астам 1930 жылы аштықтан қайтыс болған адамдар саны :313 мыңнан астам 1931 жылы аштықтан қайтыс болған адамдар саны :755 мың 1932 жылы аштықтан өлгендер мен шетелге көшіп кеткен адамдар саны :769 мыңнан астам Ұжымдастыру жылдарында республикадан тыс жерлерге көшіп кеткен халық саны :1 млн аса Ғ.Мүсірепов ,М.Ғатауллин ,М.Дәулетқалиев ,Е.Алтынбеков ,Қ.Қуанышев(Бесеудің хаты )ашық хатты
жазды:Ф.Голощекинге 1932 жылы БК(б) өлкелік комитетінде Ф.Голощекинге жазылған ашық хат: « Бесеудің хат» 1932 жылы БК(б) өлкелік комитетіне аштық,оның ауыр зардаптары туралы қазақ зиялылары жолдаған хат:
«Бесеудің хаты» 1932 жылы шілдеде аштық апаты туралы Ф.Голощекинге хат жазған республика қайраткерлері:Ғ.Мүсірепов ,М.Ғатауллин ,М.Дәулетқалиев ,Е.Алтынбеков ,Қ.Қуанышев Қазақстандағы аштық туралы 1933 жылы наурызда Сталинге ашық хат жазды :Т.Рысқұлов Ашаршылық жылдарының сұмдығын айқын ашып беретін тарихи айғақ :Т.Рысқұловтың « Сталинге хаты» Ұлы жұт жылдары болған кезең :1930-1932 жылдары Ұжымдастыруға қарсы Қазақстанда қарулы қақтығыс болған жылдар:1929-1931 жылдары Ұжымдастыру жылдары лаңкестік әрекеттерді,өрт салуларды есептемегенде ,республика аумағындағы толқулар
мен көтерілістердің саны:372 1930-1932 жылдары ауыл шаруашылығын күштеп ұжымдастыруға қарсы өткен толқулар мен көтерілістердің саны
:372 Республика халқының ұжымдастыру саясатына қарсы бас көтерулер саны:372 Ұжымдастыруға қарсы бүлік шығарған Алматы округігнің едәуір ауылдары көшіп кетуге мәжбүр болды:Қытайға Күштеп ұжымдастыруға қарсы наразылық кезінде Иран мен Ауғанстанға көшіп кетуге мәжбүр болған
көтерілісшілер шоғырланған аудандар:Маңғыстау ,Ойыл «Қазақ өлкелік комитеті бандиттік-басмашы қозғалысының көрінісі»деп бағаланған көтеріліс :Батпаққара
