|
|
| бет | 57/74 | | Дата | 26.12.2023 | | өлшемі | 349,64 Kb. | | #144183 |
| Байланысты: 11-CЫНЫП 1-50 тақырыпБұл бет үшін навигация:
- Түрік Батыс Түрік қағанатының иеленген аумағы: Сарыарқа Орта ғасырларда құрылған мемлекеттер: Түрік, Батыс Түрік, Түргеш, Қарлұқ, Оғыз
- Қимақ, Қарахан, Қыпшақ Түркілерде жазудың шығуына алып келген қажеттіліктер: 1) мемлекеттік құрылымның қалыптасуы, 2)
- Хазар 568 ж. түркі қағанының хатын түрік елшісі Константинопольде кімге жеткізді: император Юстинианға
- Орхон- Енисей Түркі ауыз әдебиетінің алғашқы үлгілері: Йолығ-тегін және «Тоныкөк» жазбалары
- Йолығ-тегін мен Тоныкөк жазбалары 7 ғ. І жартысында пайда болған әліпби: түркі
- Скандинавиялық жазуға ұқсас Түркі жазуы ұқсас: Скандинавия жазуына Руна жазуларын оқудың алғаш кілтін тапқан дат ғалымы: В.
- Томсен Түркілердің руналық жазулары табылған аймақтар: Енисей, Моңғолия, Жетісу, Шығыс Қазақстан, төменгі Еділ бойы
- Ертіс Түркілердің ең жоғарғы «қаған» атағын қабылдаған мемлекеттің басшысы: қимақ
- Әл-Хорезми Кітап жазған қимақ қағаны: Жанақ ибн Хақан әл-Қимақи
Ортағасырлық Қазақстандағы ғылымның дамуы (§39-40)
6 ғ. ортасында құрылған тайпалық одақтық мемлекет: Түрік қағанаты
7 ғ. басында Батыс және Шығыс болып бөлінген мемлекет: Түрік
Батыс Түрік қағанатының иеленген аумағы: Сарыарқа
Орта ғасырларда құрылған мемлекеттер: Түрік, Батыс Түрік, Түргеш, Қарлұқ, Оғыз, Қимақ, Қарахан, Қыпшақ
Түркілерде жазудың шығуына алып келген қажеттіліктер: 1) мемлекеттік құрылымның қалыптасуы, 2) әкімшілік және елшілік қызметтер, 3) мемлекеттік басқару ісі
Көне түркі өркениетінің ұлы жетістіктерінің бірі: жазудың пайда болуы
Орталық Азия, Қазақстан, Төменгі Еділ бойы, Дон өлкесі, Солтүстік Кавказда құрылған түркі қағанатынан бөлініп шыққан мемлекет: Хазар
Өзіне тән жазуларын пайдаланған түркілер құрамында болған тайпалардың бірі:
Хазар
568 ж. түркі қағанының хатын түрік елшісі Константинопольде кімге жеткізді:
император Юстинианға
Ежелгі түркілердің тілі, ділі даналығы көрініс тапқан жазба ескерткіш: Орхон- Енисей
Түркі ауыз әдебиетінің алғашқы үлгілері: Йолығ-тегін және «Тоныкөк» жазбалары
Ежелгі түркі тайпаларының жоғары тіл мәдениеті мен дүниетанымын көрсетеді:
Йолығ-тегін мен Тоныкөк жазбалары
7 ғ. І жартысында пайда болған әліпби: түркі
Түркі әліпбиінің ерекшелігі: ағаш пен тасқа ойып жазуға қолайлы
18 ғ. 20 жж. Көне түркі жазуы алғаш табылған жер: Енисей аңғары
18 ғ. 20 жж. Енисей аңғарынан алғаш түркі жазуын тапқандар: неміс ғалымы – Д. Мессершмидт, швец офицері – Страленберг
Енисей аңғарынан табылған жазуларға берілген атау: руналық
Енисей жазуларына руна атының берілу себебі: Скандинавиялық жазуға ұқсас
Түркі жазуы ұқсас: Скандинавия жазуына
Руна жазуларын оқудың алғаш кілтін тапқан дат ғалымы: В. Томсен
Түркілердің руналық жазулары табылған аймақтар: Енисей, Моңғолия, Жетісу, Шығыс Қазақстан, төменгі Еділ бойы, Дон өлкесі, Солтүстік Кавказ
Ең әйгілі руна жазуларының ескерткіштері: Білге қаған, Күлтегін, Тоныкөк
Түркілердің руна жазуының ХІ-ХІІ ғасырда қолданыстан шығып қалу себебі: ислам діні ықпалымен араб жазуының таралуы
8 ғасырдан бастап Сырдария мен Балқаштан солтүстікке қарай күшейе бастаған халық: қимақ
Қимақтардың орталығы болған аймақ: Ертіс
Түркілердің ең жоғарғы «қаған» атағын қабылдаған мемлекеттің басшысы: қимақ
«Хақан – түркілердің патшасы. Хақан – көсемнің көсемі, парсылардың шахиншах, яғни хандардың ханы деген сөз» - деп Х ғасырда жазған ғалым: Әл-Хорезми
Кітап жазған қимақ қағаны: Жанақ ибн Хақан әл-Қимақи
Жанақ ибн Хақан әл-Қимақидың кітабын ХІІ ғасырда қимақ елін сипаттаған өз еңбегінде пайдаланған араб географы: әл-Идриси
Қимақтардың қалаларында тұратын билеушілерінің болғанын жазған географ: әл- Идриси
Қимақтардың ІХ-Х ғасырларда ежелгі түркі жазуын пайдаланғанын дәлелдейді:
Достарыңызбен бөлісу: |
|
|
