Бесіншіден, іс жүзінде бейімделу кәсіпогенезінің моделі іске асырылады, ол әлеуметтік қызметкерлердің кәсіптік қауымдастықтардың стандарттарына бейімделуін, сәйкестігін, құндылықты ынталандыруды, өзін-өзі жетілдіруге бағдарлануды және мамандықты өздігінен жүзеге асыруды ескереді.
Алтыншыдан, ғылыми-әдістемелік әзірлемелерді кеңейту әлеуметтік қызметкердің кәсіптік құзыреттілігін дамытудың бағыттарын теориялық және әдіснамалық негіздеуді тереңдетуге әкеледі. Алайда, белгілі бір мекемеде, қалада немесе облыста әлеуметтік қызметкердің кәсіптік құзыреттілігін дамытудың практикалық тәжірибесінен зерттелетін процесті ғылыми қолдаудың мазмұнын айтарлықтай ажырата білеміз.
Жетіншіден, өкінішке орай, әлеуметтік қызметкерлердің нақты кәсіптік қызметі ішінара кәсіби біліктілік деңгейіне ие емес тұлғалар тарапынан жүзеге асырылады, белгілі бір тренингтерден өтпейді және осыған сәйкес олардың кәсіби міндеттері мен функцияларын тиімді орындамайды.
С.В. Салцева халықты қорғау мәселелерін шешуге теріс әсер ететін әлеуметтік қатерлерді анықтауға ерекше назар аударады (демократияға көшу кезінде, халықтың табысы ең төмен күнкөріс минимумына жетпеген кезде нарықтық қатынастардың дамуымен айтарлықтай құлдырағанда), кәсіптік құзыреттіліктің жеткіліксіздігі жағдайында әлеуметтік сала:
Әлеуметтік қызметтер жүйесінің жинақталған инерциялық дәстүрлерін қайырымдылық ретінде сақтау және азаматтардың өз проблемаларын шешу жағдайында, өз тағдырына жауапкершілікті күшейтуді жұмылдыру;
Өзінің кәсіби міндеттерінің шығармашылық сипатын емес, орындауды тудыратын әлеуметтік қызметкердің қызметін стандарттау;
Жеке өтініштерді толық көлемде қарастыру, әртүрлі санаттағы тапсырыс берушілердің қажеттіліктері, әртүрлі жасы, мәселелердің ерекшелігі;
Әлеуметтік қызмет көрсету мекемесінің кәсіби қызмет беделінің төмен деңгейі; мемлекеттiк жүйе мен әлеуметтiк саясаттың өкiлi ретiнде әлеуметтiк қызметкердiң функционалдығының рөлi, мазмұны мен ерекшелiктерi туралы халықтың тұтас көзқарасын жеткiлiксiз қалыптастыру;
Әлеуметтік қызметкердің жеке адам, қоғам және еңбек нарығының талаптары тұрғысынан кәсіптік мансапты анықтау үшін құзыреттілікті дамытудың мағынасы мен мүмкіндіктері туралы нақты идеялардың жоқтығы;
Біліктілікті арттырудың перспективалық үлгілері, әлеуметтік қызмет маманының кәсіптік жұмыс тәжірибесін оқытудың негізгі бағытын ескере отырып, кәсіби өзін-өзі жүзеге асыруға жәрдемдесу.
Әлеуметтік қызметкердің кәсіптік құзыреттілігін дамыту үшін тиімді оқыту үлгісі әлеуметтік қызметкердің жаңа өмірлік сапасына жетудің жолдары мен тәсілдерін табуға мүмкіндік береді; стресстік төзімділік деңгейін арттыру; кәсіби және өмірлік траекториясын жүзеге асыру тәуекелдерін барынша азайту; адамның, қоғамның, мемлекеттің қазіргі және болашақ қажеттіліктеріне сәйкес қоғамдағы оңтайлы жұмысын қалпына келтіруге ықпал етеді.
Әлеуметтік мамандардың кәсіби құзыреттілігін дәстүрлі түрде дамыту процесі халықтың әлеуметтік қызметтерінің тиімділігіне бағытталған практикалық және ғылыми-әдістемелік ұсыныстарды әзірлеу және тарату арқылы мекеме қызметкерлерінің кәсіби деңгейін көтерудің әртүрлі формаларында жүзеге асырылады. Кәсіби біліктіліктің осы түрлерінің басты мәселесі олардың білімдеріне, кәсіпқой тәжірибеге деген тәуелділіктен және оқытудың жеткіліксіз деңгейін қамтамасыз етуден тұрады.
Әлеуметтік қызметкерлермен сабақ жүргізу қызметкерлердің кәсібилігін жоғарылатудың әртүрлі нысандарын жүйелік, хаотикалық араласумен, озық әлеуметтік жұмыс тәжірибесінің инновациялық таралуының үзіндісі арқылы сипатталады. Тренингтер, семинарлар, тәжірибелер, интерактивті технологиялар сияқты практикалық бағдарланған білім беру түрлері жеткілікті түрде пайдаланылмайды.
