Астана, 2015 КƏсіби қазақ тілі
жүктеу/скачать 3,93 Mb. Pdf көрінісі
|
| Кәсіби қазақ тілі
Диалект және кәсіби сөздер (Диалекты и профессиональные слова) Тілде сөздерді қолданылу ерекшеліктеріне қарай: жиі қолданы- латын сөздер (активная лексика), сирек қолданылатын сөздер (пас- сивная лексика) деп бөледі. Жиі қолданылатын сөздерге жалпыхалықтық лексикадағы, бар- лығымызға түсінікті сөздер кіреді (мысалы: мектеп, қала, көше, кітап, қол). Ал сирек қолданылатын сөздерге диалект сөздер, кәсі- би сөздер мен терминдер кіреді. Белгілі бір жердегі (аймақ, облыс, аудан) тұрғындардың сөйлеу тілінде ғана қолданылатын сөздерді диалект сөздер дейміз. Диалект сөздердің басым көпшілігінің әдеби тілде баламала- ры болады. Мысалы, әдеби тілдегі шалбар сөзі Алматы, Оңтүстік Қазақстан облыстарында сым деп айтылады. Әдеби тілдегі жұ- мыртқа сөзін Оңтүстік Қазақстан облысында тұқым деп атайды. Диалект сөздердің фонетикалық, лексика-семантикалық, синтак- систік, морфологиялық ерекшеліктері болады. Бәдірен, әгүршік – қияр (огурец); Бақыр – шелек (ведро); Шыны, пиалай, жанан – кесе (чашка для чая); Шақпақ, күкірт, шырпы, ши, оттық – сіріңке (спичка) т.б. жүктеу/скачать 3,93 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|