұрлаусыз мүшелер. Сөйлемнің бірыңғай мұшелері. Анықтауыш. [2 ] 198-200бет, 114-115-жаттығу. 10- мәтін. Металлургия және кен байыту саласындағы ғалымдар өмірінен. Тақырып бойынша терминдердің қазақша атауларын, жаңа сөздер мен сөз тіркестерін меңгерту. Кәсіби терминдердің орысша-қазақша сөздігін жасау. Арнайы мәтінді аудару. Мәтін бойынша сұрақтар құрастырып, жауап бере білу. Тақырып бойынша тіл дамыту жұмыстарын жүргізу. Пысықтауыш. Оның негізгі сұрақтары мен тұлғалық белгілері. [2 ] 193-195 бет, 111-112-жаттығу. 11- мәтін. Жер байлығы. Тақырыпқа қатысты терминдердің қазақша атауларын, жаңа сөздер мен сөз тіркестерін меңгерту. Кәсіби терминдердің орысша-қазақша сөздігін жасау. Сөздікті пайдалана отырып арнайы мәтінді аудару. Мәтін бойынша сұрақтар құрастырып, оларға жауап бере білу. Толықтауыш. Тура толықтауыш және жанама толықтауыш. 191-192 бет, 108-110-жаттығу.
Тақырыпқа байланысты терминдердің қазақша атауларын, жаңа сөздер мен сөз тіркестерін меңгерту. Тақырыпқа байланысты қазақша мәтіндерді сөздік арқылы түсініп оқи білу, қысқаша мазмұнын айту. Сөйлем мүшелерінде өткенді қайталау. [2 ] 201-202 бет, 116-117-жаттығу.
терминдердің қазақша атауын, жаңа сөздер мен сөз тіркестерін меңгерту. Сөздікті пайдалана отырып, арнайы мәтіндерді аудару. Мәтін бойынша сұрақтар құрастырып, оларға жауап бере білу. Құрмалас сөйлем туралы түсінік. Жай сөйлемнің айырмашылығы. Құрмалас сөйлемнің түрлері. Салалас құрмалас сөйлем, оның түрлері. [2 ] 221-222 бет
Металдардың геологиялық-экономикалық маңызы. Тақырыпқа байланысты терминдердің қазақша атауларын, жаңа сөздер мен сөз тіркестерін меңгерту. Кәсіби терминдердің орысша-қазақша сөздігін жасау. Арнайы мәтінді аудару. Мәтінмен жұмыс істеу (жоспар, сұрақтар, қысқаша мазмұнын айту). Ыңғайлас сөйлем. [2 ] 223-224 бет, 133-134-жаттығу. 15 - мәтін. Қазақстанның қазба орындары. Тақырып турасында материал жинап, өздігінен мәтін құрастыру, өз ойын, пікірлерін жеткізе білу. Алдында өткен тіл материалын сөйлеу үрдісінде бекіту. Түсіндірмелі салалас құрмалас сөйлем. [2 ] 226-227 бет, 139-140- жаттығу. 5В090100 – «Көлікті пайдалану және жүк қозғалысы мен тасымалдауды ұйымдастыру» мамандығы бойынша 1- мәтін. Тасымалдауды ұйымдастыру. Кәсіби терминдердің қазақша - орысша сөздігін жасау. Аударма жасаудың негізгі принциптерін үйрете отырып, арнайы мәтіндерді аударту. Мәтін бойынша сұрақтар құрастырып, оларға жауап бере білу. Синтаксис туралы түсінік. Сөйлем, оның түрлері. Жай сөйлем туралы түсінік. Сөйлемнің айтылу мақсатына қарай түрлері. Сұраулы сөйлем, оның жасалу жолдары. [2 ] 178-бет, 92-93-жаттығу. 2- мәтін. Контейнерлік тасымалдау. Мәтін бойынша терминдердің сөздігін құрастыру. Мәтін бойынша сұрақтарға жауап бере білу, мәтіннің қысқаша мазмұнын айта білу. Сөйлемнің мақсаттық түрлері. Бұйрықты сөйлем, оған тән интонация. [2 ] 182-бет, 99- жаттығу.
жауап бере білу. Сөйлемнің айтылу мақсатына қарай бөлінуі: Хабарлы сөйлемнің негізгі түрлері - баяндау, суреттеу, түсіндіру. Сөйлемнің көңіл-күйге байланысты түрлері. Лепті сөйлем. [2 ] 180-бет, 97-жаттығу. 4- мәтін..
