Болашақта щаруашылық айналымға енгізілуі мүмкін ресурстар
14
Қазіргі кезде пайдаланатын ресурстар
Кесте 1.2
Әріптік белгілеулер
Сәйкес жауаптар
А
тұтыну қалдықтары
Ә
табиғатты қолданушы
Б
табиғатты пайдалану
В
қоршаған ортаның мониторингі-
Г
экологиялық қауіпсіздік
Ғ
экология
Д
шынайы (нақты) ресурстар
Е
қоршаған ортаның сапасы
Ж
қоршаған табиғи орта
З
қалпына келетін табиғи ресурстар
И
қалпына келмейтін табиғи ресурстар
К
қоршаған ортаны ластау
Л
табиғатты пайдалану экономикасы
М
өндіріс қалдықтары
Тапсырма 4. Иә/жоқ Кесте 1.3
№
Тұжырым
Иә/жоқ
1
Адамдар арасында табиғатты пайдалану процессінде пайда болатын өндірістік қатынастардың қиын жүйесін зерттейтін ғылым табиғатты пайдалану экономикасы деп атайды
2
Жаңаратын ресурстар дегеніміз – тұтыну мерзімімен өлшенетін уақыт аралығында қайта қалыптасуға мүмкіндігі жоқ ресурстар
3
Қазіргі кезде пайдаланатын ресурстар потенциалды ресурстар деп аталады.
4
Табиғи реурстарды қолдану процесінде шектеулі жаңармайтын ресурстарға қатысты ерекше сақтық және үнемділік қажет.
5
Жаңармайтын өсімдіктер, жануар әлемі жатады.
6
Табиғи ресурстар — бұл адамның өмір сүруіне қажеттті табиғат шартының барлық жиынтығы, қоғамның материалдық және мәдени қажеттілігін қамтамасыз етуге қолданылатын қоршаған ортаның маңызды компоненттері.
7
Табиғи ресурстардың негізгі түрлері — күн энергиясы, жердің ішкі жылуы, су, жер және минералды ресурстар — еңбек құралдары болып табылады.
8
Өсімдік ресурстары, жануарлар әлемі, ауыз суы, жабайы өсімдіктер — қажеттілік заттары болып табылады.
9
Табиғи ресурстардың сарқылуын тоқтату үшін оларды оңтайлы қолдану мен шикізат, жанар май және энергияның жаңа көзін табу керек.
10
Табиғат ресурстары адам өмірінің қызметінде маңызды рөл атқарады, дегенмен оны қолдану процесі кезінде қазір өмір сүріп жатқан адамдар мен болашақ ұрпақ мүддесіне оның ешқандай әсері жоқі.
11
Табиғи заттар мен энергияны қолданудың орасан зор көлемі адамзатты алаңдатпауы тиіс, себебіл табиғи энегргия көзі де энергия да бізде жеткілікті.
12
Табиғат ресурстары сарқылмайтын байлық
Бағалау критериі: есептерді шешу, СӨЖ тапсырмаларын, семинар сабағында белсенділігін бағалау.
№13 Тақырып Сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениет және қоғам Семинар сабағының жоспары
Көлеңкелі экономика - көлеңкелі экономиканың тұжырымдамасы және мәні
Көлеңкелі экономика, түрлері және пайда болуы, қызмет ету механизмі
Семинар сабағының мақсаты – Көлеңкелі экономиканың мәнін түсіну, оның артықшылықтары мен кемшіліктерін пайда болу себептерін анықтау. Көлеңкелі экономиканың түрлерін, қызмет ету механизмін қарастыру
Семинар сабағының міндеті Көлеңкелі экономиканың мәнін оқып білу, оның артықшылыұтары мен кемшіліктерін пайда болу себептерін білу. Көлеңкелі экономика мен сыбайлас жемқорлық арасындағы байланысты анықтау, түрлерін, қызмет ету механизмін қарастыру.
Іскерлік, дағдылық және біліктілік Бақылаусыз және мемлекеттік есепке алмай дамитын іс-шаралар көлеңкелі экономика деп аталады. Сыртқы көрінісін тудыратын бірқатар себептер бар. Көлеңкелі экономиканың тұжырымдамасы мен маңызы көптеген жылдар бойы зерттелді, заңсыз іс-әрекеттерді анықтау және блоктау қоғам мен елдің толыққанды дамуының маңызды шарты болып табылады. Студенттер Көлеңкелі экономика саласындағы экономикалық құбылыстар мен процестерді және оның даму заңдылықтарын талдау жасай білу керек.
Тақырып бойынша қысқаша теориялық мәліметтер «Экожүйе және құқық» пәнінен қысқаша дәріс жинағында берілген.
Үйде орындауға арналған тапсырмалар (Рефератты қорғау және дайындық тақырыптары): 1. Әлемнің дамыған елдерінде Көлеңкелі экономиканы мемлекет тарапынан реттеу тәжірибесі.
2. Көлеңкелі экономиканың бұрыс және теріс салдары.
3. Көлеңкелі экономика және сыбайлас жемқорлық.
Аудиторияда талқылауға арналған қосымша сұрақтар: Көлеңкелі экономика дегеніміз не?
Сыртқы сауда саласында мемлекеттік саясаттың қандай типтері бар?
Көлеңкелі экономиканың кемшіліктерін, артықшылықтарын атаңыздар.
Көлеңкелі экономика және сыбайлас жемқорлық деген қандай тұжырымды білдіреді?
Көлеңкелі экономиканың себептерін атаңыз.
Көлеңкелі экономиканың теріс салдары неде?
Көлеңкелі экономикаға қарсы күрес әдістері қандай?