МАҢҒЫСТАУ ОБЛЫСЫ
МАНГИСТАУСКАЯ ОБЛАСТЬ
MANGYSTAU REGION
286
НЕЗАВИСИМОСТИ
ЗА 20 ЛЕТ
ТӘУЕЛСІЗДІКТІҢ
ЖЫЛЫНДА
INDEPENDENT
IN 20 YEARS
МАНҒЫСТАУ ОБЛЫСЫ/МАНГИСТАУСКАЯ ОБЛАСТЬ/ MANGYSTAU REGION
Мангистауская область - самая молодая в Рес-
публике Казахстан. Область была образована 20
марта 1973 года путем переформирования из
южной части Гурьевской области. В 1988 году об-
ласть упразднена и восстановлена в 1990 году,
общая площадь региона – 165,6 тысяч квадрат-
ных километров. Областной центр - молодой
развитый город Актау.
Население области составляет 524 200 чело-
век, это 14 место по республике, общая плот-
ность невысока – 3,1 человек на квадратный ки-
лометр, это 13-я позиция в масштабе страны.
В области расположены два города – Актау и
Жанаозень, 5 сельских районов (включая малый
город Форт-Шевченко), 3 поселка, 39 сельских
округов и 54 села.
В области проживают представители более 20
национальностей. Доля казахов составляет 86,5%,
русских – 8,6%, украинцев – 0,6%, немцев – 0,1%, та-
тар – 0,5%, белорусов – 0,1%, чеченцев – 0,2%, азер-
байджанцев – 1%, корейцев – 0,2%, лезгин – 0,5%,
армян – 0,3%, каракалпаков – 0,1%, узбеков – 0,1%,
кыргызов – 0,1%, осетин – 0,1%, удинов – 0,1%, грузи-
нов – 0,1%, других национальностей – 0,8%.
Значение Мангистауского региона для эконо-
мики страны определяется, прежде всего, за-
ключенными в его недрах огромными запасами
углеводородов и транспортными возможностя-
ми, позволяющими экспортировать энергетиче-
ские ресурсы, а также другие товары на мировой
рынок.
1987
Первый фестиваль «Каспий – море дружбы»
прошел в городе Актау в 1987 году.
В дальнейшем фестиваль проводился
в 2001, 2006, 2008, 2011 годах
ЖАЛПЫ МӘЛІМЕТТЕР
GENERAL INFORMATION
ОБЩИЕ СВЕДЕНИЯ
ОСНОВНЫЕ ДОСТИЖЕНИЯ ОБЛАСТИ
ЗА 20 ЛЕТ НЕЗАВИСИМОСТИ
РЕСПУБЛИКИ КАЗАХСТАН
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ
ТӘУЕЛСІЗДІГІНІҢ 20 ЖЫЛЫНДАҒЫ
ОБЛЫСТЫҢ НЕГІЗГІ ЖЕТІСТІКТЕРІ
MAIN ACHIEVEMENTS OF THE REGION
FOR 20 YEAR INDEPENDENCE OF
THE REPUBLIC OF KAZAKHSTAN
Mangystau region is the youngest in Kazakhstan. The
region was founded on the March 20, 1973, being
reformed from the southern area of Guriyev oblast.
In 1988 the region was sublated and in 1990 re-
established, total area of the region is 165.6 thousand
square kilometers. The regional center is a young and
developed town Aktau.
Population of the region makes 524 200 people, it
is the 14
th
position in the country, total density is low
– 3.1 people per square kilometer, which is the 13
th
position within the country.
There are two towns in the region – Aktau and
Zhanaozen, 5 rural districts (including a small town
Fort-Shevchenko), 3 settlements, 39 county districts
and 54 villages.
The region is populated by representatives of over
20 nationalities. Share of the Kazakhs is 86.5%,
Russians – 8.6%, Ukrainians – 0.6%, Germans – 0.1%,
Tatars – 0.5%, Byelorussians – 0.1%, Chechens –
0.2%, Azerbaijanis – 1%, Koreans – 0.2%, Lezgians –
0.5%, Armenians – 0.3%, Karakalpaks – 0.1%, Uzbeks
– 0.1%, Kyrgyzs – 0.1%, Ossetians – 0.1%, Udinians
– 0.1%, Georgians – 0.1%, other nationalities – 0.8%.
Mangystau region is valuable for the country
economy mainly due to the vast subsoil reserves of
hydrocarbons and logistics opportunities, allowing
export of energy resources and other goods to the
world market.
Маңғыстау – Қазақстан Республикасындағы ең
жас облыс. Облыс 1973 жылдың 20 наурызын-
да Гурьев облысының оңтүстік бөлігінен қайта
құрылу арқылы құрылды. 1988 жылы облыс та-
ратылып, 1990 жылы қалпына келтірілді, өңірдің
жалпы ауданы – 165,6 мың шаршы шақырым. Об-
лыс орталығы – дамыған жас Ақтау қаласы.
Облыс халқы 524 200 адам, бұл республи-
ка бойынша 14 орында, жалпы тығыздығы аса
жоғары емес – бір шаршы шақырымға 3,1 адам,
бұл ел масштабы бойынша 13 - орын.
Облыста екі қала – Ақтау және Жаңаөзен, 5
ауылдық аудан (Форт Шевченко шағын қаласын
қоса алғанда), 3 кент, 39 ауылдық округ және 54
ауыл орналасқан.