Темір жол көлігімен тасымалдау. Меңгерілген сөздер, сөз тіркестерін пайдалана отырып сөйлемдер құрастыру. Мәтін бойынша сұрақтар құрастырып, берілген мәселеге қатысты өз ойын жеткізе білуі. Атаулы сөйлем. [2 ] 212бет, 123-жаттығу. 5- мәтін.. Темір жол бойынша жүкті алу ережелері . Тақырыпты талдау, жаңа сөздер мен сөз тіркестері туралы түсінік беру. Алдында өткен тіл материалын сөйлеу үрдісінде бекіту, оның ішінде өз мамандығы, ерекшеліктері туралы мәтін құрастыру. Мәтіннің мазмұнын қысқаша айта білуге уйрету. Монологтың сипаттау түрін меңгерту. Жай сөйлем туралы түсінік. Жай сөйлемнің құрылымдық түрлері: жақты, жақсыз сөйлем. [2 ] 210-211бет
Қазақстан транспорттық технологиясының потенциалы. Мәтінде қолданылған сөйлемдердің сипаттамасын беру. байланысты терминдердің қазақша атауын, жаңа сөздер мен сөз тіркестерін меңгерту. Кәсіби терминдердің орысша-қазақша сөздігін жасау. Аударма жасаудың негізгі тәсілдерін үйрете отырып, арнайы мәтіндерді аудару. Мамандыққа бағытталған тіл дамыту жұмыстарын жүргізу. Жай сөйлемнің түрлері. Толымды сөйлем және толымсыз сөйлем. [2 212 бет
. Осы тақырыпқа байланысты кәсіби терминдердің орысша-қазақша сөздігін жасау. Арнайы мәтінді аудару. Мәтін бойынша сұрақтар құрастырып, олраға жауап бере білу. Сөйлем мүшелері: Сөйлем мүшелерінің құралымына қарай түрлері. Тұрлаулы мүшелер. Бастауыш. Оның түбір, көптік немесе тәуелдік тұлғада болатындығы. [2 ] 184-185бет, 102-103-жаттығу.
терминдердің орысша-қазақша сөздігін жасау. Сөздікті пайдалана отырып, арнайы мәтінді аудару, қысқаша мазмұнын жеткізе білу. Мәтін бойынша сұрақтар құрастырып, оларға жауап бере білу. Тұрлаулы мүшелер. Баяндауыш. Оның негізгі сұрақтары мен тұлғалық белгілері. [2 ] 187бет, 104-106жаттығу.
кәсіби терминдердің орысша-қазақша сөздігін жасау. Берілген тақырып бойынша материалдар жинап, аударма жасау. Мәтін бойынша сұрақтар құрастырып, оларға жауап беру, қысқаша мазмұнын айту. Тақырыпқа байланысты тіл дамыту жұмыстарын жүргізу. Тұрлаусыз мүшелер. Сөйлемнің бірыңғай мұшелері. Анықтауыш. [2 ] 198-200бет, 114-115- жаттығу.
10- мәтін.. Қазіргі транспорттық техниканың жағдайы. Тақырып бойынша терминдердің қазақша атауларын, жаңа сөздер мен сөз тіркестерін меңгерту. Кәсіби терминдердің орысша-қазақша сөздігін жасау. Арнайы мәтінді аудару. Мәтін бойынша сұрақтар құрастырып, жауап бере білу. Тақырып бойынша тіл дамыту жұмыстарын жүргізу. Пысықтауыш. Оның негізгі сұрақтары мен тұлғалық белгілері. [2 ] 193-195 бет, 111-112- жаттығу. 11- мәтін. Транспорттық тасымалдаудың негізгі мәні. Тақырыпқа қатысты терминдердің қазақша атауларын, жаңа сөздер мен сөз тіркестерін меңгерту. Кәсіби терминдердің орысша-қазақша сөздігін жасау. Сөздікті пайдалана отырып арнайы мәтінді аудару. Мәтін бойынша сұрақтар құрастырып, оларға жауап бере білу. Толықтауыш. Тура толықтауыш және жанама толықтауыш. 191-192 бет, 108-110-жаттығу. 12- мәтін.. Транспорттық тасымалдаудың түрлері . Тақырыпқа байланысты терминдердің қазақша атауларын, жаңа сөздер мен сөз тіркестерін меңгерту. Тақырыпқа байланысты қазақша мәтіндерді сөздік арқылы түсініп оқи білу, қысқаша мазмұнын айту. Сөйлем мүшелерінде өткенді қайталау. [2 ] 201-202 бет, 116-117-жаттығу.
Көлікпен тасымалданатын жүктерді орау мен белгілеу. Тақырып бойынша терминдердің қазақша атауын, жаңа сөздер мен сөз тіркестерін меңгерту. Сөздікті пайдалана отырып, арнайы мәтіндерді аудару. Мәтін бойынша сұрақтар құрастырып, оларға жауап бере білу. Құрмалас сөйлем туралы түсінік. Жай сөйлемнің айырмашылығы. Құрмалас сөйлемнің түрлері. Салалас құрмалас сөйлем, оның түрлері. [2 ] 221-222 бет 14- мәтін.Көлікпен тасымалданатын жүктерді орау мен белгілеу. Тақырыпқа байла-нысты терминдердің қазақша атауларын, жаңа сөздер мен сөз тіркестерін меңгерту. Кәсіби терминдердің орысша-қазақша сөздігін жасау. Арнайы мәтінді аудару. Мәтінмен жұмыс істеу (жоспар, сұрақтар, қысқаша мазмұнын айту). Ыңғайлас сөйлем. [2 ] 223-224 бет, 133- 134-жаттығу.
15- мәтін.Жүктерді тасымалдау тәсілдері. Тақырып турасында материал жинап, өздігінен мәтін құрастыру, өз ойын, пікірлерін жеткізе білу. Алдында өткен тіл материалын сөйлеу үрдісінде бекіту. Түсіндірмелі салалас құрмалас сөйлем. [2 ] 226-227 бет, 139-140-жаттығу.
Метрология негіздері. Кәсіби терминдердің қазақша - орысша сөздігін жасау. Аударма жасаудың негізгі принциптерін үйрете отырып, арнайы мәтіндерді аударту. Мәтін бойынша сұрақтар құрастырып, оларға жауап бере білу. Синтаксис туралы түсінік. Сөйлем, оның түрлері. Жай сөйлем туралы түсінік. Сөйлемнің айтылу мақсатына қарай түрлері. Сұраулы сөйлем, оның жасалу жолдары. [2 ] 178-бет, 92-93-жаттығу. 2- мәтін.
Стандарттау және сертификаттау негіздері. Мәтін бойынша терминдердің сөздігін құрастыру. Мәтін бойынша сұрақтарға жауап бере білу, мәтіннің қысқаша мазмұнын айта білу. Сөйлемнің мақсаттық түрлері. Бұйрықты сөйлем, оған тән интонация. [2 ] 182-бет, 99-жаттығу.
жауап бере білу. Сөйлемнің айтылу мақсатына қарай бөлінуі: Хабарлы сөйлемнің негізгі түрлері - баяндау, суреттеу, түсіндіру. Сөйлемнің көңіл-күйге байланысты түрлері. Лепті сөйлем. [2 ] 180-бет, 97-жаттығу. 4- мәтін.
Шет мемлекеттердің ұлттық стандарттары. Меңгерілген сөздер, сөз тіркестерін пайдалана отырып сөйлемдер құрастыру. Мәтін бойынша сұрақтар құрастырып, берілген мәселеге қатысты өз ойын жеткізе білуі. Атаулы сөйлем. [2 ] 212бет, 123-жаттығу. 5- мәтін Стандарттау жөніндегі нормативтік құжаттарын қолдану . Тақырыпты талдау, жаңа сөздер мен сөз тіркестері туралы түсінік беру. Алдында өткен тіл материалын сөйлеу үрдісінде бекіту, оның ішінде өз мамандығы, ерекшеліктері туралы мәтін құрастыру. Мәтіннің мазмұнын қысқаша айта білуге уйрету. Монологтың сипаттау түрін меңгерту. Жай сөйлем туралы түсінік. Жай сөйлемнің құрылымдық түрлері: жақты, жақсыз сөйлем. [2 ] 210-211бет
Техниқалық-экономиқалық ақпарат жіктеуіштері, ережелер, нұсқаулар мен ұсынымдар. Мәтінде қолданылған сөйлемдердің сипаттамасын беру. байланысты терминдердің қазақша атауын, жаңа сөздер мен сөз тіркестерін меңгерту. Кәсіби терминдердің орысша-қазақша сөздігін жасау. Аударма жасаудың негізгі тәсілдерін үйрете отырып, арнайы мәтіндерді аудару. Мамандыққа бағытталған тіл дамыту жұмыстарын жүргізу. Жай сөйлемнің түрлері. Толымды сөйлем және толымсыз сөйлем. [2 212 бет
. Осы тақырыпқа байланысты кәсіби терминдердің орысша-қазақша сөздігін жасау. Арнайы мәтінді аудару. Мәтін бойынша сұрақтар құрастырып, олраға жауап бере білу. Сөйлем мүшелері: Сөйлем мүшелерінің құралымына қарай түрлері. Тұрлаулы мүшелер. Бастауыш. Оның түбір, көптік немесе тәуелдік тұлғада болатындығы. [2 ] 184-185бет, 102-103-жаттығу.
сөздігін жасау. Сөздікті пайдалана отырып, арнайы мәтінді аудару, қысқаша мазмұнын жеткізе білу. Мәтін бойынша сұрақтар құрастырып, оларға жауап бере білу. Тұрлаулы мүшелер. Баяндауыш. Оның негізгі сұрақтары мен тұлғалық белгілері. [2 ] 187бет, 104- 106жаттығу.
орысша-қазақша сөздігін жасау. Берілген тақырып бойынша материалдар жинап, аударма жасау. Мәтін бойынша сұрақтар құрастырып, оларға жауап беру, қысқаша мазмұнын айту. Тақырыпқа байланысты тіл дамыту жұмыстарын жүргізу. Тұрлаусыз мүшелер. Сөйлемнің бірыңғай мұшелері. Анықтауыш. [2 ] 198-200бет, 114-115-жаттығу.
Тақырып бойынша терминдердің қазақша атауларын, жаңа сөздер мен сөз тіркестерін меңгерту. Кәсіби терминдердің орысша-қазақша сөздігін жасау. Арнайы мәтінді аудару.
Мәтін бойынша сұрақтар құрастырып, жауап бере білу. Тақырып бойынша тіл дамыту жұмыстарын жүргізу. Пысықтауыш. Оның негізгі сұрақтары мен тұлғалық белгілері. [2 ] 193-195 бет, 111-112-жаттығу.
Сертификаттау, халықаралық және регионалдық сертификаттау. Тақырыпқа қатысты терминдердің қазақша атауларын, жаңа сөздер мен сөз тіркестерін меңгерту. Кәсіби терминдердің орысша-қазақша сөздігін жасау. Сөздікті пайдалана отырып арнайы мәтінді аудару. Мәтін бойынша сұрақтар құрастырып, оларға жауап бере білу. Толықтауыш. Тура толықтауыш және жанама толықтауыш. 191-192 бет, 108-110-жаттығу. 12- мәтін. Сертификаттау органдары және сынақ зертханалары . Тақырыпқа байланысты терминдердің қазақша атауларын, жаңа сөздер мен сөз тіркестерін меңгерту. Тақырыпқа байланысты қазақша мәтіндерді сөздік арқылы түсініп оқи білу, қысқаша мазмұнын айту. Сөйлем мүшелерінде өткенді қайталау. [2 ] 201-202 бет, 116-117-жаттығу.
Мемлекеттік стандарт комитетінің ғалыми-зерттеу үйымдары. Тақырып бойынша терминдердің қазақша атауын, жаңа сөздер мен сөз тіркестерін меңгерту. Сөздікті пайдалана отырып, арнайы мәтіндерді аудару. Мәтін бойынша сұрақтар құрастырып, оларға жауап бере білу. Құрмалас сөйлем туралы түсінік. Жай сөйлемнің айырмашылығы. Құрмалас сөйлемнің түрлері. Салалас құрмалас сөйлем, оның түрлері. [2 ] 221-222 бет
байланысты терминдердің қазақша атауларын, жаңа сөздер мен сөз тіркестерін меңгерту. Кәсіби терминдердің орысша-қазақша сөздігін жасау. Арнайы мәтінді аудару. Мәтінмен жұмыс істеу (жоспар, сұрақтар, қысқаша мазмұнын айту). Ыңғайлас сөйлем. [2 ] 223-224 бет, 133-134-жаттығу.
жинап, өздігінен мәтін құрастыру, өз ойын, пікірлерін жеткізе білу. Алдында өткен тіл материалын сөйлеу үрдісінде бекіту. Түсіндірмелі салалас құрмалас сөйлем. [2 ] 226-227 бет, 139-140-жаттығу. 10 тақырып. Іскерлік. Іскерлік кездесу. Сөздік минимум: Іскерлік, табандылық, тиімді жолды табу, шешімін табу, жақсы нәтиже, пайдалы іс, еңбек қуанышы, орынды, залалсыз әрекет.
Сөздік минимум: Елбасы, ректор, директор, мекеме бастығы, бөлім бастығы, бөлім меңгерушісі, қабылдау күндері, қабылдау уақыты, шұғыл іс, қабылдауға тіркелу.
Сөздік минимум: Баспасөз, маслихат, шара, шақыру, арнайы тапсырма, қысқа тұжырым, пресс-релиз, мәлімдеме, мәлімхат, баспасөзде жариялау.
Сөздік минимум: Баяндама, өзекті мәселе, семинар тақырыбы, ұйымдастыру, қатысу, тыңдау, сөз сөйлеу, ұсыныс айту, сұрақ қою, жауап беру, секция жұмысы, хаттама жазу.
Сөздік минимум: Келіссөз, шарт жасау, фирма, өндіріс мүддесі, мүдделі, бейбіт шарт, мемлекетаралық шарт, ұзақ мерзімді шарт, биржалық мәселе, контракт, делдалдық мәміле.
Сөздік минимум: Жұмысқа қабылдау, негізіг шарт, білімділік, біліктілік, шартқа келісу, талапты орындау, міндетті білу, мемлекеттік тілде еркін сөйлеу, шет ел тілін білу, іскерлік қабілет, ұйымдастыру қабілеті. Жұмыс орны. Сөздік минимум: Жұмыс орны, орталықта, қаланың ортасында, қаланың шетінде, ықшамауданда, Ломов көшесінде, Кутузов даңғылында, бес қабатты ғимарат.
Сөздік минимум: Ұжым, ұжым мүшелері, психологиялық ахуал, қолайлы жағдай, сыйласым, ұстамдылық, еңбек тәртібі, заңға сүйену, заңды мойындау, ортақ мүдде.
B1 базалық жеткіліктік деңгейі 1-тақырып Әдеп ережелері. «Амандасу», «Танысу», «Кешірім», «Өтініш», «Алғыс», «Келісу», «Қарсылық білдіру», «Құптау», «Құптамау» тақырыптары бойынша өнімді лексиканы мәтін мазмұнын түсіну құралы ретінде игеру, қызығушылық білдіру; ескерту жасалған жағдайда, өзін-өзі түзету; берілген тақырыптар шеңберінде оқиғаларды бірқатар дәйекті бекіту нысанында суреттеу даярлығы; кітаптың мазмұнын айтып беру және ол туралы өзінің әсерімен бөлісу ТАПСЫРМА: Мәтінді оқыңыз және өзіңізді ұжымға таныстырыңыз (шығармашылық тапсырма) Танысу Мен Әлішермін, фамилиям Нұғман. Мен жиырма екідемін. Әл Фараби атындағы Қазақ Ұлттық университетінің қазақ филология факультетінің соңғы курсының студентімін. Біздің қаламызда Қазақ тілі орталығы бар. Мен Қазақ тілі орталығының президентімін. Орталықтың мүшелеріне қазақ тілін меңгеру үшін көмектесіп жүрмін. Орталықтың мүшелері- әртүрлі мемлекеттердің азаматтары. Менің әке-шешем бар. Біздің отбасымыз өте үлкен: атам, әжем, әкем, шешем, екі ағам, апам, інім, қарындасым және мен. Атам және әжем – егде адамдар, олар-зейнеткерлер. Әкем-инженер. Шешем-мұғалім. Екі ағам-қызметкерлер. Олар Астанада министрлікте. Апам тұрмыста. Інім мектепте оқушы. Біздің үйіміз Алматыда, қаланың шетінде. Біздің үйіміз үлкен екі қабатты үй. Отбасымыз жақсы және тату. Бектұров Ш.К., Бектұрова А.Ш. Казахский язык для всех 159 бет, 20 жаттығу В.Франк. Орысша-қазақша-ағылшынша пәндік тақырыптық сөздік. Алматы, 2000ж.
Мекенжай. Біздің үй. Менің бөлмем. Берілген тақырып бойынша өнімді лексиканы игеру, мәтіндегі жаңа лексиканың мағынасын түсіну, ескерту жасалған жағдайда, өзін-өзі түзету; берілген тақырыптар шеңберінде оқиғаларды бірқатар дәйекті бекіту нысанында суреттеу даярлығы; кітаптың мазмұнын айтып беру және ол туралы өзінің әсерімен бөлісу Сөздік минимум: Ұлтым, туған жерім, туған жылым, жасым, дүниеге келдім, тудым, мектеп, балабақша, спортпен айналысу, сурет салу, ән шығару, өлең шығару, ән айту, менің досым, оның аты, есімі, бір мектепте, көрші, өнерлі, ақылды, сабырлы, шылым шекпейді, ақ көңіл, жақын, ең, өте, отбасы, жұбай, әке, шеше, ата, әже, аға, іні, ұл, қыз, қарындас, сіңлі, әпке, нағашы, жиен, немере, немере туыс, ағайын, біздің үй, менің бөлмем, 1-2-3 бөлмелі, үлкен, екі, үш, бес қабатты, жеке меншік, қазыналы үй, кең, қонақ бөлмесі, ұйықтайтын бөлме, ас бөлмесі, жиһаз, сәнді, қолайлы, жуынатын бөлме.
мәселелерді талқылаңыздар. (адамдарға пайдалы болу, қоғамға пайда әкелу, мүмкіндігіңше жетілу, өз қабілетіңді жүзеге асыру, шығармашылық жұмыспен айналысу, адамдармен қарым-қатынаста болу,достарыңның арасында қадірлі болу, достарыңа көмек беру)
отбасың туралы шығарма жазыңыздар. Жазу барысында басқа да тұрақты сөз тіркестерін пайдаланыңыздар [1] 157-159 бет, 11-18 жаттығу,[1] 46-48 бет, 6-10 жаттығу,[1] 177-178 бет, 12-16 жаттығу, [1] 251-252бет, 8-11жаттығу
3-тақырып. Мезгіл, уақыт. Жыл мезгілдері. Ай, апта, күн. Сағат неше? Жұмыс күні. Демалыс күні. Жазғы демалыс. Мереке күндері. Шақыру. Құттықтау. Тілек айту. Оқытылатын салалар шеңберінде ақпаратты есту және оқу кезінде сұрақ қою (сұхбат құру, сұхбаттасу, сұрақтарға толық жауап беру, тақырыпқа байланысты жай мәтіндер; күнделікті сипаттағы нақты ақпаратты және қажетті іс-әрекеттеріне түсініктеме берілген мазмұны бар қысқа баяндамалар жазу); Тапсырма: Мәтінді оқып, әңгімелеңіздер. Жыл маусымы ( А.Ш.Бектұров, Ш.К. Бектұрова «Казахский язык для всех», 539б.) Тапсырма: «Уақытты тиімді пайдалану керек, өйткені...» -ойды жалғастыр, өз пікіріңді білдір Менің пікірім,... Менің ойымша,...
