ТЕҢЕУ ЭПИТЕТ жабайы адамдарша
ақ шыным
бәрін бес саусағындай білу
ақ ниет
алақандай ауыл
дәмді әңгіме
кеңірдегі кетпендей
қоңыр үн
жылан сорып жатқан құрбақадай және т.б. ақ көңіл және т.б.
Д. Исабеков шығармаларында теңеу мен эпитеттің ерекше талғаммен,
қазақи таныммен таралған түрлерін көруге болады. Теңеу мен эпитет көркем
шығармада стилистикалық қызмет атқарады. Жазушы бір жағынан бұл
амалдарды үнемдеу тәсілі арқылы өз ойын жеткізсе, екінші жағынан астарлап
сөйлеу арқылы өзіндік тапқырлығы мен сөздік қорының молдығын оқырманға
танытады. Сонымен қатар айшықтау амалының шендестіру, қайталау,
параллелизм сынды түрлерін жазушы шығармаларынан көруге болады.
Д. Исабеков айшықтаудың бұл түрлерін (шендестіру, қайталау,
параллелизм) қолданып, ішкі сезімін жеткізуде тіркескен сөздеріне екпін түсіру
немесе қарама-қарсы қою арқылы оқырманның назарын баурап алу мақсатында
91
жұмсаған. Жазушы сезімін жеткізуде осындай шешімге бармаса, сөздерінің
ешқандай экспрессиясы болмасы анық.
2-кесте
Д.Исабеков шығармаларында қолданылатын айшықтау амалдары
үлгілері