Облыста 20-дан астам ұлт өкілдері өмір сүріп
жатыр. Қазақтардың үлесі 86,5 %, орыстар -
8,6%, украиндар – 0,6%, немістер – 0,1%, татар-
лар – 0,5%, беларусьтар – 0,1%, шешендер – 0,2%,
әзірбайжандар – 1%, кәрістер – 0,2%, лезгиндер
– 0,5%, армяндар – 0,3%, қарақалпақтар – 0,1%,
өзбектер – 0,1%, қырғыздар – 0,1%, осетиндер
– 0,1%, удиндер – 0,1%, грузиндер – 0,1%, басқа
ұлттар – 0,8% құрайды.
Ел экономикасы үшін Маңғыстау өңірінің
маңыздылығы,
ең
алдымен
оның
жер
қойнауындағы
көмірсутектердің
ауқымды
қорларымен
және
көлік
мүмкіндіктерімен
анықталады, олар энергетика ресурстарын,
сондай-ақ басқа да тауарларды дүниежүзілік
нарыққа экспорттауға мүмкіндік береді.
1987
Бірінші «Каспий – достық теңізі» халықаралық
фестивалі 1987 жылы Ақтау қаласында өтті.
Бұдан әрі фестиваль 2001, 2006, 2008, 2011
жылдары өткізілді.
1987
The first festival «Caspian Sea - Sea of Friendship»
was held in Aktau in 1987. the next festivals were held
in 2001, 2006, 2008, 2011
МАНҒЫСТАУ ОБЛЫСЫ/МАНГИСТАУСКАЯ ОБЛАСТЬ/ MANGYSTAU REGION
ОҚИҒАЛАР
287
АЙТУЛЫ
знаменательные события/ significant events
1991
3-4 октября отмечалось 150-летие видного
представителя казахского устно-поэтического
творчества, акына и жырши
Кашагана Куржиманулы
1991
3-4 қазанда қазақтың суырып
салма-поэзия шығармашылығының белгілі өкілі,
ақын және жыршы Қашаған Күржіманұлының
150 жылдығы аталып өтті.
1991
The 150th anniversary of outstanding Kazakh akyn
and zhyrshy Kashagan Kurzhimanuly was celebrated
on October 3-4
288
НЕЗАВИСИМОСТИ
ЗА 20 ЛЕТ
ТӘУЕЛСІЗДІКТІҢ
ЖЫЛЫНДА
INDEPENDENT
IN 20 YEARS
МАНҒЫСТАУ ОБЛЫСЫ/МАНГИСТАУСКАЯ ОБЛАСТЬ/ MANGYSTAU REGION
ЭКОНОМИКАСЫ / ЭКОНОМИКА / ECONOMY
ЭКОНОМИКА
Область обеспечивает 16,5% от объема про-
мышленного производства в стране, также на
ее территорию приходится более 30% добычи
нефти и газа. Валовой региональный продукт на
душу населения - один из самых высоких в рес-
публике и в 2 раза превышает среднереспубли-
канский показатель.
ВАЛОВОЙ РЕГИОНАЛЬНЫЙ ПРОДУКТ
В Мангистауской области один из самых высо-
ких показателей валового регионального про-
дукта на душу населения. По итогам 2010 года
данный показатель составил более 19 тысяч дол-
ларов США – это вторая позиция по республике
(в 1993 году ВРП на душу населения составлял
чуть более 130 долларов).
ПРОМЫШЛЕННОСТЬ
В 2007 году в области был достигнут трилли-
онный рубеж в объемах промышленного произ-
водства. По итогам 2010 года он составил уже
1,6 трлн. тенге. Если в 1993 году область обеспе-
чивала только 4,5% всего объема промышленно-
го производства республики, то сегодня на долю
региона приходится 16,5% от общереспубликан-
ского значения.
Начиная с 2006 года, объемы производства
в обрабатывающем секторе промышленности
возросли в два раза. Только в 2010 году рост в
этой сфере превысил 155 %, и этот показатель в
три раза выше республиканских темпов.
В области уже есть конкретные результаты пер-
вых лет реализации Программы индустриально-
инновационного развития.
Из 21-го инвестиционного проекта, включенно-
го в Карту индустриализации, 19 объектов введе-
ны за последние два года, в результате обеспе-
чены постоянной работой около 4 тысяч человек.
1992
Создано общественное объединение
«Народное согласие»
2001
1 марта в городе Актау создано Высшее
военно-морское училище (10 июля 2003 года
переименовано в Военно-морской институт
Министерства обороны РК)
ECONOMY
The region furnishes 16.5% of total industrial
production in the country, and in this area over 30%
of oil and gas is produced. Gross regional product per
capita is the highest within the country and is 2 times
higher than the average republican factor.
GROSS REGIONAL PRODUCT
Mangystau region has one of the highest values of
the gross regional product per capita. At the year-end
of 2010 this factor was 19 thousand US dollars, which
is the second position in the Republic (in 1993 the
GRP per capita was just over 130 dollars).
INDUSTRY
In 2007 industrial production achieved the trillion
limit in the industrial output. At the year-end 2010
it equaled to 1.6 trillion tenge. Compared to 1993,
when the oblast covered only 4.5% of total industrial
production of the country, today the region share at
the republican scale is 16.5%.
Starting from 2006, overall production in the
processing sector of industry doubled up. In 2010
growth in this sphere exceeded 155%, and this factor
is three times higher than the republican rates.
The region has obtained certain results within
the first years of implementation of the Program of
Industrial Innovative Development.
Of 21 investment projects included into the
Industrialization Map, 19 facilities have been
commissioned over the last two years, and as a result
provided jobs for about 4 thousand people.
INVESTMENT
Inflow of investment into the region is of proactive
rate. In 2010, 2.5 billion dollars of direct investment
were attracted to the region.
Today the region occupies the second position
among other regions of the country in terms of
investment content per capita and 2.5 times exceeds
the average republican level.
ЭКОНОМИКАСЫ
Облыс елдегі өнеркәсіптік өндіріс көлемінің
16,5% қамтамасыз етеді, сонымен қатар оның
аумағына мұнай және газ өндірудің 30% астамы
тиесілі. Халықтың жан басына шаққандағы жал-
пы өңірлік өнімі – республикадағы жоғарылардың
бірі және республикалық орташа көрсеткіштен 2
есе асады.
ЖАЛПЫ ӨҢІРЛІК ӨНІМ
Маңғыстау облысында халықтың жан басына
шаққандағы жалпы өңірлік өнім көрсеткіштері
ең жоғарылардың бірі болып табылады. 2010
жылдың қорытындысы бойынша аталған көр-
сеткіш 19 мыңнан астам АҚШ долларын құрады
– бұл республика бойынша екінші орын (1993
жылы халықтың жан басына шаққандағы ЖӨӨ
130 доллардан шамалы ғана жоғарыны құраған
болатын).
ӨНЕРКӘСІП
2007 жылы облыста өнеркәсіптік өндіріс
көлемінде триллиондық межеге қол жеткізілді.
2010 жылдың қорытындысы бойынша ол 1,6
трлн. теңгені құрады. Егер 1993 жылы облыс
республиканың барлық өнеркәсіптік өндіріс
көлемінің 4,5% ғана қамтамасыз етсе, бүгінде
өңір үлесіне жалпы республикалық мәннің 16,5%
тиесілі.
2006 жылдан бастап өнеркәсіптің өңдеуші
секторындағы өндіріс көлемдері екі есе өсті.
2010 жылы ғана бұл саладағы өсім 155 %
асып түсті және бұл көрсеткіш республикалық
қарқындардан үш есе жоғары.
Облыста Индустриялық-инновациялық да-
му бағдарламасын іске асырудың алғашқы
жылдарының нақты нәтижелері қазірде бар.
Индустрияландыру картасына енгізілген 21
инвестициялық жобаның 19 объектісі соңғы екі
жылда ендірілді, нәтижесінде шамамен 4 мың
адам тұрақты жұмыспен қамтамасыз етілді.
1992
«Халық келісімі» қоғамдық бірлестігі құрылды
2001
1 наурызда Ақтау қаласында Жоғары
әскери-теңіз училищесі құрылды (2003 жылғы
10 шілдеде ҚР Қорғаныс министрлігінің
Әскери-теңіз институты деп атауы өзгертілді)
1992
«People's Concent» non-governmental
organization was established
2001
The Higher Naval School was established in Aktau
on March 1
МАНҒЫСТАУ ОБЛЫСЫ/МАНГИСТАУСКАЯ ОБЛАСТЬ/ MANGYSTAU REGION
ОҚИҒАЛАР
289
АЙТУЛЫ
знаменательные события/ significant events
2001
12-13 октября отмечалось 250-летие
великого гуманиста Бекет Ата Мырзагулулы
2002
6 июля в Актау прошла неформальная встреча глав
государств Центрально- Азиатского экономического
сообщества и России
2001
12-13 қазанында ұлы гуманист Бекет
Ата Мырзағұлұлының 250 жылдығы аталып өтті
2002
6 шілдеде Ақтауда Орталық Азия экономикалық
қоғамдастықтың және Ресей мемлекет
басшыларының бейресми кездесуі өтті
2001
The 250
th
anniversary of Beket Ata Myrzagululy was
celebrated on October 12-13
2002
The Heads of State of the Central Asian Economic
Community and Russia held a meeting in Aktau on July 6
290
НЕЗАВИСИМОСТИ
ЗА 20 ЛЕТ
ТӘУЕЛСІЗДІКТІҢ
ЖЫЛЫНДА
INDEPENDENT
IN 20 YEARS
МАНҒЫСТАУ ОБЛЫСЫ/МАНГИСТАУСКАЯ ОБЛАСТЬ/ MANGYSTAU REGION
2007
1 июля Указом Президента создана новая админи-
стративно-территориальная единица — Мунайлинский
район
2007
25 октября в Актау открыт памятник одному
из основателей КазССР, общественному деятелю
Жалау Мынбаеву
334,2
338,8
305,1
309,9
316,3
323,7
338,6
361,7
390,5
482,6
550,2
2011
2009
2005
2001
1997
1993
2010
2007
2003
1999
1995
1991
524,2
56
37
2010
2001
1 422 900 000 000
теңге/тенге/tenge
200 000 000
теңге/тенге/tenge
2010
1993
2007
1 шілдеде Президент Жарлығымен жаңа әкімшілік-
аумақтық бірлік - Мұнайлы ауданы құрылды.
2007
25 қазанда Ақтауда Қазақ КРО негізін
қалаушылардың бірі, қоғам қайраткері Жалау
Мыңбаевқа ескерткіш орнатылды.
2007
By the Decree of the President a new administrative-
territorial unit - Munaily district was established on July 1
2007
The monument to public figure Zhalau Mynbayev was
opened in Aktau on October 25
ЖӨӨ (жалпы өңірлік өнім)
ВРП (Валовой региональный продукт)
GDP (Gross Domestic Product)
Жалпы халық саны (мың адам)
Общая численность населения (тыс. человек)
The total population number (thousand people)
АУЫЗ СУМЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТІЛГЕН ЕЛДІ
МЕКЕНДЕРДІҢ, ҚАЛАЛАРДЫҢ САНЫ
КОЛИЧЕСТВО НАСЕЛЕННЫХ ПУНКТОВ, ГОРОДОВ
ОБЕСПЕЧЕННЫХ ПИТЬЕВОЙ ВОДОЙ
THE NUMBER OF VILLAGES AND TOWNS PROVIDED
WITH DRINKING WATER
МАНҒЫСТАУ ОБЛЫСЫ/МАНГИСТАУСКАЯ ОБЛАСТЬ/ MANGYSTAU REGION
ОҚИҒАЛАР
291
АЙТУЛЫ
знаменательные события/ significant events
ИНВЕСТИЦИИ
Приток инвестиций в область идет активными
темпами. Только за 2010 год в регион привлечено
2,5 млрд. долларов прямых инвестиций.
Сегодня по их объему на душу населения об-
ласть находится на второй позиции среди регио-
нов республики и в 2,5 раза превышает средне-
республиканский уровень.
ИНФРАСТРУКТУРА
Достаточно хорошими темпами развивается
транспортная инфраструктура области. В настоя-
щее время построен международный аэропорт Ак-
тау - первый в республике концессионный проект.
Завершено строительство казахстанского участ-
ка железной дороги «Узень - госграница с Туркме-
нистаном», являющейся частью проекта «Узень
- Кызылкия - Берекет - Этрек - Горган», который
осуществляется одновременно Казахстаном, Тур-
кменистаном и Ираном.
Начата реконструкция участка «Бейнеу-Актау»
автомобильной дороги «Атырау-Актау».
Для кардинального изменения ситуации с во-
доснабжением региона и обеспечения всех его
жителей питьевой водой, начата работа по реа-
лизации проекта по строительству водовода
«Астрахань-Мангышлак» (Кигач-Актау).
СТРОИТЕЛЬСТВО
За последние 10 лет жилищный фонд области
увеличился на 3 миллиона квадратных метров,
в результате чего в новых квартирах проживает
уже более 20 тысяч семей.
Большая часть нового жилищного фонда (1,6 мил-
лиона квадратных метров) введена в сельской
местности.
2008
6 сентября состоялось официальное открытие
Генерального консульства Азербайджана в Актау
2009
3 июня в Актау открыто генеральное консульство
Исламской Республики Иран
1647,4 млрд./billion
теңге/тенге/tenge
35,0 млрд./billion
теңге/тенге/tenge
1993
2010
31,5
млрд./billion
теңге/тенге/tenge
464,4
млн./million
теңге/тенге/tenge
1993-2010
1993
0
1991
28 000
2010
INFRASTRUCTURE
Transport infrastructure of the region is being
developed well enough. At the present time there is
an international airport built in Aktau being the first
concession project in the country.
Construction of the Kazakhstani section of the
railroad “Uzen – state border with Turkmenistan”
is completed. This is the part of the project “Uzen –
Kyzylkiya – Bereket – Etrek – Gorgan” being concurrently
implemented by Kazakhstan, Turkmenistan and Iran.
Reconstruction of “Beineu-Aktau” section of the
motor road “Atyrau-Aktau” has been commenced.
With the aim of drastic change of the situation with
water supply in the region and provision of population
with potable water, works on implementation of the
project of construction of water pipeline “Astrakhan-
Mangyshlak” (Kigach-Aktau) have started.
CONSTRUCTION
Over the last 10 years housing stock of the region
increased to 3 million square meters, as a result of
which more than 20 thousand families live in new
apartments now.
Most of new housing facilities (1.6 million square
meters) are located in rural districts.
ИНВЕСТИЦИЯ
Облысқа инвестициялар ағымы белсенді
қарқынмен келуде. 2010 жылдың өзінде-ақ өңірге
2,5 млрд. доллар тікелей инвестиция тартылған.
Бүгінде халықтың жан басына шаққандағы
инвестиция көлемі бойынша облыс республи-
ка өңірлері арасында екінші орында тұр және
республикалық орташа деңгейден 2,5 есе асады.
ИНФРАҚҰРЫЛЫМ
Облыстың көліктік инфрақұрылымы жеткілікті
түрде жақсы қарқынмен дамуда. Қазіргі кезде
республикадағы бірінші концессиялық жоба -
Ақтау халықаралық әуежайы салынған.
Бір мезгілде Қазақстан, Түркіменстан және Иран
жүзеге асырып жатқан «Өзен - Қызылқия - Бере-
кет - Этрек - Горган» жобасының бір бөлігі болып
табылатын Өзен – Түркіменстанмен мемлекеттік
шекара» темір жолының қазақстандық учас-
кесінің құрылысы аяқталды.
«Атырау-Ақтау» автомобиль жолының «Бейнеу-
Ақтау» учаскесінің қайта салынуы басталды.
Өңірдің сумен жабдықталу жағдайын түпкілікті
өзгерту және оның барлық тұрғындары ішетін
ауыз сумен қамтамасыз ету үшін «Астрахань-
Маңғышлақ» (Қиғаш-Ақтау) су таратқышының
құрылысы
бойынша
жобаны
іске
асыру
жұмыстары басталды.
ҚҰРЫЛЫС
Соңғы 10 жылда облыстың тұрғын үй қоры
3 миллион шаршы метрге көбейді, осының
нәтижесінде жаңа пәтерлерде 20 мыңнан астам
отбасы тұрып жатыр.
Жаңа тұрғын үй қорының көп бөлігі (1,6 милли-
он шаршы метр) ауылдық жерлерде берілді.
2008
6 қыркүйекте Ақтауда Әзірбайжанның Бас
консулдығының ресми ашылуы өтті.
2009
3 маусымда Ақтауда Иран Ислам Республикасының
Бас консулдығы ашылды.
2008
The Consulate General of Azerbaijan in Aktau was
opened on September 6
2009
The Consulate General of Iran was opened in Aktau on J
June 3
ӨНЕРКӘСІП ӨНДІРІСІНІҢ КӨЛЕМІ
ОБЪЕМ ПРОМЫШЛЕННОГО ПРОИЗВОДСТВА
INDUSTRIAL OUTPUT
ҚҰРЫЛҒАН ЖҰМЫС ОРЫНДАРЫНЫҢ САНЫ
КОЛИЧЕСТВО СОЗДАННЫХ РАБОЧИХ МЕСТ
THE NUMBER OF CREATED JOBS
Ауыл шаруашылығының жалпы өнімі
Валовая продукция сельского хозяйства
Gross agricultural output
292
НЕЗАВИСИМОСТИ
ЗА 20 ЛЕТ
ТӘУЕЛСІЗДІКТІҢ
ЖЫЛЫНДА
INDEPENDENT
IN 20 YEARS
МАНҒЫСТАУ ОБЛЫСЫ/МАНГИСТАУСКАЯ ОБЛАСТЬ/ MANGYSTAU REGION
2009
27 августа отмечалось 70-летие общественного
деятеля, народного писателя Кекилбаева Абиша
2009
11-13 сентября в Актау состоялась неформальная
встреча глав государств – Азербайджана,
Казахстана, России и Туркменистана
29
1991
2010
148
81
1991 1992-2010
122
БІЛІМ БЕРУ
Соңғы 10 жылда облыста білім беру жүйесіне
салынатын қаражат көлемі сегіз есе – 2001
жылдағы 4 млрд. теңгеден 2011 жылы 30 млрд.
теңгеге дейін өсті.
Мектепке дейінгі және жалпы орта білім беру
жүйесінде оқитындар үшін 160 бала бақша және
жалпы білім беру мектептері ашылды. Олардың
116-сы 2008 жылдан бастап «100 мектеп, 100 ау-
рухана» және «Балапан» бағдарламаларын іске
асыру аясында ашылды.
Нәтижесінде тек 2010 жылы ғана мектепке
дейінгі тәрбиемен балаларды қамту көрсеткіші
70 пайыздық деңгейге дейін жетіп екі еселенді,
ал 2012 жылдың аяғында мектепке дейінгі
тәрбиемен және оқытумен қамтылған 3 жа-
стан 6 жасқа дейінгі балалар үлесі 100 пайызды
құрайтын болады.
ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ
Соңғы 10 жылда денсаулық сақтауды қаржы-
ландыру 6 есе – 2001 жылдағы 2 млрд. теңгеден
2011 жылы 12 млрд. теңгеге дейін өсті.
20 жылда өңірде ауруханалар мен емханалар
саны екі есе дерлік өсті. Бала туу деңгейінің артуы
межеленген нәтиже болды. Аталған көрсеткіш
бойынша облыс республика бойынша бірінші
орынды алады. Сәби өлімі екі есе және ана өлімі
9 есе төмендеді. Туберкулезбен ауыру және кісі
өлімі 3 есе төмендеді.
Ауыл тұрғындарының медициналық көмекке
қол жетімділігін кеңейтуге жоғары көңіл
бөлінуде. Бүгінгі күні облыстың барлық ауылдық
елді мекендері медициналық ұйымдардың
нормативтік желілерімен қамтамасыз етілген.
ӘЛЕУМЕТТІК САЛА / СОЦИАЛЬНАЯ СФЕРА / SOCIAL SPHERE
2009
27 тамызда қоғам қайраткері, халық жазушысы
Әбіш Кекілбаевтың 70 жылдығы аталып өтті.
2009
11-13 қыркүйекте Әзірбайжан, Қазақстан, Ресей
және Түркіменстан мемлекет басшыларының
бейресми кездесуі өтті.
2009
The 70th anniversary of public figure, writer Abish
Kekilbayev was celebrated on August 27
2009
The informal meeting of the Heads of Azerbaijan,
Kazakhstan, Russia and Turkmenistan was held in Aktau
on September 11-13
ЖАҢА САЛЫНҒАН ОРТА БІЛІМ БЕРУ
ОБЪЕКТІЛЕРІНІҢ САНЫ
КОЛИЧЕСТВО ПОСТРОЕННЫХ ОБЪЕКТОВ
СРЕДНЕГО ОБРАЗОВАНИЯ
THE NUMBER OF CONSTRUCTED SECONDARY EDU-
CATION FACILITIES
ЖАҢА САЛЫНҒАН МЕКТЕПКЕ ДЕЙІНГІ ТӘРБИЕЛЕУ МЕН
ОҚЫТУ ОБЪЕКТІЛЕРІНІҢ САНЫ
КОЛИЧЕСТВО ПОСТРОЕННЫХ ОБЪЕКТОВ ДОШКОЛЬНОГО
ВОСПИТАНИЯ И ОБУЧЕНИЯ
THE NUMBER OF CONSTRUCTED PRESCHOL EDUCATION
FACILITIES
МАНҒЫСТАУ ОБЛЫСЫ/МАНГИСТАУСКАЯ ОБЛАСТЬ/ MANGYSTAU REGION
ОҚИҒАЛАР
293
АЙТУЛЫ
знаменательные события/ significant events
ОБРАЗОВАНИЕ
За последние 10 лет в области в восемь раз
возрос объем средств, вкладываемых в систе-
му образования – с 4 млрд. тенге в 2001 году до
30 млрд. тенге в 2011 году.
Для учащихся системы дошкольного и обще-
го среднего образования введено 160 детских
садов и общеобразовательных школ. Из них 116
объектов введены с 2008 года в рамках реализа-
ции программ «100 школ, 100 больниц» и «Бала-
пан».
В результате: только за один 2010 год удвоен
показатель охвата детей дошкольным воспита-
нием, достигнув 70-процентного уровня, а к кон-
цу 2012 года доля детей в возрасте от 3 до 6 лет,
охваченных дошкольным воспитанием и обуче-
нием, составит 100 процентов.
ЗДРАВООХРАНЕНИЕ
За последние 10 лет финансирование здраво-
охранения увеличилось в 6 раз – с 2 млрд. тенге
в 2001 году до 12 млрд. тенге в 2011 году.
За 20 лет в регионе количество больниц и по-
ликлиник выросло почти вдвое. Ожидаемым ре-
зультатом стало увеличение рождаемости. По
данному показателю область занимает первое
место в республике. Вдвое снижены показатели
младенческой и в 9 раз материнской смертности.
Заболеваемость и смертность от туберкулеза
снижены в 3 раза.
Особый акцент делается на расширении до-
ступности медицинской помощи для сельских
жителей. Сегодня абсолютно все сельские насе-
ленные пункты области обеспечены норматив-
ной сетью медицинских организаций.
2009
17 сентября в Актау проведен Международный
Форум «Государственно-частное партнерство:
развитие местной инфраструктуры».
2010
9 сентября в Актау был торжественно открыт
первый в Казахстане Центр адаптации и
интеграции оралманов
58
1991 1991-2010
96
EDUCATION
Over the last 10 years overall funds, invested into
education system increased eight times – from 4
billion tenge in 2001 to 30 billion tenge in 2011.
160 kindergartens and general education schools
commissioned for preschool and general secondary
education students. whereof 116 facilities have
been operating since 2008 within the frameworks
of implementation of the Program “100 schools, 100
hospitals” and “Balapan”.
As a result: in 2010 children preschool education
coverage factor doubled up, reaching 70-percent
level, and as of the end of 2012 share of children under
age from 3 to 6 years receiving preschool education
will become 100 percent.
HEALTHCARE
Over the last 10 years healthcare financing rate
increased 6 times – from 2 billion tenge in 2001 to 12
billion tenge in 2011.
Within 20 years number of hospitals and health
centers in the region has increased almost twofold.
The increased birth rate has become the expected
result. By this factor the oblast occupies the first
position in the country. Infant death rate has been
reduced twofold, and maternal death rate has been
reduced 9 times. Tuberculosis morbidity and death
rates have been reduced 3 times.
Specific emphasis is made on expansion of
availability of medical aid for rural population.
Nowadays absolutely all rural settlements are provided
with standard network of medical institutions.
2009
17 қыркүйекте Ақтауда «Мемлекеттік-жеке
әріптестік: жергілікті инфрақұрылымды дамыту»
Халықаралық форумы өткізілді.
2010
9 қыркүйекте Ақтауда Қазақстанда алғаш рет
Оралмандарды бейімдеу мен кіріктіру орталығы
салтанатты түрде ашылды.
2009
International Forum «Public-Private Partnership: Local
Infrastructure Development» was held in Aktau on
September 17
2010
The first in Kazakhstan Center for adaptation and
integration of repatriates was opened in Aktau on
September 9
ЖАҢА САЛЫНҒАН ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ
ОБЪЕКТІЛЕРІНІҢ САНЫ
КОЛИЧЕСТВО ПОСТРОЕННЫХ ОБЪЕКТОВ
ЗДРАВООХРАНЕНИЯ
THE NUMBER OF CONSTRUCTED HEALTHCARE FACILITIES
294
НЕЗАВИСИМОСТИ
ЗА 20 ЛЕТ
ТӘУЕЛСІЗДІКТІҢ
ЖЫЛЫНДА
INDEPENDENT
IN 20 YEARS
МАНҒЫСТАУ ОБЛЫСЫ/МАНГИСТАУСКАЯ ОБЛАСТЬ/ MANGYSTAU REGION
ЗАНЯТОСТЬ
За последние 10 лет в области уровень зареги-
стрированной безработицы в регионе снизился
до рекордно низкой отметки - 0,5%. В 2001 году
он составлял 3,8%.
