ӘДЕБИЕТТЕР:
Қарашев Ғұмар (Омар). Педагогика //Қазақтың тәлiмдiк ой-пiкiр
антологиясы. – Т. 2. /құраст. Қ.Жарықбаев, С.Қалиев. – Алматы, 1998. – 61-
66 б.
Қараш Ғұмар. Орақтың жырлағаны; Қара батырдың толғағаны; Орақтың
толғағаны; Қылышын мақтап быр сыбаға қылғаны; Орақ-Мамай; Есбол деген
бiр бидiң Мамай ауырып жатқанда айтқаны; Мамай сөйлейдi сонда; Орақ
батыр айтады:
өлеңдер
//Ақиқат. – 1996. – № 2. – 84-86 б.
Қараш Ғ. Сырым; Түн қараңғы, бұлт қалың; Достым:
өлеңдер
// Абай. – 1996. – № 3. – 33 б.
Ол туралы:
Ғұмар Қараш
1875-12.04.1921
//Қазақстан: Ұлттық энциклопедия. Т.3. -
Алматы
«Қазақ энциклопедиясының» Бас редакциясы, 2001.-110 б.
Ғұмар (Омар) Қарашев (1876-1921) //Қазақтың тәлiмдiқ ой-пiкiр
антологиясы. – Т. 2. – Алматы,1998. – 60-61 б.
Қарашев Ғұмар
Омар
//Қазақстандағы бiлiм мен педагогиканың даму
тарихы
VI-XX ғғ.
I бөлiм. Библиографиялық әдебиеттер көрсеткiшi. -
Алматы
Зият Пресс, 2004. – 27-28 б.
Әзмұқанова А. Мұсылман мектептерiнде:
ХХ ғасырдың басындағы
оқыту мәселесi: А.Байтұрсынов, Ә.Бөкейханов, М.Дулатов, Ғ.Қарашев
еңбектерi бойынша
/ А.Әзмұқанова // Қазақ тiлi мен әдебиетi. – 1996. – № 4.
- 86-95 б.
Жұмағұл С. Ғасырына өң берген Ғұмар Қараш:
ақын Ғ.Қараштың 120
жылдығына орай
/С.Жұмағұл // Орталық Қазақстан. – 1996. – 27 тамыз.
Исмаилов А. Қазақтың азаттығын аңсаған
Ғұмар Қарашев туралы
/А.Исмаилов //Ұлағат. – 2000. - № 6. – 24-27 б.
220
Керiм Ш. Ислам әлемiнiң Ғұмары:
үлкен ақын, халықты өнер мен
ғылымға үндеген азамат Ғ.Қараш туралы
/Ш.Керiм // Парасат. 1997. – № 6. –
71-72 б.
Сейiтұлы Т. Елiм деп еңiреген ерлер:
ақын Ш.Бөкеев пен Ғ.Қарашевтар
туралы
/Т.Сейтұлы // Алматы ақшамы. – 1997. – 20 қазан.
Созақбаев
С. Ғұмар Қарашев - ғалым-педагог /С.Созақбаев
// Қазақстан мектебi. – 1991. – № 10. – 75-76 б.
Тәжiмұратов М. Ғұмар Қараш және оның «Педагогика» кiтабы
/ М.Тәжiмұратов //Қазақстан мектебi. – 1993. – № 3. – 51-56 б.
Тәжiмұрат М. «Сөзi түпсiз қараңғыға көз болған»:
ақын Ғ.Қараш
жайында
/М.Тәжiмұрат// Абай. – 1996. – 34-39 б.
Шканова Б. Ғұмар Қараш - ғұлама дарын (ақын) /Б.Шканова // Қазақ тiлi
мен әдебиетi. – 1997. – № 11-12. –69-72 б.
Ысмайылов А. Ғұмар Қарашевтың өмiрi мен қызметi /А.Ысмайылов
//Қазақ тарихы. – 2003. - № 6. – 23-25 б.
Педагог Әбiкей Сәтбаевтың туғанына 135 жыл (1881-1939).
Сәтбаев Әбiкей Павлодар облысы, Баянауыл ауданында туған. 1905
жылы Омбы қаласындағы мұғалiмдер семинариясын бiтiрiп, Баянауылдағы
орыс-қазақ мектебiнде мұғалiм болды. Павлодардағы екi кластық орыс-қазақ
училищесiнде сабақ берiп, осы училищеде алты жыл директор болған,
кейiннен Семей қаласындағы облыстық Земство басқармасының оқу бөлiмiн,
мұндағы губерниялық оқу бөлiмiндегi қазақ мектептерi бөлiмiн басқарып, әрi
осы қаладағы мұғалiмдер семинариясында сабақ бердi. Семейде тұңғыш
ашылған қазақ педагогикалық техникумының директоры,1928-1931 жылдары
Омбы қаласындағы рабфактың мұғалiмi, одан кейiнгi кездерiнде қазiргi
Бiшкек қаласындағы (Қырғызстан) педагогикалық институтында оқытушы
болды.
Ә.Сәтбаев
жаңа құрыла бастаған қазақ мектебiнiң оқу-тәрбие
жұмыстарын бiр жүйеге түсiруге бар бiлiм, тәжiрибесiн сарқа жұмсап, өз
шығармаларында мұғалiм еңбегiнiң мәнi оқушыларды еңбекке баулу сияқты
мәселелер көтередi.
ӘДЕБИЕТТЕР:
Сәтбаев Ә. Оқытушы деген кiм? (үзiндi); Ағарту жолында не шара
қолдануымыз керек (үзiндi) // Қазақтың тәлiмдiк ой-пiкiр антологиясы (ХХ
ғасырдың 20 жылдарынан 1995 жылға дейiнгi кезең).–Алматы,1998.– 76-77 б.
Ол туралы:
Сәтбаев Әбікей (1881-1939) //Қазақтың тәлiмдiк ой-пiкiр антологиясы.
(ХХ ғасырдың 20 жылдарынан 1995 жылға дейiнгi кезең). – Алматы, 1998. –
75 б.
Сәтбаев Әбiкей //Қазақстандағы бiлiм мен педагогиканың даму тарихы
VI-XX ғғ.
II бөлiм. Библиографиялық әдебиеттер көрсеткiшi. - Алматы
Зият Пресс, 2004. – 82 б.
221
Жанаева Ш.А. Семейдің мұғалімдер семинариясы және Сәтбаевтар
әулетінің үш өкілі: [ Қаныш Имантайұлы Сәтбаев, оның немере ағасы Әбікей
Зейінұлы Сәтбаев, Қаныш Сәтбаевтың әйелі Таисия Алексеевна Кошкина]
/ Ш. А. Жанаева // Қазақ әдебиеті. - 2009. - 10 сәуір.
Педагог-ғалым, Қазақ КСР-нiң еңбек сiңiрген мұғалiмi, Алматыда тұңғыш
қазақ орта мектеп-интернатының ұйымдастырушысы және алғашқы
директоры Бiләл Аспандияровтың туғанына 130 жыл
1886-18.09.1958
.
Аспандияров Бiләл 1886 жылы Қостанай облысы Қарабалық ауданында
туған. Қостанайдағы Ы.Алтынсарин ұйымдастырған екi кластық мектептi
және Орынбордың мұғалiмдер семинариясын бiтiрген. Еңбек жолын ауыл
мұғалiмдiгiнен бастап, Қостанай педагогикалық техникумын ұйымдастырды
және оның меңгерушiсi болды. Одан кейiн Жетiсу губерниялық оқу бөлiмiнiң
меңгерушiсi. Алматыдағыы тұңғыш қазақ орта мектеп-интернатының
ұйымдастырушысы және алғашқы директоры, кейiн ағарту институтының,
жоғары оқу орындарының оқытушысы, Қазақ КСР Ғылым Академиясының
Ш.Уәлиханов атындағы тарих, археология және этнография институтының
аға ғылыми қызметкерi
1930-1958
. 1946 ж. шыққан «Орысша-қазақша
сөздiк», 1959-1961 жж. шыққан «Қазақ тiлiнiң түсiндiрме сөздiгi» авторлары
мен құрастырушыларының бiрi. «Құрмет Белгiсi» орденiмен және
медальдармен марапатталған.
ӘДЕБИЕТТЕР
Аспандияров Б. Бөкей ордасының құрылуы және күйреуi. – Алматы,
1947.
Ол туралы
Аспандияров Бiләл //Қазақ ССР. Қысқаша энциклопедия. Т.3. – Алматы,
1988. – 88 б.
Аспандияров Біләл //Қазақстан: Ұлттық энциклопедия. Т.1. – Алматы,
1998. – 481 б.
Психолог ғалым, профессор Иосиф Лазаревич
Стычинскийдiң туғанына 120 жыл
1896-24.06.1969
.
Стычинский Иосиф Лазаревич 1896 жылы туған. 1919 жылы Саратов
университетiнiң медицина факультетiн бiтiрген соң жүйке аурулары
кафедрасының әуелi ординаторы, кейiннен доцентi қызметiн атқарды. 1921-
1926 жылдары Халық ағарту институтында, университетте психологиядан
сабақ бередi. 1931 жылдан Саратов медициналық институтының кафедра
меңгерушiсi, ал 1935 жылдан профессоры. 1944-1949 жж. Алматыдағы «Ана
мен баланы қорғау» ғылыми-зерттеу институтының директоры. 1950-1969
жылдары Абай атындағы Қазақ педагогикалық институтының профессоры,
психология кафедрасының меңгерушiсi, 1958-1962 жылдары Қазақстан
психологтар қоғамының төрағасы. Ол көптеген еңбектер мен мақалалардың
авторы. Олардың кейбiрi
«Бөбектердiң психологиясын зерттеу», «Психика
222
мен жүйке саласын зерттеу», «Сөйлеу кемiстiгiн топтастыру туралы»,
«Ойлау мен сөйлеу», «Педагогикалық психологияның бүгiнгi таңдағы
мiндеттерi» т.б. И.Л.Стычинский республика үшiн ғылыми кадрлар даярлау
iсiне елеулi үлес қосқан ғалымдардың бiрi.
ӘДЕБИЕТТЕР
Стычинский
И.Л.
Еңбек және еңбек психологиясы
үзiндi
/ И.Л.Стычинский //Қазақтың тәлiмдiк ой-пiкiр антологиясы
ХХ ғасырдың 20
жылдарынан 1995 жылға дейiнгi кезең. Т.2. - Алматы
Рауан, 1998. – 193 б.
Стычинский И.Л. Қазақстанда педагогикалық психологияның дамуы
/ И.Л.Стычинский //Қазақтың тәлiмдiк ой-пiкiр антологиясы
ХХ ғасырдың 20
жылдарынан 1995 жылға дейiнгi кезең. Т.2.-Алматы
Рауан, 1998.– 194-197 б.
Ол туралы
Иосиф
Лазаревич
Стычинский
//Қазақтың
тәлiмдiк
ой-пiкiр
антологиясы
ХХ ғасырдың 20 жылдарынан 1995 жылға дейiнгi кезең. Т.2. -
Алматы
Рауан, 1998. – 192 б.
Әдiскер-ғалым, бағдарламалар мен оқулықтар авторы
Шайқы Кәрiбаевтың туғанына 105 жыл
1911-1973
.
Кәрiбаев Шайқы өзiнiң ұстаздық жолын 1928 жылы Ақмоладағы жетi
жылдық мектеп мұғалiмi қызметiнен бастады, онан кейiн Қарағанды
қаласында ана тiлi мен әдебиет мұғалiмi болып жұмыс iстедi, ал 1932 ж.
Шайқы Кәрiбаев Петропавл педагогикалық училищесiне оқытушылық
қызметке жiберiлдi. 1936-1958 жылдары Педагогикалық ғылымдардың
Ы.Алтынсарин
атындағы
ғылыми-зерттеу
институтында
қазiргi
Ы.Алтынсарин атындағы Қазақтың бiлiм академиясы
қазақ әдебиетiн оқыту
методикасы секторының меңгерушiсi болып жұмыс iстедi. 1958-1973
жылдары Абай атындағы қазақ мемлекеттiк педагогикалық институтында
қазiргi Абай атындағы Ұлттық педагогикалық университет
сабақ бердi.
Республикада қазақ әдебиетiн мектепте оқыту методикасының ғылым
ретiнде қалыптасып, дамуы Ш.Кәрiбаев есiмiмен тiкелей байланысты. 4-10
сыныптар бойынша қазақ әдебиетiнiң қазiргi бағдарламасының iрге тасын
қалаушылардың бiрi болды, осы бағдарламаларда тұңғыш рет ол өзiнiң
дидактикалық, әрi әдiстемелiк ойын жүзеге асырды.
Ш.Кәрiбаев 5-7 сыныптарға арналған әдебиет оқулығы кiтаптарының
авторы. Өзiнiң әдiстемелiк ойларын ол 1941 ж. жарық көрген «Әдебиеттiк
оқу» кiтабында жүзеге асырды. қазiр бұл кiтап мұғалiмдерге қолдан түспес
қойын кiтаптарының бiрi. Мұнда қазақ әдебиетiн оқытудың теориялық және
практикалық деңгейдегi өзектi проблемалары сөз болады.
ӘДЕБИЕТТЕР
Кәрiбаев Ш. Әдебиеттiк оқу кiтабы
5-7 кл. арналған
/Ш.Кәрібаев. -
Алматы
ҚМБ, 1940.
Кәрiбаев Ш. Мәнерлеп оқытуды үйрету жолдары /Ш.Кәрібаев //Халық
мұғалiмi. – 1951. №7.
223
Кәрiбаев Ш. Ауыз әдебиетi үлгiлерiн оқытудың тәлiмдiк мәнi /Ш.Кәрібаев
//Халық мұғалiмi. – 1947. -№ 3.
Кәрiбаев Ш. М.Ж.Көпеевтiң творчествосы және ауыз әдебиетi
/Ш.Кәрібаев //Халық мұғалiмi. – 1961. - № 4.
Кәрiбаев Ш. Әдебиеттiк оқу /Ш.Кәрібаев //Қазақтың тәлiмдiк ой-пiкiр
антологиясы. (ХХ ғасырдың 20 жылдарынан 1995 жылға дейiнгi кезең). –
Алматы, 1998. – 317-318 б.
Ол туралы
Шайқы
Кәрiбаев
1911-1973
//Қазақтың
тәлiмдiк
ой-пiкiр
антологиясы.Т.2. (ХХ ғасырдың 20 жылдарынан 1995 жылға дейiнгi кезең). –
Алматы, 1998. – 316 б.
Қоғам қайраткерi, бiлiм беру iсiнiң үздiгi, Қазақ КСР Оқу министрi
(1971-1974), Балжан Бөлтiрiкованың туғанына 95 жыл (1921-13.05.1998).
Бөлтiрiкова Балжан 1921 жылы Жамбыл облысы, Қордай ауданы,
Қасық ауылында туған. 1937 жылы Алматы мұғалiмдер институтына оқуға
түсiп, оны 1941 жылы Сталиндiк стипендиат болып бiтiредi. Бұдан кейiн
бiлiм алуын одан әрi жалғастырады. 1943 жылы Абай атындағы Қазақтың
педагогикалық институтын бiтiргеннен кейiн Алматы қаласы мен
облысының мектептерiнде мұғалiм, оқу iсiнiң меңгерушiсi, Алматы
қаласындағы № 12 орта мектептiң директоры болды.
1949-1955 жж. Қазақ КСР Бастауыш және орта мектеп қызметкерлерi
кәсiподағы орталық комитетiнiң төрайымы қызметiнде iстедi. 1956-1966жж.
Қазақ КСР Әлеуметтiк қамсыздандыру министрi қызметiн атқарды. 1966-
1971 жж. Республика Министрлер кеңесiнiң төрағасының орынбасары және
сыртқы iстер министрi қызметiнде болды. Ал 1971-1974 жж. Қазақ КСР Оқу
министрi болды. 1974 жылдан 1980 жылға дейiн Қазақ КСР кәсiптiк-
техникалық бiлiм беру жөнiндегi мемлекеттiк комитетi төрағасының
орынбасары болды. 1980 жылдан Одақтық дәрежедегi дербес зейнеткер.
Б.Бөлтiрiкова бiлiм берудi дамыту iсiне, Қазақстанның педагогикалық
ғылымын қалыптастыруға зор үлес қосты. Қазақстан тарихында әйелдер
арасынан шыққан тұңғыш Сыртқы iстер министрi, БҰҰ Бас Ассамблеясы
жұмысына қатысқан бiрiншi қазақ қызы едi. Елiне сiңiрген еңбегi жоғары
бағаланып, үш орденмен, көптеген медальдармен марапатталды.
ӘДЕБИЕТТЕР:
Бөлтiрiкова
Б.
Қазақстан
мектебi
тоғызыншы
бесжылдықта
/ Б.Бөлтірікова. – Алматы: Мектеп, 1972. – 43 б.
Бөлтiрiкова Б. . Бiр өзi әрi ақын, әрi күйшi:
Б.Атыханұлы жайында
/Б.Бөлтірікова //Алматы ақшамы. – 1997. – 12 мамыр.
Бөлтiрiкова Б. Жалпыға бiрдей орта бiлiм беру - өмiр талабы
/Б.Бөлтірікова //Қазақстан коммунисi. – 1973. – № 4. – 18-22 б.
224
Бөлтiрiкова Б. Жалпы бiлiмнiң жаңа асқарлары:
КПСС XXIV съезi
шешiмдерi iс жүзiнде
/Б.Бөлтірікова // Қазақстан мектебi. – 1971. –№ 10. –8-
15 б.
Бөлтiрiкова Б. Жаңа жылмен, құрметтi жолдастар:
бастауыш бiлiм беру
жұмысын ұйымдастыруда жаңа мiндеттер жайында
/Б.Бөлтірікова
// Бастауыш мектеп. – 1973. – № 1. – 3-5 б.
Ол туралы:
Бөлтiрiкова Балжан //Қазақстан: Ұлттық энциклопедия. Т.2. - Алматы
«Қазақ энциклопедиясының» Бас редакциясы, 1999. - 407-408 б.
Балжан Бөлтiрiкованы есте қалдыру туралы
Алматы әкiмi В.Храпунов
шешiм қабылдады
//Алматы ақшамы. – 2000. – 28 қаңтар.
Бөлтiрiкова Балжан:
Некролог
//Егемен Қазақстан. – 1998. – 13 мамыр.
Есенәлиев М. Жердiң көркi - гүл, елдiң көркi - қыз:
елiмiздiң сыртқы
саясатын нығайтуға өз үлесiн қосқан қазақ қыздары Б.Бөлтiрiкова,
А.Х.Арыстанбекова, К.Шериязданқызы, М.Жарбосынова, Ф.Шамжанова,
Ф.Қонаева, Ж.Әмiрхановалар жайында
/М.Есенәлиев //Егемен Қазақстан. –
1998. – 3 наурыз.
Қыдырұлы Б. Балжан апай:
белгiлi мемлекет және қоғам қайраткерi
Балжан Бөлтiрiкова жайлы ықылас сөз
/Б.Қыдырұлы //Қазақстан әйелдерi. –
1997. – № 3. – 16 б.
Шiлдебайұлы З. Бiлiм нәрi немесе қайраткер ұстаз Балжан Бөлтiрiкқызы
туралы сыр /З.Шiлдебайұлы //Егемен Қазақстан. – 1996. – 19 қараша.
225
КҮНТІЗБЕКТЕ АТАЛҒАН ЕСІМДЕРДІҢ
АЛФАВИТТІК КӨРСЕТКІШІ
А, Ә
Абдрахманова Т. – 15
Адам құқықтары күні – 17,203
Айдаров Ғ. – 10,102
Академиялық Мемлекеттік драма
театры -3
Ақмолла ақын – 17, 216
Ақтөбе педагогикалық училищесі -19
Алахунова Б. – 8, 70
Алексеенко Н.В. – 10
Алекторов А.Е. – 18,218
Алматы қаласының
кітапханалар күні – 14
Алматы медицина институты – 19
Алматы шет тілдері институты – 13
Алтынсарин Ы. – 14,162
Амандосов Т.С. – 17,190
Аманжолов Қ.Р. – 14
Ана күні – 13
Анов Н.В. – 16
Аравин Ю.П. – 6
Арғынов Х.Қ. – 10,101
Арынов М.Ғ. – 9,76
Аспандияров Б. – 18,221
Астана күні – 11,108
Ауыл әйелдерінің
халықаралық күні – 14
Ахмет ишан – 18
Ахметов Ә.Қ. – 9,78
Әбішев Ғ.Ә. – 12,137
Әлжанов Ш.Е. – 4,27
Әубәкіров Т.О. – 11
Б, В, Г
Балалар бақшасы тәрбиешісіне
арналған Устав – 11
Базанова Н.О. – 15
Баймұратова Б. – 12,118
Бала еңбегін пайдалануға қарсы
бүкіләлемдік күрес күні – 10
Балалар мен жасөспірімдер кітабы
апталығы – 5
«Балаларды сауықтыру
лагері күні» – 12,113
Балахметов Қ.Б. -11,104
Балғымбаев Ә. – 7,59
Балдәурен орталығы – 15,172
Басин В.Я. – 3
Баспасөз күні – 11
«Бастауыш және орта мектеп
туралы» қаулы – 13
Басымов Қ.А. – 17,193
Баталов М.П. – 18
Болатов Ж. – 5, 44
Бөкей ордасы мектебі – 19
Бөкейханов Ә.Н. – 6
Бөлтірікова Б. – 18,223
Бүкіләлемдік кітап және
авторлық құқық күні – 7
Білім күні – 12,135
Бірінші бүкілқазақстандық оқу-
ағарту конференциясы – 19
Васильев А.В. – 17
Выготский Л.С. – 15
Ғылым қызметкерлері күні – 6
Д
Диваев Ә. – 16,189
Дүниежүзілік ақпарат күні – 16
Дүниежүзілік балалар күні – 16
Дүниежүзілік баспасөз күні – 8
Дүниежүзілік бейбітшілік
күні – 13,142
Дүниежүзілік ғарышкерлік
күні – 6,56
Дүниежүзілік денсаулық сақтау
күні – 6,53
Дүниежүзілік еңбекті қорғау күні – 8
Дүниежүзілік жазушы күні – 4
Дүниежүзілік жастар күні – 14
Дүниежүзілік жастар туралы – 15,174
Дүниежүзілік қауіпсіз
интернет күні – 4
Дүниежүзілік мейірім күні – 4
Дүниежүзілік пошта күні – 13
226
Дүниежүзілік поэзия күні – 5
Дүниежүзілік СПИД құрбандарын
еске алу күні – 8
Дүниежүзілік туризм күні – 13,143
Дүниежүзілік тұтынушыларды
қорғау күні – 5
Дүниежүзілік тіршілік өрісін қорғау
күні-Экологтар күні – 10,95
Е,Ж
Еңбек күні – 13
Ерғожин Е.Е. – 15,167
Есік педаг училищесі – 19
Жабаев Ж. – 4. 24
«Жалпы білім беретін орта мектеп-
терінің жұмысын одан әрі жаңарту
жөніндегі шаралар туралы» – 15
Жаңа жыл – 3,19
«Жас Ұлан» ұйымы – 11
Жастар ынтымақтастығының
халықаралық күні – 7
Жәутіков О.А. – 8,68
Жезқазған педаг училищесі – 19
Жеңіс күні – 9,73
Жиенбаев С.С. – 8,66
«Жол ашар» акциясы – 12,123
Жолдасбеков Ө.А. – 4,29
Жұбанов А.Қ. – 8,62
Жұрынов М. – 17,195
З, И, К
Занков Л.В. – 6
Зверев М.Д. – 16
Иванов Д.Л. – 17
Интернационалист жауынгерлерді
еске алу күні – 3
Кәрібаев Ш. – 18,222
Кәсіптік-техникалық білім
беру комитеті – 19
Кемеңгеров Қ.Д. – 11,110
Көкбай ақын – 18
Көктемгі демалыс – 5, 44
Қ
Қазақ АКСР – 16
Қазақ халық ағарту институты – 10
Қазақстан Республикасының
Тәуелсіздік күні – 17,205
Қазақстан халқының бірлігі
күні – 8,64
Қазақстан халықтарының
тілдері күні – 13,145
Қарағанды педагогикалық
училищесі - 19
Қарашев Ғ. – 18,218
Қасымбаев Ж.Қ. – 17,210
Қожакеев Т. – 17,207
Қожамқұлов Т.Ә. – 8, 60
Қозыбаев М.Қ. – 15, 177
Қойгелдиев М.Қ. – 12
Қолөнер, теміржол, ФЗО
мектептері туралы қаулы - 19
Қостанай индустриалды-
педагогикалық техникумы – 19
ҚР Ғылым Академиясы – 8
ҚР Конституция күні – 12,132
ҚР мемлекеттік рәміздері күні – 10,92
ҚР Тұңғыш Президенті күні – 16,183
ҚР Ұлттық кітапханасы – 19
Құдайқұлов М.Ә. – 5,36
Құнанбаев А.А. – 17
Құнантаева К.Қ. – 4, 33
Құсайынов А.Қ. – 10, 83
Қызыл Жарты Ай мен
Қызыл Крест – 9
Қысқы демалыс – 17,211
Достарыңызбен бөлісу: |