Демек, қазіргі заманғы кәсіптік әлеуметтік қызметкерлердің жаңа топтарын қалыптастыру өздерінің кәсіби құзыреттілігін дамытудың жаңа үлгілерін енгізу, жинақталған кәсіби білімнің ұдайы және үнемі жаңаруына негіз қалауында маңызды рөл атқарады. Әлеуметтік қызметкердің кәсіптік құзыреттілігін дамытуға инновациялық көзқараспен, зерттеу процесін модельдеу тәжірибесін, жаңа көздер мен ресурстарды байланыстыруды, оны жүзеге асырудың оңтайлы стратегиясын таңдауды, кәсіби тұлғаның бейімділігін және қабілеттерін айқындауды қажет етеді.
Жоғарыда айтылғандарға сәйкес әлеуметтік қызметкердің кәсіптік құзыреттілігін дамыту бірінші кезекте мазмұны бойынша (әлеуметтік және кәсіптік білімді алу, толықтыру және қайта құру, әлеуметтік тәжірибені жетілдіру, әлеуметтік тәжірибені жетілдіру, дамыту және қайта құру мүмкіндігі) кәсіптік өзін-өзі дамытудың бастамашыл көріністерін қолдайды.
Кәсіптік құзыреттілікті дамыту халықты әлеуметтік қорғауды қамтамасыз ету тұжырымдамасымен тығыз байланысты екендігін ескеру керек. Сонымен қатар, халықты әлеуметтік қорғау - әлеуметтік құқықтарды іске асырудың негізгі бағыттарын, әлеуметтік қызметтер мен жеңілдіктерді кешенді қамтамасыз етуді және әлеуметтік қызметтердің қауіпсіздігі жағдайында халық үшін қолайлы өмір сүру жағдайларын оңтайлы қамтамасыз ету механизмін анықтайтын мемлекет, қоғам және әлеуметтік қорғау мекемелерінің және әлеуметтік қызметтердің іс-әрекетін үйлестіру нәтижесі; мақсатты қолдау, табысты интеграцияны және қиын жағдайларға немесе әлеуметтік тәуекелдік жағдайларға тап болған кейбір тұлғаларды қолдау болып табылады.
Бұл жағдайда, әлеуметтік қызметкердің кәсіби құзыреттілігі әлеуметтік-кәсіби диапазонында қызметіне жүзеге асыру әлеуметтік қызмет көрсету сапасын жақсарту үшін кәсіби қабілетін анықтау кешенді мүмкіндіктерінің жиынтығы (әсіресе кәсіби құзыреттілік, әлеуметтік кәсіби құзыреттілік, жеке кәсіби құзыреттілік, төтенше кәсіби құзыреттілік) болып табылады және пәнаралық білім алу, әлеуметтік көмек көрсету және аз қамтылғандарға қолдау көрсету технологиясын тиімді пайдалану; өзара қарым-қатынастың конструктивті әлеуметтік қарым-қатынасын, басқа тұлғаның өзара түсіністігін қалыптастыруға дайын болу; маманның жеке өсуіне, кәсіптік өзін-өзі жүзеге асыруға және қызметтің әртүрлі салаларында өзін-өзі растауына ұмтылу.
Әлеуметтік қызметкерлердің кәсіби құзыреттілігін дамытудың сапасы салыстырмалы тұжырымдама ретінде бірнеше аспектілерге ие: біріншіден, оқыту процесін кәсіптік стандарттармен немесе әлеуметтік сала маманының мамандануы (әзірлеу кезінде) сәйкестігі; екіншіден, маманның әлеуметтік қызмет көрсетуінің кәсіптік қызметтің негізгі түрлерін, қоғамның әлеуметтік саласының, мемлекеттік әлеуметтік тапсырыстың талаптарын, әлеуметтік-экономикалық өнімнің, әлеуметтік қорғау және әлеуметтік қызметтер мекемелерінде жұмыс жасайтын қызметкерлердің кәсіби құзыреттілігін дамыту.
Осылайша, қазіргі заманғы шындық облыс халқының қазіргі заманғы әлеуметтік қорғау жүйесін оңтайлы жұмыс істеуінің негізі ретінде экономикадағы өзгерістерді болжау және есепке алу, басқару технологиясындағы өзгерістер мен қажетті әлеуметтік қызметтерді ұсыну, аймақтың немесе елдің халқын әлеуметтік қорғауға қол жеткізуді қамтамасыз ету үшін әлеуметтік қызметкерлердің кәсіптік құзыреттілігін дамыту қажеттілігін талап етеді.
Мәселелік алаңды идентификациялау және әлеуметтік қызметкерлердің кәсіптік құзыреттілігін дамыту тәуекелдері трансформация және модификациялауға негізделген кәсіптік қызметке инновациялық көзқарастарды жүзеге асыруға бейім келетін әлеуметтік кәсіпқойларды даярлаудың алдын ал сипаттағы сипаты тұрғысынан әлеуметтік қызметкерлердің рөлі мен функционалдығын түбегейлі өзгертуді, әртүрлі әлеуметтік жағдайдағы адамдарға әлеуметтік көмек көрсету әдістері экономикалық және әлеуметтік дамытудың перспективалы үрдістеріне сәйкес мемлекеттік әлеуметтік қызмет көрсету жүзеге асыру тиімділігі мен сапасына қол жеткізу үшін қаржылық практиканы көрсетеді.