Мерекелік дастархан (Сіздің сүйікті асыңыз). Асханада (Дәмханада. Мейрамханада). Оқытылатын салалар шеңберінде ақпаратты есту және оқу кезінде сұрақ қою (сұхбат құру, сұхбаттасу, сұрақтарға толық жауап беру, тақырыпқа байланысты жай мәтіндер; күнделікті сипаттағы нақты ақпаратты және қажетті іс-әрекеттеріне түсініктеме берілген мазмұны бар қысқа баяндамалар жазу); Сөздік минимум: Тамақтану, ас ішу, тамақ ішу, уақытында ішуге үйрену, ас ішу мәдениеті, сүйікті ас, ас әзірлеу (даярлау), пісіру, қуыру, аршу, тазалау, турау, дәмді, тәтті, ащы, қышқыл, тұзды, тұзсыз, ет, сорпа, қуырылған картоп, тұшпара, мәнті, бұрыш, тұз, пияз, көк пияз, асқабақ, сәбіз, қияр, қызылша, сүт қосылған шай, қаймақ, кофе, сусын, шырын, жеміс, көкөніс, дастарқан мәзірі, тағам, дәмді
[1] 188-190бет, 6-11жаттығу, [1] 244бет, 21-25жаттығу. 5-тақырып. Денсаулық – зор байлық. Дене мүшелері. Емханада. Ауруханада. Оқытылатын салалар шеңберінде ақпаратты есту және оқу кезінде сұрақ қою (сұхбат құру, сұхбаттасу, сұрақтарға толық жауап беру, тақырыпқа байланысты жай мәтіндер; күнделікті сипаттағы нақты ақпаратты және қажетті іс-әрекеттеріне түсініктеме берілген мазмұны бар қысқа баяндамалар жазу);
өткізіңіздер (пікіріңді білдір) Менің пікірім,... Менің ойымша,... Менің көзқарасым... Мен сенімен келісемін. Мен де осылай ойлаймын. Бір жаңынан осылай, бірақ... Бұл олай емес. Шын мәнінде олай болмау керек. Басқа көзқарас болмау керек. Мен... сенемін. [1] 176бет, 6-8жаттығу, [1] 326бет, 23-24жаттығу.
6-тақырып. Туған жер.Атамекен. 1-тапсырма. Мәтінді өз сөзіңізбен әңгімелеңіз,жалғастырыңыз. Менің Отаным – Қазақстан. Қазақстан Еуразияның орталығында орналасқан. Қазақстанның табиғаты ерекше сұлу. Сарыарқа мен Атырау,Алтай мен Қаратау қойнаулары нағыз алтын сандық. Геологтар айқындаған деректер бойынша, Қазақстан әлемде,әлемнің 186 елінің ішінде аса маңызды деген қазба байлықтар қорынан алдыңғы орында тұр.Вольфрам,қроғасын,барий қорынан дүниежүзінде 1- орында. Хромит,күміс және мырыштан 2-орын,марганец қорынан 3-орын,мыс мөлшерінен 4-орында тұр.Уран рудасынан 5-орын,алтыннан 6-орын,темір рудасынан 7-орын,қалайы менникельден 8- орын, көмір мен газ қорынан 9- орын алады.Ал, мұнай қоры жөнінен Қазақстан әлемде мұнайға бай Парсы елдері,Латын Америкасы,Ресей, АҚШ-тан кейін 13-орын алып отыр.Бұл – ғаламат байлық.Туған жердің ырысы онда өмір сүретін жан-жануарлар мен өсімдіктер әлемі,жерасты байлықтарынан да көрінеді.Ол барша қазақстандықтардың мақтанышы. Әрбір қазақстандық үшін туған жерден ыстық, туған жерден артық, қадірлі де қымбатты ештеңе жоқ. Қазақстан жерінде жүздеген ұлт өкілдері өмір сүреді.Ата-баба мұраға қалдырған ғажап мекенде әрбір адамға өлшеусіз байлық,қамқорлық,сая бар. Қазақстан-бәріміздің ортақ үйіміз,құтты мекеніміз.
алыңыздар. алтын сандық-золотая сокровищница, деректер-данные,қойнау-недры,қазба байлықтар қоры-Ископаемые ресурсы,мұнай-нефть, жан-жануарлар әлемі-мир животных, мыс-медь,мырыш-марганец, қалайы-олово 2-тапсырма. «Туған жер» өлеңін жаттқа айтыңыз Уа, туған жер,топырағыңнан жаралдым, Алабыңнан арманыма нәр алдым. Тұнығыңнан жүзіп іштім сендегі Алтын арай таңғы жұпар самалдың. Сенен артық қасиет жоқ-ты,жер,тегі, Сен ұрпақтың күліп атар ертеңі, Тағдырыңды тапсыр маған ,туған жер, Көркейтуге тіндеттімін мен сені. ( Ә.Сәрсенбаев) 7-тақырып. Менің елім - Қазақстан. Сөздік минимум:Ұлы адамдар өмірінен. Ұлы, ұлылық, саналы, табиғи дарын, еліне қызмет ету, білім шыңы, толығу, кемеліне келу, із қалдыру, болашақты болжау. Сөйлесім үлгілері: «Ұлы» деген сөзді қалай түсінесіз? Ұлы адамдардан кімдерді білесіз? 1-тапсырма. Мәтінді оқып, орыс тіліне аударыңыз [1, 514-б. 6-жаттығу]. ӘБУ НАСЫР ӘЛ-ФАРАБИ Тарихымыздағы ұлы ойшылдардың бірі – Мұхамед Әбу Насыр әл- Фараби. Ол – барша адамзаттың мақтанышы. Әбу Насыр әл-Фараби Аристотельден кейін дүние жүзілік білім мен мәдениетінің екінші ұстазы атанған данышпан, ойшыл, энциклопедист – ғалым. Көне заманда Сырдарияның оңтүстік жағалауында, бүгінгі Оңтүстік Қазақстан облысының жерінде түркілердің Отырар деген қаласы болған. Арабтар оны Фараб деп атаған. Міне, осы қалада 870 жылы Әбу Насыр дүниеге келді. Әбу Насыр әл-Фараби Отырарда қыпшақ тілінде сауатын ашты. Көптеген тарихи жазбаларда Отырар қаласында кезінде үлкен кітапхана болғандығы айтылады. Әбу Насыр білімін жалғастыру үшін бозбала шағында туған жерімен қош айтысып, Бағдатқа қарай сапар шекті.Сөйтіп, ол Бағдатта, Шамда болып, білім алады. Бұл уақыт тарихта «Алтын ғасыр» атаған еді. Әл-Фараби бірнеше тілді білді. Платонның, Аристотельдің еңбектерін араб тіліне аударды. Әбу Насыр жүзден астам еңбектер жазды. Әбу Насыр өз еңбектерінің басым көпшілігін араб тілінде жазды. Әл-Фараби ежелгі грек оқымыстыларының, оның ішінде Аристотельдің, Евклидтің, Птоломейдің көптеген еңбектеріне түсініктеме жазған. Сонымен бірге әл-Фараби көптеген ғылым, өнер салаларында өзінің еңбектерін қалдырған.Әл-Фараби сол кездегі Шығыстың ұлы қоғамдық-саяси ойшылы болған. Оның «Қайрымды қала тұрғындарының қөзқарастары», «Мемлекет қайраткерлерінің нақыл сөздері» деген шығармалары әлеуметтану тарихының үздік үлгілері. Ол 950 жылы сексен жасында Дамаскіде дүние салған. Өмірінің көп жылын Таяу Шығыста өткізді. Әр түрлі қалаларда болды. Соңғы жылдарын Дамаскіде өткізді. Әл-Фараби еңбектерін дүние жүзінің ең ірі кітапханаларынан табуға болады. Оның еңбектері Мәскеудің, Петербургтің, Ташкенттің, Бакудің, Қазанның, Дамаскінің, Стамбулдың, Берлиннің, Лондонның, Париждің, Нью-Йорктің мемлекеттік қорында сақталған. 6-жылдардан бастап Қазақстанда да әл-Фараби мұрасын жинау, бастыру, зерттеу жұмыстары жүйелі жүргізіліп келеді. Ә.Марғұлан, А.Машанов, О.Жәутіков, О.Қасымжанов, А.Көбесов, Қ.Жарықбаев тағы басқалардың бастамасымен 1968 жылы Қазақ ССР Ғылым академиясының жанынан Фарабитану тобы құрылды. Қазақ мемлекеттік ұлттық университетінде Әл-Фараби есімі беріліп, онда ұлы ғалымның дүние жүзінде тұңғыш рет мұражай ұйымдастырылды. ҚазМУ аллеясына әл-Фарабиге ескерткіш орнатылды. 1. Әбу Насыр әл-Фараби туралы не білесіздер? Әбу Насыр әл-Фарабиді кім деп танисыңдар? Әбу Насыр әл-Фараби неліктен дүние жүзілік білім мен мәдениеттің шыңына жеткен ұлы ғұлама деп саналады? Ұлы ойшылдың еңбектері туралы не білесіздер? Әбу Насыр әл-Фараби қандай тілдерді білді және еңбектерін қай тілде жазды? Әбу Насыр әл-Фараби ақын, композитор ретінде қандай мұра қалдырған? 2. Берілген сұрақтар бойынша ұлы ғұлама жайлы өз хабар- түсініктеріңізді айтып пікірлесіңіздер. 3. Мәтінде кездесетін кейбір сөздер мен сөз тіркестерінің мағыналарына көңіл бөліңіздер. ОЙШЫЛ – кемеңгер, данышпан. ҒҰЛАМА – асқан ой иесі, оқымысты ғалым. САУАТ АШУ - хат тану, білім алу. БОЗ БАЛА – жас жігіт. САПАР ШЕГУ – жолға шығу. 5. Мәтін мазмұны бойынша жоспар құрыңыздар. 6. Мәтін мазмұнына сұрақтар қойыңыздар. 7. Мәтін мазмұнын Әбу Насыр әл-Фараби туралы аңыздармен толықтырыңыздар. * * * Шам шаһарының әмірі өз хұзырына ғалым шайырларды жинапты. Ол әл-Фарабиді сынамақ болып: «Өзіңе лайықты орын тауып отыр», - депті. Сөйтсе, әл-Фараби тура әмір тағына барып отырады. Сонда әлгі әмір қасындағы уәзіріне беймәлім тілде: - Мына түрік әдеп сақтамады ғой, - депті. Әл-Фараби оны дереу түсіне қойыпты да: - Тақсыр, мен жетпіс тіл білемін, - депті. Ыңғайсызданып қалған әмір: «Кешіріңіз, сіз екінші ұстаз екенсіз ғой, байқамай қалдық», - деп оған жол береді. * *
Бірде Фараби Әмір сарайына барыпты. Сонда әкімдер, ғалымдар, өнерпаздар көп жиналған екен. Қыпшақтарша киінген Фараби елеусіз ғана бір шеттен орын алады. Ол өзі жасап алған домбырасымен бір күй тартса, жұрттың бәрі күліп, мәз-мейрам болады. Енді бір күйін тартқанда әлгілер қамығып жылай бастайды. Және бір күй тартқан сәтте бәрі маужырап ұйықтап қалыпты. «Бұл күйлерді тартқан қыпшақ әл-Фараби» деп Фараби хат жазыпты да, өзі сарайдан шығып кетіпті. Әмір оны қанша кездесе де таба алмапты. * *
Шам шаһарында тұрғанда Әбу Насыр әл-Фараби бір жағынан шахтың бау-бақшасын күтіп баптаса, екіншісіден қолы бос кезінде өлең жазумен шұғылданыпты. Бақшадағы хауыз жанында бағдат кілемше үстінде, құс жастыққа шынтақтаған ол ой үстінде отырады. Мәуе ағаштардың бұтағына қонған бұлбұл құстар сайрап тұрады. Ол омырауына түскен салалы ақ сақалын сипап отырып, мына бір шумақтарды қағаз бетіне түсіріпті: Кеткенім жоқ, елім, сенен атақ, бақыт, тақ іздеп, Шықтым, жұртым, шалғай ғылым атты шам іздеп. Ақтадым мен ақ сүтінді келгенімше шамамның, Ассамдағы сексен жастан сәбиіңмін, балаңмын, Жүзім сынық, көңілсіз күйге түстім мен бүгін, Саған деген серпе алмаймын ынтызарлық түндігін, Айналайын атам қыпшақ, туған жерім, сағындым, Өз атыңа, құрметіңе қайда жүрсем табындым. Бұл жолда әрі ғалым, әрі шайыр бабаның жасы сексеннен асқан шағындағы туған елін деген сағыныш сазы болса керек. (Ел аузынан. Алматы, 1989). 8. Берілген сөздер мен сөз тіркестерін пайдаланып сөйлемдер құрастырыңдар
5 Әдебиеттер тізімі Негізгі 1Бектұров Ш.К., Бектұрова А.Ш. Казахский язык для всех. Алматы: Атамұра, 2004. 2 Бектұров Ш.К., Қазақ тілі. Алматы: Атамұра, 2006 3 Оралбай Н., Құрманалиев К. Қазақ тілі. Алматы: Арыс, 2007. 4 В.Ю.Франк. Қазақ тілі жоғары сынып оқушылары мен студенттерге арналған. Алматы: Болашақ балапандары, 1999 5 Зейнулина А.Ф., Рахимжанов К.Х., Акошева М.К. Практический курс казахского языка для стройтельных специальностей. Учебник. – Павлодар, 2003-241 с. Қосымша 6 Мусинов А.,ж.б.Қазақ тілі:Студенттерге арналған окулық/ А.Мусинов, М.Мухеметқалиева, Е.Құдайбергенов. - Алматы,1995. 7 Қазақстан Республикасының Конститутциясы. Алматы: «Жеті жарғы» 1998. 8 Бектұров Ш.К., Бектұрова А.Ш. Қазақ тілі для начинающих. Алматы: Рауан, 1994. 9 Бектұров Ш.К. Читаем газеты на казахском языке. Қазақша газеттерді оқып үйренейік. Алматы: ВШП «Әділет» 1999. 10 Белботаев А., Тукебаева Ж.Казахский язык для начинающих /1-3 книги/ Алматы: Қазақстан, 1994. 11 Оралбаева Н. Қазақ тілін үйренеміз. Алматы: «Мектеп» 1989. 12Тургамбаева Б., Линко Т.Вы говорите по казахски? /Самоучитель казахского языка/ Алматы: Балауса, 1992. 13 Сейіт Кенжеахметов. Қазақтың салт-дәстүрлері мен әдет-ғұрыптары. Алматы: «Ана тілі» 1994. 14 Қазақ мақал-мәтелдері. Құрастырған Ж. Малайсарин. Алматы: «Ана тілі» ЖШС, 2003. 15 Б.Қ.Капасова, Б.Х.Әбдіжүсіпова Қазақ тілі 10 сынып. Астана: Арман ПВ 2006
16 Аханов К. Тіл білімінің негіздері – Алматы: Рауан, 2002 17 Рахимжанов К.Х. Методическое руководство к выполнению контрольной работы № 1 по дисциплине «Практический курс казахского языка» для студентов инженерных, экономических и юридических специальностей заочной формы обучения. Павлодар 2004 18 Рахимжанов К.Х. Методическое руководство к выполнению контрольной работы № 2 по дисциплине «Практический курс казахского языка» для студентов инженерных, экономических и юридических специальностей заочной формы обучения. Павлодар 2004. Document Outline
жүктеу/скачать 245,87 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|