Abai Kazakh national pedagogical university хабаршы «Арнайы педагогика» сериясы, Серия «Специальная педагогика»
жүктеу/скачать 3,17 Mb. Pdf көрінісі
|
| ВЕСТНИК КазНПУ им. Абая, серия «Специальная педагогика», №1(64), 2021 г.
15 уақытта қосымша білім алуға және жұмысқа орналастыруға жағдай жасалады. Қазіргі кезде мектеп- тен тыс ұйымдар мен үйірмелерге тартылған балалардың пайызы 60,8% құрайды. Сонымен қатар, жаңа талаптарға сай білім беру ортасын құру жүзеге асырылатын болады. 2016 жылы STEM бағдар- ламаларын ойдағыдай жүзеге асыру үшін жабдықтармен жабдықталған сыныптары бар мектептер саны 70% құрады. Осыған байланысты, ашық ішкі кеңістікті трансформациялау, жылжымалы бөлім- дерді немесе жылжымалы жабдықты пайдалану арқылы білім беру аймақтарын аймақтарға бөлу, мектептерді АКТ-мен, Интернетке қол жетімділікпен қамтамасыз ету жоспарлануда. Бұл мектеп ғимаратында ұзақ уақыт оқитын мектеп оқушылары үшін психологиялық әртүрлілікті тудырады. Жаратылыстану-математикалық (ОӘК) циклінің пәндерін ағылшын тілінде оқуға ерекше назар аударылады. Білім және ғылым саласындағы іске асырылған іс-шараларды талдау нәтижелері бойынша ОӘК пәндерін ағылшын тілінде оқытатын мұғалімдердің үлесі төмен. Осыған байланысты 2017 жылдан бастап барлық мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту ұйымдарында қазақ, орыс және ағылшын тілдерін оқытумен көптілді білім беру бағдарламасының элементтері біртіндеп енгізілуде. 2019 жылы орта мектепте жаратылыстану-математикалық бағыттағы пәндер ағылшын тілінде оқытылатын болады. Шетелдік оқулықтар мен оқу-әдістемелік кешендер ағылшын тілінде төрт пән бойынша (информатика, физика, химия және биология) орта мектепке бейімделетін болады. Бұл тәсіл түпнұсқа дереккөз тілінде жаңа білім алуға және әлемдік ғылыми қоғамдастыққа енуге ықпал етеді. Жалпы, Қазақстанда STEAM білімін енгізу қажеттілігі жоғарыда аталған елдерден кем емес өзекті екендігін атап өтуге болады. Үнемі шешуді қажет ететін мәселелерге қарамастан, Қазақстан STEM дамуына алғашқы сенімді қадамдар жасауда. Еліміздегі STEM тұжырымдамасы балалардың заманауи технологиялық дамыған әлемде бәсекеге қабілетті болуына, студенттердің жаратылыстану ғылымдары мен техникалық пәндерге қызығушылығын дамытуға жағдай жасауға, сондай-ақ ғылыми-техникалық білім дағдыларын алуға және оларды өмірде қолдануға мүмкіндік береді. Сонымен қатар, Қазақстанда кәсіпкерлікті дамытудың да мемлекеттік бағдарламалары бар. Мысалы, Қазақстан Республикасы Президенті Н.Ә. Назарбаев жолдауларының мақсаттарына жетуге бағытталған «Бизнестің жол картасы – 2020» [5, 245 б.]. Назарбаев Қазақстан халқына «Стратегия Қазақстан - 2030» және «Қазақстандық жол – 2050: бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ». Бағдарлама аймақтық кәсіпкерліктің тұрақты өсуін және тұрақты жұмыс орындарын құруды қамтамасыз етуге бағытталған. Қазақстандағы кәсіпкерлікті дамытудың тағы бір бағдарламасының мысалы ретінде «Нәтижелі жұмыспен қамтуды және жаппай кәсіпкерлікті дамытудың 2017-2021 жылдарға арналған бағдарламасы» табылады. Оның мақсаты - азаматтарды кәсіпкерлік қызметке тарту. Бағдарлама үш бағытта жүзеге асырылады: а) Бағдарлама қатысушыларына техникалық және кәсіптік білім беру және қысқа мерзімді кәсіптік білім беру; б) жаппай кәсіпкерлікті дамыту; в) жұмыспен қамтуға және еңбек ұтқырлығына ықпал ету арқылы еңбек нарығын дамыту. Бағдарламаның бірінші бағыты әр түрлі санаттағы азаматтарды жаппай оқытуды көздейді. Олар- дың қатарына орта мектеп бітірушілер, жұмыссыздар, жастар, өзін-өзі жұмыспен қамтыған және жұмыстан босатылған жұмысшылар жатады. Бұл бағыт кәсіптік-техникалық білімі бар кадрларды даярлауды және қысқа мерзімді кәсіптік оқуды қамтиды. Бағдарламаның екінші бағыты Бағдарлама- ға қатысушыларды кәсіпкерлік дағдыларға үйретуді көздейді. Бағдарлама қатысушылары жұмыспен қамту орталықтарында қарамастан тіркеу, жұмыссыз болуы мүмкін, және өзін-өзі жұмыспен бар ауылдық елді мекендер мен облыс орталықтарында кәсіпкерлік әлеуеті мен өмір сүру. Бағдарлама- ның үшінші бағыты азаматтардың жекелеген санаттарын жұмыспен қамту, еңбек ресурстарының ұтқырлығын арттыру және еңбек нарығының инфрақұрылымын дамыту бойынша мақсатты қолдау- ды күшейтуді көздейді. 2017 жылдан бастап «Атамекен» АЭС-і «BASTAU BUSINESS» жобасы аясында бизнес-тренерлерді дайындайды. Тренерлер өз кезегінде Қазақстан азаматтарына эконо- микалық сауаттылыққа үйретеді. Жоба ҚазМЗУ Экономика және бизнес институтының негізінде құрылды. Жоба аясында кәсіпкерлік және бизнес негіздері, инновациялар мен жобаларды басқару, көпшілік алдында сөз сөйлеу, т.б. «BASTAU BUSINESS»-тің мақсаты - ауыл тұрғындарын кәсіп- керлік қызметке тарту арқылы олардың экономикалық белсенділігін арттыру [6, 128 б.]. ЭЫДҰ елдеріндегі кәсіпкерлік және STEAM білім беруді дамытудың халықаралық тәжірибесін зерттеу және талдау барысында [7, 67 б.] Қазақстанның ауыл мектептерінде озық халықаралық тәжіри- бені енгізу бойынша ұсыныстар дайындалды. Ұсыныстар келесі проблемалық мәселелерді шешеді: |