Тапсырма 5.2.8 Пластиналарының ара қашықтығы м болатын жазық ауа конденсаторы майға жартылай батырғанда, конденсатордың сыйымдылығы өзгермеуі үшін пластиналарды бір-бірінен қандай қашықтыққа алыстату керек?
Шешімі:
Тапсырма 5.2.9 Астарларының арақашықтығы d жазық конденсаторға қалыңдығы болатын диэлектрлік пластина енгізілген. Диэлектрлік пластинасы бар конденсатордың сыйымдылығын табыңыз. Пластинаның диэлектрлік өтімділігі ε. Конденсатордың әрбір астарының және пластинаның ауданы S.
Шешімі:
Тапсырма 5.2.10 Кестені толтырыңыз
Конденсаторлар электрсыйымдылықтары 3 нФ, 6 нФ, 9 нФ, жалпы кернеу 12 V. Жалпы зарядты, жалпы электрсыйымдылықты, конденсатор батареясы энергиясын, әр конденсатордағы заряд мәні мен кернеуді анықтаңыз
1
Cобщ =
qобщ =
WЭ =
q1= U1=
q2= U2=
q3= U3=
2
Cобщ =
qобщ =
WЭ =
q1= U1=
q2= U2=
q3= U3=
3
Cобщ =
qобщ =
WЭ =
q1= U1=
q2= U2=
q3= U3=
4
Cобщ =
qобщ =
WЭ =
q1= U1=
q2= U2=
q3= U3=
5
Cобщ =
qобщ =
WЭ =
q1= U1=
q2= U2=
q3= U3=
6
Cобщ =
qобщ =
WЭ =
q1= U1=
q2= U2=
q3= U3=
7
Cобщ =
qобщ =
WЭ =
q1= U1=
q2= U2=
q3= U3=
8
Cобщ =
qобщ =
WЭ =
q1= U1=
q2= U2=
q3= U3=
Рефлексия: Осы бөлімнің тапсырмаларын орындау барысында жаңа нені білдіңіздер?
Бүгінгі сабақта сіздің оқушыларыңыз түсінбейтін сұрақтар болды ма? Мұны қалай болжауға болады?
Сіздің ойыңызша, «Электростатика», «Тұрақты ток», «Әр түрлі ортадағы электр тогы», «Магнит өрісі», «Электромагниттік индукция» бөлімдерін оқығанда қандай тиімді болады?
Тапсырма 5.2.11 Массасы шаң түйіршігі жазық конденсатордың көлденең астарларының арасында орналасқан. Ультракүлгін сәулеленудің әсерінен шаң түйіршігі зарядының бір бөлігін жоғалтып, төмен қарай қозғала бастады. Тепе-теңдікті қалпына келтіру үшін кернеуді ∆U = 25 В-қа арттыру керек болды, шаң қандай зарядты жоғалтты? Ол заряд шамасы қанша элементар электр зарядына тең? Конденсатордың пластиналары арасындағы қашықтық d = 5,2 мм, бастапқы кернеу .
Шешімі
Тапсырма 5.2.12 Уақыттың бастапқы моментінде бір-бірінен алыс орналасқан екі электрон бір-біріне бір түзудің бойымен модулдері –ке тең бірдей жылдамдықпен қозғалады. Олар жақындайтын ең аз қашықтық қандай?
Шешімі
Тапсырма 5.2.13 Екі бірдей ауа конденсаторлары тізбектей жалғанған және ЭҚК-і тұрақты батареяға қосылған. Конденсатордың біреуі диэлектрик тұрақтысы 4-ке тең диэлектрикпен толтырылған. Осы конденсатордағы электр өрісінің кернеулігі неше есе өзгереді?
Шешімі
Тапсырма 5.2.14 Жазық конденсатордың сыйымдылығы оған екі жұқа металл пластина енгізілген кезде неше есе өзгереді (а суретін қараңыз)? Егер осы пластиналарды сыммен жалғаса ше (б суретін қараңыз)?
суретт
суретт
Шешімі
Тапсырма 5.2.15 Жазық конденсатордың астарларын бір-бірінен алшақтатқан кезде қай жағдайда көбірек жұмыс істеу керек болады:
а) конденсатор зарядталғаннан кейін көзден ажыратылады;
б) конденсатор кернеу көзіне қосылған күйінде қалады?
Шешімі
Күн-5, Сабақ-3.
«Тұрақты ток» бөлімінің есептерін шешу
Тапсырма 5.3.1 а, b, c-суретте көрсетілген тізбектердің әрқайсысының R кедергісін табыңыз. Әрбір резистордың кедергісі R0, қосылатын сымдардың кедергісін ескермеуге болады.
Шешімі
Тапсырма 5.3.2 Тізбектей жалғанған өткізгіштердің біреуінің кедергісі екіншісінің кедергісінен n есе артық. Егер осы өткізгіштер параллель жалғанса, тізбектегі ток қанша рет өзгереді (кернеу тұрақты)?
Шешімі
Тапсырма 5.3.3 Электр тізбегі аккумулятордан және шамнан тұрады. Бұл жағдайда аккумулятордың қысқыштарындағы кернеу U1 = 20 В құрайды. Тізбекке дәл осындай басқа шамды параллель қосқанда, кернеу U2 = 15 В дейін төмендейді. Әр шамның R кедергісін табыңыз. Шамның кедергісі оның қыздырылуына тәуелді емес деп есептеңіз. Аккумулятордың ішкі кедергісі r = 1 Ом.
Шешімі
Тапсырма 5.3.4 Резистордың кедергісі R1 = 20 Ом, R2 = R4 = 8 Ом, R3 = 1 Ом. Ток көзінің ЭҚК-і , ішкі кедергісі r = 1 Ом. Амперметр арқылы өтетін IA ток күшін табыңыз (суретті қараңыз). Амперметрдің кедергісін ескермеуге болады.
Шешімі
Тапсырма 5.3.5 Аккумуляторға 16 Ом резистор жалғанған кезде тізбектегі ток 1 А, ал 8 Ом резистор қосылған кезде ток 1,8 А болды, ЭҚК және батареяның ішкі кедергісін табыңыз.
Шешуі
Тапсырма 5.3.6 Ток көзінің қысқыштарына жалғанған вольтметр 6 В көрсетті. Резистор сол қысқыштарға жалғанған кезде, вольтметр 3 В көрсете бастады, егер бір резистордың орнына екі тізбектей жалғанған резисторды қосатын болсақ болса, вольтметр нені көрсетеді? Егер параллель жалғасақ ше?
Шешімі
Тапсырма 5.3.7 Егер кілт жабық болса, амперметр мен вольтметрдің көрсеткіштері қалай өзгереді?
Шешімі
Тапсырма 5.3.8 Тізбектей жалғанған екі вольтметр ток көзінің қысқыштарына қосылған. Вольтметрдің көрсетулері: және Егер ток көзіне тек бірінші вольтметрді қоссаңыз, онда вольтметр кернеуді көрсетеді, Ток көзінің ЭҚК-ін табыңыз.
Шешімі
Тапсырма 5.3.9 Суреттерде көрсетілген тізбектерден шығатын жылу қуатының реостаттың r кедергісіне тәуелділік графигін салыңыз, егер берілген кернеу U тұрақты болса.
Шешімі
Тапсырма 5.3.10 Суретте көрсетілген электр тізбегінде ε = 4 В; r = 1 Ом; R = 3 Ом; C1 = 2 мкФ; C2 = 4 мкФ. C1 конденсаторының астарларындағы зарядты табыңыз.
Шешімі
Тапсырма 5.3.11 Аккумулятор батареясының қысқа тұйықталу ток күшін табыңыз, егер жүктеме I1 = 5 А тогында P1 = 30 Вт қуатты, ал ток күші I2 = 10 A болғанда P2 = 40 Вт қуатты тұтынатын болса.
Шешімі
Тапсырма 5.3.12 Кедергісі 3 және 12 Ом шамдар ток көзіне жеке-жеке қосылғанда бірдей қуатты тұтынады. Әрбір жағдайда көздің ішкі кедергісін және тізбектің ПӘК табыңыз.