ДОХОДЫ НАСЕЛЕНИЯ
За последнее десятилетие в регионе в 7 раз со-
кращена доля населения с низкими доходами, то
есть с 60% в 2001 году до 9% в 2011 году. При
этом нужно учитывать, что величина прожиточ-
ного минимума в 2001 году составляла 6047 тен-
ге, а на 1 октября 2011 года – 22 184 тенге.
Среднемесячная заработная плата в Манги-
стау - одна из самых высоких в стране. За 10 лет
она выросла почти в 4 раза и сегодня составляет
более 150 тысяч тенге.
2010
15-16 октября в городе Актау и Тупкараганском
районе состоялись праздничные мероприятия,
посвященные 140-летию народно-
освободительного восстания под предводитель
ством Исы Тленбаева и Досана Тажиева
2011
В марте город Актау решением комиссии
III международного смотра-конкурса «Лучший
город СНГ и ЕврАзЭС» признан лучшим городом
по привлечению инвестиций
2001
2010
3,8%
0,5%
2010
1991
27
7
EMPLOYMENT
Over the last 10 years registered unemployment
level in the oblast decreased to the lowest level of
0.5%. In 2001 it was 3.8%.
PERSONAL INCOME
Over the last decade share of population with low
income in the region was reduced 7 times, namely
from 60% in 2001 to 9% in 2011. Herewith it should
be taken into account that cost of living in 2001 was
6047 tenge, and as of the 1st of October 2011– 22 184
tenge.
Average monthly wage in Mangystau is one of the
highest wages in the country. Within 10 years it grew
4 times and at the moment equals to 150 thousand
tenge.
ЖҰМЫСПЕН ҚАМТУ
Соңғы 10 жылда облыста өңірде тіркелген
жұмыссыздар деңгейі рекордты төмен белгіге –
0,5%-ға дейін түсті. 2001 жылы ол 3,8% құраған
болатын.
ХАЛЫҚ ТАБЫСЫ
Соңғы онжылдықта өңірде табысы төмен
халық үлесі 7 есе, яғни 2001 жылдағы 60%-дан
2011 жылы 9% дейін қысқарды. Бұл орайда 2001
жылы күнкөріс деңгейінің төменгі шегі шамамен
6047 теңгені құраса, 2011 жылдың 1 қазанында –
22 184 теңгені құрағандығын ескеру керек.
Маңғыстаудағы орташа айлық еңбекақы – елдегі
ең жоғарылардың бірі. 10 жылдың ішінде ол 4 есе
дерлік өсті және бүгінде 150 мың теңгеден астам.
2010
15-16 қазанда Ақтау қаласында және Түпқараған
ауданында Иса Тіленбаев пен Досан Тәжиевтің
жетекшілігімен болған халық-азаттық көтерілістің
140 жылдығына арналған мерекелік іс-шаралар өтті
2011
Наурызда Ақтау қаласы инвестицияларды тарту
бойынша «ТМД мен ЕурАзЭҚ-ның
үздік қаласы» ІІІ халықаралық конкурс-
байқауы комиссиясының шешімімен үздік қала
деп танылды
2010
The celebration of the 140th anniversary of the national
liberation uprising headed by I.Tlenbayev and
D.Tazhiyevwas held in Aktau and Tupkaragan district on
October 15-16
2011
In March, Aktau became the best city in terms of
investment attraction by the decision of the commission
of the 3
rd
contest «The Best CIS and
EurAsEC City»
Жұмыссыздық деңгейі
Уровень безработицы
The unemployment rate
ТЕХНИКАЛЫҚ ЖӘНЕ КӘСІПТІК БІЛІМ
БЕРУ МЕКЕМЕЛЕРІНІҢ САНЫ (ТжКБ)
КОЛИЧЕСТВО ЗАВЕДЕНИЙ ТЕХНИЧЕСКОГО И
ПРОФЕССИОНАЛЬНОГО ОБРАЗОВАНИЯ (ТиПО)
THE NUMBER OF CONSTRUCTED VOCATIONAL AND TECHNICAL
EDUCATION FACILITIES
МАНҒЫСТАУ ОБЛЫСЫ/МАНГИСТАУСКАЯ ОБЛАСТЬ/ MANGYSTAU REGION
ОҚИҒАЛАР
295
АЙТУЛЫ
знаменательные события/ significant events
КУЛЬТУРА
Мангистау – регион, имеющий большое истори-
ческое значение для государства. Как известно,
земля Мангистау – это музей под открытым не-
бом, здесь сосредоточены многие некрополи,
вырубленные в скалах, и другие исторические
находки. Более 70% исторических памятников
страны, находящихся под охраной государства,
расположены в этом регионе.
В рамках программы «Мәдени мұра» ведутся
реставрационные работы по увековечиванию па-
мятников истории и некрополей. В перечень для
номинации под охрану ЮНЕСКО включен манги-
стауский некрополь «Сисем Ата», увековечена
память исторических личностей края – Жалау
Мынбаева, Тобанияза Алниязова, батыров Иса
и Досан, Шогы батыра, Кашагана и Курмангазы.
2011
С 31 августа по 2 сентября проходили праздничные
мероприятия, посвященные 50-летию
мангистауской нефти.
2011
Проведены мероприятия, посвященные 170-летию
народного поэта-жырау Кашагана Куржиманулы,
а также открыты памятники Курмангазы
Сагырбайулы и Шогы батыру
3 500 000
CULTURE
Mangystau is a region with great historical
significance for the country. As you know, Mangystau
land is a museum in the open air; many cavate
necropolises and other historical discoveries
are concentrated here. Over 70% of all historical
monuments of the country, being protected by the
government, are located in this region.
With the aim of perpetuation of historical monuments
and necropolises, restoration works are being
performed within the frameworks of the Program
“Madeni mura”. Mangystau necropolis “Sisem Ata”
was included into the list of nominees for UNESCO
protection, great names of history of the area – Zhalau
Mynbayev, Tobaniyaz Alniyazov, batyrs Isa and
Dosan, Shogy batyr, Kashagan and Kurmangazy –
have been immortalized.
МӘДЕНИЕТ
Маңғыстау – мемлекет үшін үлкен тарихи мәнге
ие өңір. Барлығымызға белгілі, Маңғыстау жері
– бұл ашық аспан астындағы мұражай, мұнда
жартастардан шауып салынған көптеген ма-
зарлар және басқа да табылған тарихи заттар
шоғырланған. Еліміздің мемлекет қорғауындағы
тарихи ескерткіштерінің 70% астамы осы өңірде
орналасқан.
«Мәдени мұра» бағдарламасы аясында тарихи
ескерткіштер мен мазарларды мәңгі сақтап қалу
бойынша қайта жөндеу жұмыстары жүргізілуде.
ЮНЕСКО қорғауында номинациясы тізбесіне
«Сисем Ата», маңғыстаулық мазар енгізілген,
Жалау Мыңбаев, Тобанияз Алниязов, Иса және
Досан батырлар, Шоғы батыр, Қашаған және
Құрманғазы – аймақтағы тарихи тұлғалардың
естелігімен мәңгіге сақталып қалды.
МӘДЕНИЕТ ЖӘНЕ СПОРТ / КУЛЬТУРА И СПОРТ / CULTURE AND SPORT
2011
31 тамыз бен 2 қыркүйек аралығында Маңғыстау
мұнайының 50 жылдығына арналған мерейтойлық
іс-шаралар өтті
2011
Халық ақыны-жырау Қашаған Күржіманұлының
170 жылдығына арналған іс-шаралар өткізілді,
сондай-ақ Құрманғазы Сағырбайұлы мен Шоғы
батырға ескерткіш ашылды
2011
The events dedicated to the 50
th
anniversary of
Mangystau oil were held from August 31 through
September 2
2011
The events dedicated to the 170
th
anniversary
of National singer Kashagan Kurmangazy were held.
The monuments to Kurmangazy Sagyrbaiuly and Shogy
Batyr were opened
1991-2010 жж.
ТҰРҒЫН ҮЙ ҒИМАРАТТАРЫН ПАЙДАЛАНУҒА БЕРУ (м
2
)
(пайдалануға берілді)
ВВОД ЖИЛЫХ ЗДАНИЙ (м
2
) за 1991-2010 гг.
(введено в эксплуатацию)
COMMISSIONING OF HOUSING (sq m) for 1991-2010 (put into service)
1991–2010 жж. пайдалануға берілді
За 1991–2010 гг. введено в эксплуатацию
put into service in 1991-2010
296
НЕЗАВИСИМОСТИ
ЗА 20 ЛЕТ
ТӘУЕЛСІЗДІКТІҢ
ЖЫЛЫНДА
INDEPENDENT
IN 20 YEARS
МАНҒЫСТАУ ОБЛЫСЫ/МАНГИСТАУСКАЯ ОБЛАСТЬ/ MANGYSTAU REGION
«Маңғыстаумұнайгаз» АҚ
АО «Мангистаумунайгаз»
JSC «MangistauMunaiGas»
«Қаражанбасмұнай» АҚ
АО «Каражанбасмунай»
JSC «Karazhanbasmunai»
«АҚЗ» (Ақтау құю зауыты)
ЖШС
ТОО «АЛЗ» (Актауский ли-
тейный завод)
LLP Aktau foundry
ІРІ КӘСІПОРЫНДАР
КРУПНЕЙШИЕ ПРЕДПРИЯТИЯ
BIGGEST ENTERPRISES
МАНҒЫСТАУ ОБЛЫСЫ/МАНГИСТАУСКАЯ ОБЛАСТЬ/ MANGYSTAU REGION
ОҚИҒАЛАР
297
АЙТУЛЫ
знаменательные события/ significant events
«Қазтеңізтрансфлот»
теңіз кеме жүзу компаниясы» АҚ
АО «Национальная морская судоходная компания
«Казмортрансфлот»
«National Maritime Shipping Company «Kazmortransflot»
«Маңғыстау Атом Энергетикалық Комбинаты-
Қазатомөнеркәсіп» ЖШС
ТОО «Мангистауский Атомный Энергетический
Комбинат-Казатомпром»
LLP MAEC-Kazatomprom
«Каспий маңы Машина жасау кешені» ЖШС
ТОО «Прикаспийский Машиностроительный Комплекс»
LLP Caspian Machine-Building Complex
298
АҚМОЛА ОБЛЫСЫ/АКМОЛИНСКАЯ ОБЛАСТЬ/AKMOLA REGION
НЕЗАВИСИМОСТИ
ЗА 20 ЛЕТ
ТӘУЕЛСІЗДІКТІҢ
ЖЫЛЫНДА
INDEPENDENT
IN 20 YEARS
ОҚИҒАЛАР
299
АЙТУЛЫ
знаменательные события/significant events
Достарыңызбен бөлісу: |