2.3. Оңтүстік Қазақстан облысы бойынша 2011-2016 ж.ж. аралығындағы мал басының саны.
Кесте-3.
Жылдар
Мал түрі
|
2011
|
2012
|
2013
|
2014
|
2015
|
2016
|
2011-2016 ж.ж. өззгеріс
|
Саны
|
%
|
Қой мен ешкі шаруашылығы
|
3848,2
|
3794,6
|
3657,7
|
3783,2
|
3816,5
|
3888,6
|
40,4
|
1,04
|
Ірі қара шаруашылығы
|
837,6
|
857,1
|
838,7
|
830,2
|
848,0
|
901,5
|
63,9
|
7,6
|
Қой мен ешкі шарушылығы
Сурет №1
Ірі қара шаруашылығы
Сурет №2
Талдау. 2011-2016 ж.ж аралығында Оңтүстік Қазақстан облысында Қой мен ешкі шаруашылығыда мал басы саны 40,4 бас, яғни 1,04% өскен, ал ірі қара шарушылығында мал басы 63,9 бас, демек 7,6%-ға артқан.
Ірі қара шаруашылығында ең төменгі көрсеткіш 2014 жылы, ал ең жоғарғы көрсеткішті 2016 жылы көрсеткен.
Ұсақ мал шаруашылығында ең төменгі корсеткіш 2013 жылы, ал ең жоғарғы көрсеткіш 2016 жылы болған.
2.4. Оңтүстік Қазақстан облысы бойынша 2011-2016ж.ж аралығындағы мал санының орташа өсімін және модасын, медианасын анықтау.
ОҚО бойынша 2011-2016 ж.ж. аралығындағы мал санының опташа өсімін, модасын, медианасын 3-ші кестеге қарай отырып есептедім.
Мода – ең көп жиіліктің қайталанатын, зерттелетін нышанның мәні болып табылады.
Медиана – шамалардың орташа мәнін сипаттайтын статистикалық шама.
Қой және ешкі шаруашылығы.
Х=3794,6+3657,7+3783,2+3816,5+3888,6/5= 18940/5=3788,12
Мо=3848,2+40,4*((3888,9-3816,5)/(3888,9-3816,5)+(3888,9-3783,5))=3864,6
Ме= (3794,6+3657,7+3783,2+3816,5+3888,6+3794,6+1)/2
Ме= 22789,8/2=11394.9
Талдау.
Соңғы 5 жылғы мәліметтерге сүйене отырып қой және ешкі шаруашылығының орташа өсімі 3788,12 мың басқа тең, ал модасы 3864,6 тең. Медианасы 11394,9 болды.
Х= 857,1+838,7+830,2+848+901,5/5=855,1
Мо= 837,6+63,9*((901,5-848)/(901,5-848)+(901,5-830,2))=856,08
Ме= (857,1+838,7+830,2+848+901,5+837.6+1)/2=5114,1/2=2557.05
Ме=255.05
Талдау.
Соңғы 5 жылдағы есптеу бойынша ірі қараның орташа өсімділігі - 855,1 тең, ал модасы 856,08 тең болды. Медианасы 2557,05 болды.
Қорытынды
Оңтүстік Қазақстан облысының даму қарқыны 2011-2016 жылдары өте қарқынды дамыған:
Жылқы шаруашылығы 2011-2016 жыл аралығында 16,8% өсті;
Ешкі шаруашылығы 2011-2016 жыл аралығында 11,47% өсті;
Ірі қара шаруашылығы 2011-2016 жыл аралығында 2% өсті;
Құс шаруашылығы 2011-2016 жыл аралығында 20,61% өсті;
Түйе шаруашылығы 2011-2016 жыл аралығында 11,15% өсті;
2016 жылдың қорытындысы бойынша Оңтүстік Қазақстан бойынша өнім өндіру жоспар бойынша 96,7% құрады.
Қазақстан Республикасы бойынша Оңтүстік Қазақстан алдыңғы үштікке кіреді.
Статистика ғылым ретінде жеке фактілерді емес, жеке және ортақ нышандары бар жалпы әлеуметтік-экономикалық құбылыстар мен процестерді зерттейді. Соның ішінде осы өзіндік жұмыста Оңтүстік Қазақстан облысының мал шарушылығын – ірі қара мен ұсақ жануарлар шарушылығын зерттеп мал басының 2011-2016ж.ж арасындағы орташа көрсеткішін, орташа өсімділігін және модасын, медианасын анықтадым.
Қазіргі таңда ОҚО мал басын көбейту, асылдандыру және олардан алынатын өнімдер саны мен сапасын арттыру жақсы дамып келеді. Қорыта айтқанда, ОҚО-ның соңғы 6 жыл ішінде мал басы санын, өндірілген өнім көлемін, неше пайызға артып, неше пайызға кемігенін есептеп, сипаттап өттім. Жалпы 2011-2016 жыл аралығында барлық шаруашылықтарда делік мал басы мүлдем азаймаған, өсіп отырған, тек 2013-2014 жыл арасында мал санының азайғанын байқадым, ол әртүрлі індетті, инвазиялық аурулардан болуы мүмкін.
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Негізгі әдебиеттер:
Н.Ә.Назарбаев. «Қазақстан-2030» стратегиялық даму жоспары:
ПрезидентіміздіңҚазақстанхалқынаЖолдауы. Астана, 2010
Ауыл шаруашылығы өндірісіне техникалық қызмет көрсету жөніндегі инфрақұрылымды ұйымдастырудың кейбір мәселелері туралы Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2008 жылғы 10 ақпанындағы №134 қаулысымен бекітілген.
Қ.М.Белгібаев. Ауылшаруашылығыэкономикасы. ЖОО студенттерінеарналғаноқулық. Алматы, 2002.
Оңтүстік Қазақстан облысының әлеуметтік-экономикалық дамуының 2010ж. атқарған жұмыстарының есебі. Шымкент,2010
Т.И. Есполов. АПК Казахстана: ресурсное развитие. Алматы, 2001
М.Т. Оспанов. Агробизнес: теориясы мен тәжірибесі. Алматы, 2005
Сериков Б. Пути повышения эффективности сельскохозяйственного производства в хозяйствах зоны нового орошения Голодной степи.-Шымкент: Китап, 2009.
Регионы Казахстана в цифрах, -Алматы, Агентство РК по статистике, 2010
Қосымша әдебиет
www.http://stat.gov.kz
Достарыңызбен бөлісу: |