Ахмеди ысқАҚов қазіргі қазақ тілі морфология


§ 54. СЫН ЕСІМДЕРДЩ ЖАСАЛУЫ



бет74/179
Дата06.01.2022
өлшемі0,65 Mb.
#16121
түріОқулық
1   ...   70   71   72   73   74   75   76   77   ...   179
§ 54. СЫН ЕСІМДЕРДЩ ЖАСАЛУЫ

Сын есімдер морфологиялық (синтетикалық), син- таксистік (аналитикалық), морфологиялық-синтаксистік (семантикалық) тәсілдер аркылы жасалады.

Морфологиялык (синтетикалық) тәсіл бойынша туа- тын сын есімдер тиісті жұрнақтар арқылы жасалады.

Синтаксистік (аналитикалық) тәсіл бойынша туатын сын есімдер. жалаң сын есімдердің бір-бірімен тіркесуі аркылы (ақ сары, қызыл сары; қара көк, ал щра көк; ақ қүба, ақ сүр, ақ іиабдар, ақ шубар, ақ көк т. б.), не- гізгі сындар мен туынды сындардың бір-бірімен тіркесуі арқылы (ақ көйлекті, цара пальтолы т. б.), зат есім мен туынды сын есімнің бір-бірімен тіркесуі арқылы (көп балалы, ауыз жолды, жібек көйлекті), негізгі және туынды сын есімдердің қайталануы, қосарлануы арқы- лы (үлкен-үлкен, үлкен-кіші, таулы-таусыз, елді-күнді) жасалады.

Морфологиялық-синтаксистік (семантикалық) тәсіл бойынша туатын сын есімдер белгілі бір синтаксистік формадағы сөздің семантикалык жағынан бірте-бірте дами отырып, адъективтенуі аркылы (мысалы: басқа, өзге, шала-жансар т. б.) жасалады.

Бұл тәсілдің ең негізгісі, әрине, синтетикалық және аналптикалық тәсілдер, ал семантикалық тәсіл тіпті өнімсіз.



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   70   71   72   73   74   75   76   77   ...   179




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет