1 есепті шығару. А елінің нақты ЖҰӨ 1600 ақша бірлігін 2020 жылы құрады және 184 ақша бірлігін 2021 жылы құрады. Экономиканың өсу қарқыны мен қарқынының өсуін анықтаңыз.
Мәселені шешу технологиясы: Экономикалық өсу қарқыны 2006 жылғы нақты ЖҰӨ 2005 жылғы ЖҰӨ -ге бөлу арқылы анықталады: 1840: 1600 * 100% = 115%, яғни 2006 жылғы нақты ЖҰӨ 2005 жылғы деңгейден 115% құрады.
Өсу қарқыны мына формуламен анықталады:
ЖҰӨ 2006 – ЖҰӨ2005 1840-1600
Х 100% = х 100% =15%
ЖҰӨ2005 1600
яғни нақты ЖҰӨ 2005 жылы нақты ЖҰӨ -мен салыстырғанда 15% -ға өсті.
Жауап: өсу қарқыны 115%, өсу қарқыны 15%.
2 есепті шығару: А елінде бірінші жылы экономикада 10 миллион адам жұмыс істеді, олардың әрқайсысы орташа есеппен 1000 ақша бірліктің өнімін өндірді. Екінші жылы жұмысшылар саны өзгермеді, бірақ өнімді 50 ақша бірлігіне артық өндіре бастады Үшінші жылы экономикаға қосымша 1 миллион жұмысшы тартылды, олар 1050 а.б. өнімінен шығарды.Келесілерді есептеніздер:
а) жылдар бойынша құрылған ЖҰӨ көлемі;
б) интенсивті және экстенсивті факторлардың әсерінен ЖҰӨ өсуін.
Мәселені шешу технологиясы
а) ЖҰӨ есептеу үшін жұмысбастылардың санын олардың еңбек өнімділігіне көбейту қажет:
Жыл
|
Жұмысбастылардың саны
|
Еңбек өнімділігі
(ақша бірлігі)
|
ЖҰӨ
(млрд. ақша бірлігі)
|
1
|
10
|
1000
|
10
|
2
|
10
|
1050
|
10,5
|
3
|
11
|
1050
|
11,55
|
б) ЖҰӨ -нің екінші жылы өсуі өнімділіктің арқасында болды, яғни интенсивті фактордың әсерінен:
ЖҰӨ 2ші ж. – ЖҰӨ1ші ж. (10,5 – 10)
Х 100% = х 100% =5%
ЖҰӨ1ші ж.
10
Үшінші жылы ЖҰӨ -нің өсуі экономикада жұмыс істейтін адамдар санының көбеюінің нәтижесі болып табылады, яғни экстенсивті фактордың әсерінен:
ЖҰӨ 3ші ж. – ЖҰӨ2ші ж. (11,55 – 10,5)
Х 100% = х 100% =10%
ЖҰӨ2ші ж. 10,5
Жауап:
а) бірінші жылы 10 млрд. ақша бірлік, екіншісінде - 10,5 млрд. ақша бірлік, 11,55 млрд. ақша бірліктер;
б) ЖҰӨ интенсивті фактордың әсерінен 5% -ға, ал экстенсивті фактордың әсерінен 10% -ға өсті.
Достарыңызбен бөлісу: |