Тренингтің екінші типін біз тұлғалық-бағыттаушылық тренинг деп атадық. Тұлғалық-бағыттаушылық тренингке тұлғалық өсу немесе психотүзетуші (психокоррекционные) деп аталатын топтар жатады. Бұл топтардың негізгі міндеттері - өзара зерттеу, тұлғаның өзі туралы білім алу, оны дамыту мен ашу. Мұнда психологиялық ұстанымдардың теңдігі орнатылатын психологиялық әсер «субьект-субьектілі» жүйе қатынасында жүзеге асырылады. Аталған топтардағы негізгі процесс тұлғаның өсуі – оның ашылуының белсенді процесі және өзіңді ішкі әлеммен байланыстыра отырып дамыту болып табылады.
Тренингтің екінші типін біз тұлғалық-бағыттаушылық тренинг деп атадық. Тұлғалық-бағыттаушылық тренингке тұлғалық өсу немесе психотүзетуші (психокоррекционные) деп аталатын топтар жатады. Бұл топтардың негізгі міндеттері - өзара зерттеу, тұлғаның өзі туралы білім алу, оны дамыту мен ашу. Мұнда психологиялық ұстанымдардың теңдігі орнатылатын психологиялық әсер «субьект-субьектілі» жүйе қатынасында жүзеге асырылады. Аталған топтардағы негізгі процесс тұлғаның өсуі – оның ашылуының белсенді процесі және өзіңді ішкі әлеммен байланыстыра отырып дамыту болып табылады.
Психологиялық жұмыстардың топтық әдістерінің артықшылықтары мен кемшіліктері Тәжірибелі психологияның кез-келген әдісі секілді әлеуметтік-психологиялық тренингтің өзіндік артықшылықтары мен кемшіліктері болады.К.Рудестам топтық жұмыстардың келесі артықшылықтарын көрсетеді:
Психологиялық жұмыстардың топтық әдістерінің артықшылықтары мен кемшіліктері Тәжірибелі психологияның кез-келген әдісі секілді әлеуметтік-психологиялық тренингтің өзіндік артықшылықтары мен кемшіліктері болады.К.Рудестам топтық жұмыстардың келесі артықшылықтарын көрсетеді:
Топта эмоционалды жылулыққа қажеттілік және адамның басқа адаммен қатынасында жылулыққа қажеттілігі туындайды.
2. Арнайы ұйымдастырылған топта жинақталған тәжірибе тұлғааралық өзара әрекетте туындайтын мәселелердің шешілуіне көмектеседі.
3. Топтық шарттарда кері байланыс алу мүмкіндігі болады.
4. Тренингтік топтарда топтың белгілі мүшесінен ортақ мәселелері мен толғаныстары бар адамдардан қолдау табады.
5. Индивид бақылауға алынған ортада жаңа білім мен ақыл алуға қолдау табады.
6. Топта әріптестердің қысымы, конформизм, әлеуметтік әсер ету, рольдерді бөлу сияқты жасырын факторлар айқындалады.
7.Қатысушылар өздерін басқалармен қатар қойып және орнатылған эмоционалды байланысты өзінің толғаныстарын, сезімдерін, өзін-өзі ұстауын бағалауда пайдалана алады.
9. Экономикалық пайда – бір ғана жетекші психолог индивидтер тобымен жұмыс жасайды.
Өзін-өзі бақылауға арналған сұрақтар:Тренингтің мақсаттарына орай тренингті қандай екі типке (түрге) бөлуге болады?Әлеуметтік-психологиялық өзін-өзі ұстау тренингі тренингтің қай типіне жатады? Қысқаша сипаттаңыз.ӘПТ-ны оқу формасы ретінде сипаттаңыз.Тұлғалық-бағыттаушылық тренингті сипаттаңыз.Тұлғалық өсу топтарынан мысалдар келтіріңіз.Топтық психологиялық жұмыстардың артықшылықтарын атаңыз.Тренингтегі топтық жұмыстардың кемшіліктері неде?ӘПТ-ның процедуралық аспектілері болуы мүмкін ерекшеліктерін санамалап беріңіз.
Негізгі әдебиеттер:Вачков И. Основы технологии группового тренинга. – М., 1999.Джонсон Д.У. Тренинг общения и развития: Пер. с англ. – М.: Прогресс, 2001. – 248 с.Емельянов Ю.Н. Активное социально-психологическое обучение. Л.: Изд-во ЛГУ, 1985. – 167 с.
Қосымша әдебиеттер:Келли Г. Тренинг принятия решений. – СПб.: Питер, 2001. – 224 с.Клюева Н., Свистун М. Программы социально-психологического тренинга. – Ярославль, 1992.Кратохвил С. Групповая психотерапия неврозов. – Варшава, 1986.Кристофер Э., Смит Л. Тренинг лидерства. – СПб.: Питер, 2001. – 32 с.Робер М., Тильман Ф. Психология индивида и группы. – М., 1988.Сидоренко Е. Терапия и тренинг по Альфреду Адлеру. – СПб.: Речь, 2000. – 346 с.Смит М. Тренинг уверенности в себе. – СПб.: Комплект, 1999. – 243 с.Стюарт Дж. Тренинг организационных изменений. – СПб.: Питер, 2001. – 256 с.Фопель К. Психологические группы: Рабочие материалы для ведущего: Практическое пособие. – М.: Генезис, 2000. – 256 с.
