Адам физиологиясы
-сурет . Т ор лы к ұр ы л ы м н ы ң м и кы рты сы на ж ал п ы ж з н е ор талы қ ж ү й к е ж ү й е с ін ің
жүктеу/скачать 28,52 Mb. Pdf көрінісі
|
| 20-сурет .
Т ор лы к ұр ы л ы м н ы ң м и кы рты сы на ж ал п ы ж з н е ор талы қ ж ү й к е ж ү й е с ін ің т ө м ен гі б ө л ім д е р ін е ар н ам ал ы к ө р с е т е т ін э с е р і. 1 - тор лы кұры лы м ; 2 - ар н ам ал ы эсер ; 3 - ж ал п ы эсер . Торлы құрылым мен ми қыртысы сынардарын қосатын жолын кесіп жіберсе, жануар қатты ұйкыға кетеді. Бұл айтылғандар торлы бөлімнің ми қыртысын ширатып, оның кызметін күшейтетінін көрсетеді. Осыған орай торлы күрылымды ми қыртысы қызметін түгелдей күшейтетін бейарнамалы жүйке жүйесі деп те атанды. Ол ми кыртысына эсер еткенмен де өзі ми қыртысына тэуелді. Ми кыртысы торлы құрылым арқылы өЗінің қызметін өзі реттейді, ягни кері байланыс арқылы ми кыртысы торпы кұрылымдағы күшейтс немесе бэссндете алады. Мүнымсн катар торлы кұрылым орталық жүйке жүйесінде қозу мсн тежелу үрдістерінің жайылуын және бір орталыққа жиналуын реттейді. Бастапқы кезде торлы қүрылымда белгілі бір дербес, қызметті реттейтін орталық жоқ деп есеителетін. Қазір воролий копірінде орналасқан торлы қүрылымда ми кыртысындаты тежеуді тездететін, жануарды уйықтататын орталық бар екені анықталып отыр. Ал сопақша мидағы торлы күрылымда жүлын кызметін күшейтетін жэне тежейтін эсері төменге қарай бағытталған екі орталыктын бар екені белгілі болды. Торлы қүрылым ауырсыну сезімін тудыруға да катысады. Мәсслен торлы қүрылымта тана эсер ететін барбитураттар тобынан дәрі іш ііі ауырсыну сезімін жоюға болады (аналгезия). Торлы кұрылым, гипоталамус, таламус жэне коне ми кыртысы косылып лимбиялык жүйе құрады. бұл жүйе змоция мен мотивацияны тудырып адамнын іс-эрскетіне, мінез-кұлқына ыкпал жасайды. |