Бақылау сұрақтар:
Жылуды сақтау қасиетіне материал мен киім конструкциясының әсері
Адамның жылу алмасуының және жылулық жағдайының көрсеткіштері
Жабық типті киімнің жылуқорғағыштық көрсеткіші
Адам денесіне киілген киімнің жылуизоляциялық қасиетінің әртүрлілігі
Жылусақтағыштық қасиетіне байланысты түрлі киімдердің әсер етуі
Модульдік бірлік 12. Тұрмыстық киімдерге қойылатын талаптар
Дәріс жоспары:
1. Бұйымдарды класс бойынша бөлуі
2. Бұйымдардың органолептикалық көрсеткіштері
3. Бұйымдардың физикалық-гигиеналық көрсеткіштері
4. Бұйымдардың санитарлық-химиялық миграциялық көрсеткіштері
Бұйымдар жіктеу көрсеткішінің мәніне байланысты 4 классқа бөлінуі керек:
- I класс - жіктеу көрсеткіші - 0,38 - 0,55;
- II класс - жіктеу көрсеткіші - 0,56 - 0,70;
- III класс - жіктеу көрсеткіші - 0,71 - 0,92;
- IV класс - жіктеу көрсеткіші - 0,93 - 1,25.
Бұйымдарды класс бойынша бөлу 1-кестеде келтірілген.
Кесте 12.1 - Бұйымдарды класс бойынша бөлуі
Тұтынушының жасы
|
Киімнің 1 қабаты
|
Киімнің 2 қабаты
|
Киімнің 3 қабаты
|
|
Күнделікті қолданылатын киім
|
Кездейсоқ қолданылатын киім
|
Күнделікті қолданылатын киім
|
Кездейсоқ қолданылатын киім
|
Күнделікті қолданылатын киім
|
Кездейсоқ қолданылатын киім
|
|
Теріге жанасу аймағы 15-тен асады%
|
Теріге жанасу аймағы 15 дан аз%
|
Теріге жанасу аймағы 15-тен асады%
|
Теріге жанасу аймағы 15 дан аз%
|
Теріге жанасу аймағы 15 дан аз%
|
Теріге тимейді
|
|
Жаңа туған нәрестелер
|
I класс
|
I класс
|
I класс
|
I класс
|
I класс
|
II класс
|
II класс
|
III класс
|
3 жасқа дейін
|
I класс
|
I класс
|
I класс
|
II класс
|
I класс
|
II класс
|
II класс
|
III класс
|
4 жастан 7 жасқа дейін
|
I класс
|
II класс
|
II класс
|
III класс
|
II класс
|
III класс
|
III класс
|
III класс
|
8 жастан 12 жасқа дейін
|
II класс
|
III класс
|
III класс
|
III класс
|
III класс
|
III класс
|
III класс
|
IV класс
|
13 жастан 15 жасқа дейін
|
III класс
|
III класс
|
III класс
|
IV класс
|
III класс
|
IV класс
|
IV класс
|
IV класс
|
16 жастан асқан және ересектер
|
III класс
|
IV класс
|
IV класс
|
IV класс
|
IV класс
|
IV класс
|
IV класс
|
IV класс
|
Балаларға, жасөспірімдерге және ересектерге арналған киім, жөргектер санитариялық қағидалармен айқындалған органолептикалық, физика-гигиеналық, санитариялық-химиялық және токсикологиялық-гигиеналық көрсеткіштер бойынша санитариялық талаптарға сай болуы тиіс.
Көрсеткіштерді анықтау белгіленген тәртіппен сынақ зертханалық орталықтарымен жүргізіледі.
Бұйымдардың органолептикалық көрсеткіштері классқа байланысты 2-кестенің талаптарына сәйкес болуы тиіс.
Кесте 12.2 - Бұйымдардың органолептикалық көрсеткіштері
Класстар
|
Үлгілік су ортасының сығындысы иісінің баллдардағы қарқындылығы
|
Иістің сипаттамасы
|
Иістің көрінісі
|
I-II
|
1 балдан артық емес (0-1)
|
Өте әлсіз
|
Әдетте байқалмайтын, тәжірибелі зерттеуші анықтамайтын иіс
|
III-IV
|
2 балдан артық емес (1-2)
|
Әлсіз
|
Тәжірибесіз дәм татушы анықтаған иіс, егер сіз оған назар аударсаңыз
|
Бұйымдардың физика-гигиеналық көрсеткіштері классқа байланысты 3-кестенің талаптарына сәйкес болуы тиіс.
Кесте 12.3 - Бұйымдардың физикалық-гигиеналық көрсеткіштері
Класстар
|
Гигроскопиялық,%, кем емес
|
Ауа өткізгіштігі, дм3/ м2/сек, кем емес
|
Электрлендіргіштігі кв/м артық емес
|
|
Тоқылған мата
|
Маталар
|
|
|
|
I
|
14
|
500
|
150
|
2
|
II
|
10
|
430
|
100
|
3
|
III
|
4
|
200
|
70
|
4,5
|
IV
|
Анықталмайды
|
Анықталмайды
|
7
|
|
Бұйымдардың санитариялық-химиялық миграциялық көрсеткіштері 4-кестеде көрсетілген мәндерден аспауға тиіс.
Кесте 12.4 - Бұйымдардың санитарлық-химиялық миграциялық көрсеткіштері
Маталардың құрамына кіретін талшықтар
|
Бөлінетін заттардың атауы
|
Су ортасы, мг/л, артық емес
|
Ауа ортасы мг/м3, артық емес
|
Табиғи талшық
|
Пестицидтер бойынша жиынтық
*Пентахлорфенол
*Формальдегид
|
0,05
0,1
|
-
0,003
|
Жасанды талшық (вискоза, ацетаты)
|
Сероуглерод
|
1,0
|
0,005
|
Химиялық талшықтар: полиэфир (ПЭ, лавсан)
|
Этиленгликоль
Диметилтерефталат
|
1,0
1,5
|
1,0
0,05
|
Полиамид (ПА, капрон, нейлон)
|
Капролактам
Гексаметилендиамин
|
0,5
0,01
|
0,06
0,001
|
Полиакрилонитрил (ПАН, нитрон)
Поливинилхлорид (ПВХ, хлорин)
|
Акрилонитрил
Винилацетат
Бензол
Толуол
Диоктилфталат
Дибутилфталат
|
0,02
0,2
0,01
0,5
2,0
0,2
|
0,03
0,15
0,1
0,6
0,02
-
|
Поливинлспирт (ПВС,винол)
|
Винилацетат
|
0,2
|
0,15
|
Полиолефин (полипропилен, полиэтилен)
|
Формальдегид
Ацетальдегид
|
0,1
0,2
|
0,003
0,01
|
Полиуретан (спандекс)
|
Этиленгликоль
Ацетальгидрид
|
1,0
0,2
|
1,0
0,01
|
Бояғыштар
|
Бензидин негізінде
|
Рұқсат етілмейді
|
Рұқсат етілмейді
|
Мышьяк (As)
|
0,05
|
0,003
|
|
Свинец (Рb)
|
0,03
|
0,0003
|
|
Кадмий (Cd)
|
0,001
|
0,0003
|
|
Хром (Сг)
|
0,1
|
0,0015
|
|
Кобальт (Со)
|
0,1
|
0,001
|
|
Медь (Cu)
|
1,0
|
0,001
|
|
Никель(Ni)
|
0,1
|
0,001
|
|
Ртуть (Hg)
|
0,0005
|
0,0003
|
|
Бұйымды токсикологиялық-гигиеналық бағалау химиялық заттардың миграциялық деңгейін анықтайтын уыттылық индексі бойынша жүргізіледі. Уыттылық индексі белгіленген тәртіппен айқындалады және 70 - 120% мәндер шегінде болуға тиіс.
Көйлек бұйымдарының ассортименті өте алуан түрлі және күнделікті және үйде киюге арналған бұымдарды қамтиды.
Әдетте, бұл бұйымдар көп қабатты киім пакетінде екінші орында және кірдің үстіне киіледі.
Көйлектер мен блузкаларға арналған материалдардың конфигурациясы мен тұтынушылық қасиеттеріне қойылатын талаптар мақсатына, маусымдылығына, жынысына және жеке тұтынушыға оның талғамына, сән бағытына, қаржылық мүмкіндіктеріне байланысты сараланған түрде белгіленеді.
Әйелдер көйлектерін жекелеген тораптар мен бөлшектердің пішініне төзімділігін арттыру үшін конфекциялау кезінде беттік тығыздығы 110 г/м2 дейін жеңіл және жұқа іштік материалдарын қолдану ұсынылады.
Күнделікті және үйде киюге арналған көйлек-жейделік бұйымдарының маңызды қасиеттері-бұл киімнің жайлылығын, формаға төзімділігін, эргономика, сенімділігі мен эстетикасын қамтамасыз ететін қасиеттердің гигиеналық көрсеткіштерімен сипатталады.
Жазғы кезеңге арналған бұйымдарда көйлектер мен жейделерге арналған материалдар дененің беткі қабатын және ауа кеңістігін салқындатуға, дененің сыртқы жылудан қызып кетуіне жол бермеуі керек. Олар жоғары гигроскопиялық, бу және тыныс алу көрсеткіштеріне ие болуы керек; жазғы көйлектер мен жейделерге арналған материалдардың жалпы жылу кедергісі 0,08 - 0,09 м2*С/Вт. Бұл материалдарда терінің тер секрециясын кетіру үшін жоғары су сіңіргіштігі (кемінде 60%), жоғары ылғал өткізгіштігі кемінде 90 Г (20 м2*сағ) болуы тиіс.
Көйлектер мен жейделердің жайлылығы адамның физиологиялық жағдайын жақсы қанағаттандырумен көрінеді және гигиена арқылы да, бұйымының массасы есебінен де қамтамасыз етіледі, ол негізінен тоқыма маталарының беткі тығыздығымен анықталады (зығырдан жасалған көйлек - 140 - 300 г/м2).
Бөлшектердің және тұтастай алғанда бұйымның сызықтық өлшемдері мен пішіндерінің сақталуына әсер ететін шөгу, химиялық тазалау, дымқыл үтіктеу немесе бірнеше рет жуу кезінде маңызды.
Бұйымдарына арналған материалдардың қаттылығы, қапталуы және мыжылмауы конфигурация кезінде ерекше маңызға ие: олар модельдің геометриялық пішінін, оның мақсаты мен эстетикалық қасиеттерін анықтай отырып, бұйымдардың пішіні мен фасон ерекшеліктеріне айтарлықтай әсер етеді.
Материалдардың жұмсақтығы мен жабындылығы немесе керісінше, рұқсат етілген қаттылық көйлек тағайындалған жағдайдың маңыздылығын немесе салтанаттылығын атап өтуге мүмкіндік береді:
- қаттылық-7000 мкН*см2 дейін;
- жойылмайтын-25 %;
- драпировка-68 -80 %.
Көйлектер мен блузкалар жасау кезінде түстердің үйлесімі, түстердің немесе текстуралық шешімдердің қарама-қайшылықтары жиі қолданылады. Бір немесе екі түстің жеңіл комбинацияларының контрастын қолдану арқылы күшті әсерлерге қол жеткізуге болады.
Сенімділік талаптары - беріктік сипаттамалары, тозуға төзімділік және бірнеше иілу - күнделікті және үй киімдеріне арналған материалдарды конфигурациялау кезінде ескеріледі.
Күнделікті қолдануға арналған көйлек, блузка маталарының тозуға төзімділігі талшықты құрамға байланысты және зығыр 6000 - 10000 цикл үшін болуы мүмкін.
Көйлектердің ассортименті өте алуан түрлі және тоқыма материалдарын - маталарды, әртүрлі талшықты құрамдағы тоқылған және тоқыма емес маталарды, сондай - ақ кейбір тоқыма емес маталарды-жұқа шынайы былғары, жұқа жүнді (жеке тұтынушы үшін) қамтиды.
Достарыңызбен бөлісу: |