Адам физиологиясы


Қарын  сөліңдегі түз кышқылының  маңызы



Pdf көрінісі
бет258/472
Дата04.04.2022
өлшемі28,52 Mb.
#29809
түріОқулық
1   ...   254   255   256   257   258   259   260   261   ...   472
Қарын  сөліңдегі түз кышқылының  маңызы

Тұз қышкылы:

1 )пепсиногенді пепсинге айналдырады;

2)  айналасын қышкылдандырып, пепсиннің эсерін күшейтеді;

3) 

белоктарды  қопсытып  жұмсартып,  олардың  ішіне  фермент  енуін 



жеңілдетеді;


4) микробтарды  жояды  (бактерицидтік  эсер).  Мэселен,  тұз  қышқылы 

ерітіндісінде тырыскақ ауруы  вибрионы  15  минуттың ішінде өледі;

5) қарындағы  астың  (химустың)  12  елі  ішекке  өтуіне  септігін  тигізеді. 

Тұз  қышкылы  сіңген  химус  иилоруске  жеткен  сэтте  шырышты  кабық 

хемоқабылдагыштары  тітіркенеді  де,  пилорус  сфинктері  босаңсып  ашылады, 

қарын  жиырылган  кезде ыгысып ол он  екі  елі  ішеккс өтеді.  Қышқылды  химус 

мұндағы  хемоқабылдағыштарды  гітірксндіріи,  пилорус  сфинктерін  жабады. 

Бұл  рефлекс  "жабу  рефлексі"  деп  аталады.  ІІилорустың  келесі  ашылуы  жабу 

рефлексінің  тоқталуына  байланысты,  яғни  он  екі  елі  ішектегі  химустың 

қышқыл  реакциясы  бейтараптанса  гана  қарын  жагынан  орталыққа  тебетін 

ссрпіністер  күшсйіп  пилорусты  аша алады,  сөйтіп,  ас  тұзы  асты  қарыннан  он 

екі елі  ішекке біртіндеп өткізеді;

6) химозиннің сүт белогына тигізетін эсерін жеңілдетеді;

7) просекретин  гормонын  секретинге  айналдырып  ұйқы  безінің  сел 

шыгаруын күшейтеді;

8)  қарын  сөлінің  өзін-өзі  реттеуін  қамтамасыз  етеді.  Онда  ас  тұзы  өте 

көбейіп 

кетсе, 


пилорустың  шырышты 

кабығында  бөлінетін 

гастрон 

гормоньшың  түзілуі  күшейеді.  Гастрон  гастрин  шығуын  тежеп  қарын  сөлін 

азайтады.



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   254   255   256   257   258   259   260   261   ...   472




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет