Жексен Нұрәли
Г – 101
Әйелдердің саясаттағы рөлі
Мен бұл тақырыпты таңдаған себебім, заманауи саясат аренасында қазіргі кезде гендерлік мәселелер туындауда. Менің ойымша, гендерлік теңдік - бұл ерлер мен әйелдердің өмірдің барлық салаларында бірдей және тең мүмкіндіктері мен даму әлеуеті бар екенін көрсететін негізгі адам құқықтарының бірі. Ұзақ уақыт бойы саясат ерлер саласы болды, ал әйелдер ғасырлар бойы саясаттан аулақ болды. Заманауи саясатта әйелдер саяси көшбасшы бола ала ма және саясатта басшылық қызмет атқара ала ма деген пікірталастар әрқашан өршіп тұрады.
Қазіргі саясаттағы әйелдердің лауазымдары жайлы статистиканы анықтадым. БҰҰ мәліметтеріне сүйене келсек, әйелдер тек 21 елде мемлекет және үкімет басшыларының лауазымдарын атқарады. Оның 10-ы мемлекет басшылары, 13-і үкімет басшылары. Менің ойымша, әйелдердің саяси өмірге қатысуына айтарлықтай әсер ететін негізгі аспектілеріне мәдениет және гендерлік теңсіздік сияқты факторлар жатады. Мәдениет негізінен әйелдердің рөліне әсер етеді, өйткені олардың мәртебесін, рөлін және мінез-құлқын әйелдерді саяси аренадан шығаратын қоғам белгілейді. Соңғы уақытқа дейін әйелдер тек саяси шешімдер деңгейінде ғана емес, сонымен қатар саяси мінез-құлықты зерттеуде де аз ұсынылды. Себебі, бұрын саяси ғылымдармен негізінен ер адамдар айналысқан, олар тек ерлерге және ерлер туралы ғана зерттеулер жүргізген. "Нақты" саясатта әйелдер шешім қабылдау деңгейінде аз ұсынылған, өйткені әйел әрқашан "басқа"дегенді білдіреді. Дегенмен, қазіргі уақытта саяси лауазымдардағы әйелдер саны өсе бастады.
Қазіргі уақытта әйелдер әлемнің көптеген елдерінде, әсіресе гендерлік теңдікті насихаттайтын дамыған елдерде, үкіметте басшылық қызметтер атқарады. Тиімді демократиялық мемлекет саяси аренада ерлер мен әйелдердің тең қатысуын талап етеді. Осы себепті әйелдердің саясатқа белсенді және тең қатысуы нақты демократияның ажырамас алғышарты ретінде қарастырылады. Менің ойымша, мұндай демократияда барлық азаматтар сайлауға қатысуға және сайлауға құқылы және үкімет азаматтардың мүдделерін қорғайтын қоғам принципін орнатуға көмектеседі.
Біздің мемлекетте де, заманауи саясатта патриархалдық режим сақталады. Қазақстандағы әйел әлі де саяси аренаның толыққанды және ықпалды қатысушысы болып табылмайды. Сараптай келе, Қазақстан Республика парламентында 10 саясаткердің тек 1-2 ғана әйел бола алатынын анықтадым.
Қорытындылай келе, әйелдердің саяси өмірге қатысуы бүкіл қоғамның және олардың өмір сүру сапасын арттырады: көбірек әйелдер еңбек нарығына шығады, халықтың қорғалмаған топтарын мемлекеттік қолдау шаралары пайда болады және мемлекеттің басқа да әлеуметтік функциялары кеңейеді. Ғасырлар бойы әйелдердің өз құқықтары үшін күресі әйелдердің мүмкіндіктерін кеңейту бірінші кезектегі міндет екенін көрсетед. Өз ойымды «ер адамды тәрбиелеген әйел, тұтас ұлтты тәрбиелей алады», - деген дәйексөзбен аяқтаймын.
Пайдаланған әдебиеттер тізімі:
Криадо-Перес К. «Көрінбейтін әйелдер: Неліктен біз тек ер адамдарға ыңғайлы әлемде өмір сүріп жатырмыз.», 2022
Достарыңызбен бөлісу: |