А. Байтұрсынұлы атындағыТіл білімі институты, Мемлекеттік тілді дамыту институты, Алматы, Қазақстан
КІРМЕ (БҮЛДІРГІ) КИРИЛЛ ТАҢБАЛАРЫНЫҢ ДЫБЫС ТАЛДАНЫМЫ
1.Алдымен қазақ тілінің төл дыбыс құрамы ғылыми тұрғыдан анықталып, төл дыбыстар өз алдына, қазақ тіліндегі кірме (бүлдіргі) дыбыстар мен әріптер өз алдына топтастырылу
керек. Өйткені кірме дыбыстар мен таңбалар қазақ сөзінің айтылым әуезін, морфем құрамын,
буын тұрқы мен тасымал ретін, тіптен, сөйлеу (сөйлем) ырғағын бұзып бітті. Сонда қазақ
тілінің фонетика деңгейінен (дыбыс құрамы) бастап, лексика, морфологияны қамтып,
синтаксиске дейінгі табиғи қалпын сетінетіп отыр. Ендеше, бірінші кезекте, төл
91
дыбыстардың құрамы мен әріп таңбалары анықталып, қазақ тілінің төл «Әліпбиі» түзіледі.
«Әліпби» төл дыбыстар құрамын түгел қамтып, олар үйлесімді орналастырылуға тиіс.
Қазақ тілінің төл дыбыс құрамы:
