Екінші болма! Бизнесте, карьерада және өмірде женіске жетудің Қазақша жолы 3-басылым Алматы



Pdf көрінісі
бет84/95
Дата20.10.2022
өлшемі2,73 Mb.
#44447
1   ...   80   81   82   83   84   85   86   87   ...   95
Байланысты:
Екінші болма

Құдайға сену. Құдайға сену керек. Достоевский
67
бір- 
де «Егер Құдай болмаса, Оны ойлап табуға лайық еді» 
деген. Расында, Құдай бәрін жеңілдетеді. Күшті Содан 
сұрайсың. Тәуекелді Соған тапсыра аласың. Ал дінсіз 
мүмкін шығар, бірақ қиын. Мықты мемлекеттер – дінге 
құрылған мемлекеттер. Рим империясы, Осман импери- 
ясы сияқты ұзақ өмір сүрген империялардың бәрі дінге 
құрылған. КПСС жетпiс-ақ жыл өмір сүрді. 
Он екі жасымда намаз оқыдым. 
Бұл біздің отбасымыз үшін қиын кезеңдер еді. Сол кезде 
дін болмаса, жағдайым қиын еді. Анам: «Балам, Құдай бізді 
сынап жатыр», – дейтін. Сол сынақтардан аман өттiк. 
Алайда, мұнда да адамның жеке қабылдауының маңы- 
здылығын жоққа шығара алмайсың. Жалаң діннің өзі бір- 
деңе шешсе, бүкіл мұсылмандар керемет болып кетер еді 
ғой. Ол – адамның қолындағы құрал іспетті. Қалай сілте- 
сең, солай әрекет етеді. Дін күш-қуаттың бұлағы ретін- 
де жақсы. Қиналған кезде тіреу, рухани сүйеніш ретін- 
де жақсы. Болашағың ғайып, жеңісің ғайып. Осы кезде 
____________ 
66
Конфуций – Қытайдың ұлы философы және ұстаз. 
67
Федор Михайлович Достоевский – орыс жазушысы. Санкт-Петербург ҒА-ның корр.
мүшесі (1877). 


202
Құдайға деген сенім болса жақсы, болмаса депрессияға 
шалдығасың. Өз басымнан өткендіктен айтамын, депрес- 
сиядағы адамды да Құдайға деген сенім ғана алып шыға- 
ды. «Қайырлысы» деген сөз жақсы . 
Құдайдан сұрап Фатих Сұлтан Стамбұлды алған, 
Құдайдан сұрап қаншама сәбисіз отбасы балалы болған. 
Құдайға жалбарыну керек. 
Байлық менталитеті. Жалпы, пендені әр түрлі нәр- 
семен сынауға болады ғой. Оның қиыншылық кездегі 
әрекеті, төтенше жағдайдағы әрекеті, асқан қуаныш пен 
асқан қасірет кезіндегі әрекеті. Мен үшін біреудің жеңісін 
қабылдауына қарап та адамға «диагноз» қоюға болады. 
Осы орайда мен білетін екі тип бар. Бірі өзгенің жетісті- 
гін көре алмайды. Бұл – лузерлердің типі. Ал екіншілер 
өзгенің жеңісін көргенде, одан әрі шабыттана түседі. 
Оның өз мүмкіндігіне деген сенімі өзгенің жеңісінен әл- 
сіреп қалмайды. Керісінше, өзгенің жеңісі оның жетісті- 
гін жақындатады. Өйткені басқа біреудің қолынан кел- 
ген, оның да қолынан келетіні анық. Және бір заңдылық, 
өзінен озып кеткендерге күйе жағып, сынайтындардың, 
қызғанып, арыз ұйымдастыратындардың ешқайсысы ол 
биікке жетпейді. Өйткені биікке жету үшін адам рухани 
тұрғыда биік болу керек. 
Стивен Кови мұны «байлық менталитеті» («ментали- 
тет изобилия») дейді. Адамдардың көбі «жетіспеушілік 
менталитет» деп аталатын екінші сценариймен ойлайды. 
Мұндай адамдар, Ковидің тілімен айтқанда, «Өмір деген 
бір бөлішті бөліп жеу» деп түсінеді. Егер біреу үлкенірек 
алып қойса, басқаларға азырақ қалады. Жетпей қалады. 
Мұндай адамдар құрметті, сенімді, билікті, табысты, 
тіпті соның бәріне жету үшін өздеріне көмектесетіндер- 
мен де бөліскісі келмейді. 
Олар сөйтіп дертке шалдығады. Тіпті ең жақын 
адамдарының жеңісіне де шын қуана алмайтын болады. 
Біреу үлкен құрметке бөленіп, не аяқ асты жолы болып, 
лотерея ұтып алып жатса, «жетіспеушілік менталитетін- 
дегі» адам өзін әлденеден қағылғандай сезінеді. Біреу 


өзінен тиесілі бірдеңені тартып алғандай қорланады. 
Бұны қазақ «мысықтілсу» дейді. Олар іштей басқалар 
бір бақытсыздыққа ұшыраса екен деп тұрады. Өйткені 
оның логикасында, өзгенің бақытсыздығы оның өз по- 
зицияларын күшейтетіндей. Мұндай адамдар бар күшін 
адамдар мен заттарды алуға жұмсайды: «бағасын көте- 
ру үшін». Іштарлық дейді бізде мұндайды. Бұл әдет 
ұшпаққа шығармайды. Іштар адамның ұлы болғанын 
көрген емеспін. 
«Байлық менталитеті», керісінше, өзіне деген терең 
сенімге негізделеді. Бұл дүниеде бәріне бәрі жетеді деген 
парадигма. Бұл көзқарастағы адамдар – құрметті, абы- 
ройды, табысты бәрімен бөлісуге құштар адамдар. Со- 
ның арқасында ондай тұлғаларға жаңа есіктер ашылады, 
шығармашылық пен табысқа оңай жетеді. Алдыңғы топ- 
тан соңғы топқа өту үшін үлкен күш-жігер, өзін бақылау, 
тәртіп керек. Бірақ ең бастысы, «байлык менталитеті» 
бар адамдармен араласу керек. 
Мысалы, Хью Хадсонов
68
түсірген «Огненные колесни- 
цы» (Chariots of Fire, 1981) деген фильм бар. Төрт бірдей 
«Оскар», екі бірдей Канн фестивалінің сыйлығын алған 
киноклассика. Оқиға Англияға көшіп келген еврейдің ба- 
ласы, талантты жеңіл атлет Гарольд Аббрахамс пен мис- 
сионер отбасынан шыққан спортшы, аңызға айналған 
«қанатты шотланд» Эрик Лидлдің текетіресі туралы. 
Болған оқиғаға негізделген. Сюжет желісін тәптіштеп 
баяндамай-ақ қояйын, бірақ негізгі мәселе осы. Бір жа- 
рысқа қатысуға тиіс болған екеу, ақыры екі бөлек жа- 
рыста алтын медаль тағынады. Мораль қарапайым, же- 
ңіс бәріне де жетеді. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   80   81   82   83   84   85   86   87   ...   95




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет