particular  community»  яғни  адам  есімі  cәйкестендірудің  символдық  жүйесі

21
 
 
лингвистикалық үрдісін зерттейді. V. Adminiene және A. Nauseda пікірінше: «In 
the context of sociolinguistics, the reasons for the choice of the baby name could be 
related to the peculiarities of speech community, as well as the influence of media» 
[36,  p.  331].  Яғни  әлеуметтік  лингвистикалық  тұрғыда  сәбиге  есімнің  таңдалу 
себептері қоғамдағы  тілдік  ерекшеліктер  мен  БАҚ  (танымал  фильмдер, әндер, 
әдеби шығармалар) ықпалына қатысты болуы мүмкін. 
Al-Qawasmi  және  Al-Haq  Иордания  елінде  1970-2015  жылдар  аралығында 
жаңа  туылған  сәбилерге  есім  таңдау  мәселесін  әлеуметтік  лингвистика 
тұрғысында қарастырады. Ғалымдар аталған кезеңдегі антропонимдерді тарихи 
оқиғаларға,  дінге,  әлеуметтік  факторларға  қатысты  таңдалған  есімдер  деп 
жіктеп,  өз  зерттеулері  бойынша  қорытынды  шығарады:  «personal  names  are 
useful tools for reference as they provide information on various events in the life of 
an individual, the family or the society» [37, p. 185]. Кісі есімдері жеке тұлғаның 
өмірі, оның отбасында немесе қоғамда орын алған алуан түрлі оқиғалар жайлы 
ақпарат беретін анықтағыш құрал болып есептеледі.  
B. Spolsky  тіл  саясаты  мен  антропонимдік  саясатты  (name  policy)  өзара 
салыстыра  зерттей  отырып,  олардың  ортақ  тұстары  көп  екендігін  баяндайды: 
«In  fact,  the  two  –  language  policy  and  name  policy  –  have  much  in  common. 
Historically, language policies were closely linked with religious ideologies, later to 
be superseded  with nationalist  ideologies»  [38, p.  375]. Демек  тарихи  тұрғыда  тіл 
саясаты  бастапқыда  діни  идеологиямен,  кейіннен  ұлттық  идеологиямен  тығыз 
байланысты  болған.  Бұл  антропонимдік  саясатқа  да  қатысты  болып  келеді. 
Жалпы  антропонимге  қатысты  мәселелер  тіл  саясатына  байланысты  орын 
алады,  себебі  ресми  құжаттарды,  атап  айтқанда  туу  туралы  акт  жазбаларын 
рәсімдеу мемлекеттік тіл заңдарына сәйкес жүзеге асырылады.  
Осы  пікірді  Eвропа  елдерімен  қоса  Түркия,  Кавказ  елдері,  Армения, 
Азербайжан,  Грузия  мемлекеттеріндегі  антропонимдерді  зерттеген  Justyna 
B. Walkowiak  дамыта  түседі.  Ол  «Name  Policy»  терминімен  қатар  «Personal 
Name Policy» терминін де қолданып, антропонимдік саясат әлеуметтік-мәдени 
құндылықтардың, салт-дәстүрдің көрінісі екендігін алға тартады: «In particular, 
many name policies are a reflection of societal cultural values, of tradition, of what is 
in very imprecise lay parlance sometimes referred to as ‘the spirit of a language» [39, 
p.  13-14].  Антропонимдік  саясатта  есімдер  тілдің  құрамдас  бөлігі  ретінде  тіл 
cаясатына тікелей қатысты қарастырылады. 
S.Т. Mwizenge  Оңтүстік  Африканың  Замбия  мемлекетінде  кейбір  есімдер 
қоғамда орын алған оқиғалардың құрметіне қойылатынын баяндайды. Мысалы: 

жүктеу/скачать 4,95 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: