қаңтар  –  Көңілділер  мен  тапқырлар  күні

213 
 
көшбасшылық  қабілеттерді  дамыту  жөніндегі  психологиялық  тренингтер 
өткізу. Балалар мен жеткіншектерді жастар қозғалыстарының, үкіметтік емес 
ұйымдардың 
көшбасшыларымен 
және 
балалар 
қозғалыстарының 
белсенділерімен кездесулер. 
      
9 қаңтар - Волонтерлер күні. 
«Қарттар  –  алтын  қазынам»,  Соғыс 
және  еңбек  ардагерлеріне,  тыл  еңбеккерлеріне,  жалғызбасты  және  қарт 
тұрғындарға,  мектеп  мұғалімдеріне,  көпбалалы  отбасыларға,  мүгедек 
балаларға  және  мүмкіндігі  шектеулі  балаларға  арналған  күтпеген 
қайырымдылық  волонтерлік  істерді  өткізу.     
      
10 қаңтар - Шахматшылар күні.    Шахмат  пен  шашкиден  немесе 
тоғызқұмалақтан  клубаралық, жалпымектептік, аулааралық ойындар, достық 
ойындар мен чемпионаттар өткізу. 
      
11  қаңтар  -  Қысқы  демалыс  кезеңінде  мектептен  тыс  жұмыспен 
қамтылуды ұйымдастыру жұмысының қорытындыларын шығару (қатысу 
рейтингі,  үйірмелер  және  т.т.  жұмысының  рейтингі).  Қанаттас  сыныптар 
бойынша  сынып  сағаттарын,  жиналыстар,  қысқы  демалыс  кезеңіндегі  іс-
шараларға  белсене  қатысқаны  үшін  марапаттар  тапсыра  отырып, 
жалпымектептік оқушылар жиындарын өткізу. 
ӘДЕБИЕТТЕР: 
      
  Ахбулатова  М.  Тілегімен,  батасымен  қолдаған:  [тәрбие  сағаты]                      
/М.Ахбулатова //Сынып жетекшісі = Классный руководитель. - 2011. - №6. - 
29-31 б. 
         
Аязбаев Б.Ж.   Спорт арқылы ұлттық патриотизмге тәрбиелеу жолдары 
/  Б.  Ж.  Аязбаев,  А.  А.  Абсатова  //Валеология.  Денсаулық  және  өмірлік 
дағдылар. - 2013. - № 4. - 6-7 б. 
      
Әбішева  Қ.  Жасай  бер,  қазақ  тілі  -  ана  тілі!:  [тәрбие  сағаты]                      
/Қ. Әбішева //Мектептегі сыныптан тыс жұмыстар. - 2012. - №5. - 10-12 б. 
        Байсақалова  Ә.   Құқық  -  әділет  пен  парасат  жолы  /  Ә.  Байсақалова 
// Қазақ тарихы. - 2014. - № 6. - 39-40. 
         Бакирбекова  Г.   Құқығым  бар:[оқушылардың  құқықтық  мәдениетін 
көтеруде 
сайыс 
ойынын 
өткізгені 
жайлы] 
/ 
Г. 
Бакирбекова 
// Мектептегі сыныптан тыс жұмыстар. - 2012. - № 11. - 40-41 б. 
           Ғұмарова  А.  Құрметте  жеңістің  ерлерін:  [патриоттық  сезімге 
тәрбиелеу]  /А. Ғұмарова  //Таптым, таптым! - Эврика!. - 2011. - №4-5. - 3-8 б. 
      
Есіркеева  Б.Б.  «Тәртіпке  бас  иген  құл  болмайды...»  (жарыс-ойын 
сабақ):  [құқықтық  тәрбие]  /Б.Б.Есіркеева  //Тәрбие  сағаты  =  Классный  час.  - 
2011. -№ 5. - 20-21 б. 
          Жакакова А.   Өз тіліңді құрметте: [тілдер күніне арналған әдеби-сазды 
мерекелік  бағдарламаның  сценарийі]  /  А.  Жакакова,  С.  Бегманова 
// Мектептегі сыныптан тыс жұмыстар. - 2014. - № 1. - 20 
            Жамантаева  С.А.   Қазақ халқының салттары мен дәстүрлері:[сынып 
сағатында  балаларды  өз  бетімен  жаңа  ақпаратты  меңгеруге  және 
әңгімелеуге,Отанға  деген  сүйспеншілігін,  басқа  ұлттың  адамдарына  деген 

214 
 
достық  сезімдерін  тәрбиелеу]  /  С.  А.  Жамантаева  //Сынып  жетекшісінің 
анықтамалығы=Справочник классного руководителя. - 2012. - № 9. - 33-36. 
          Жапақова  А. Отбасы  -  Отанымыздың  діңгегі:  [«Отбасы  күні» 
мерекесіне  арналған  «Отбасы  -  Отанымыздың  діңгегі»  деп  аталатын  ашық 
тәрбие сағаты] / А. Жапақова //Мектептегі сыныптан тыс жұмыстар. - 2015. - 
№ 1. - 26-29 б. 
         Жаханова  Р.М.  Кім  жылдам?:  [Мектептің  бірлестік  мүшелерінің 
арасында  өтетін  спорттық  сайыс]  /Р.М.Жаханова  //Мектептегі  мерекелер: 
тәрбие жұмыстарының сценарийлері. – 2013. - № 12. – 43-44 
        Жағыпарова  А.   Ана  деп  ән  саламын:[оқушыларды  адамгершілік  пен 
эстетикалыққа, анаға, қыз балаларға құрмет көрсету, сыйлай білу мәдениетін 
қалыптастыру]  /  А.  Жағыпарова  //Мектептегі  сыныптан  тыс  жұмыстар.  - 
2013. - № 3. - 21-24 б. 
         Жоламанова  Ж.  Менің  құқығым:  тәрбие  сағаты  /Ж.Жоламанова 
//Мектептегі мерекелер. -2013. - № 3. – 32-33 б. 
        Жұмабек  Б.  Менің  сүйікті  атам:  тәрбие  сағаты  /  Б.Жұмабек  //Тәрбие 
жұмысы: мектепте және мектептен тыс мекемелерде. – 2014. - № 2. – 27-28 б. 
        Ибашева  К. Қош  келдің,  Жаңа  жыл:[сценарий]  /  К.  Ибашева                            
// Мектептегі мерекелер: тәрбие жұмыстарының сценарийлері. - 2014. - № 12. 
- 30-32 б. 
      
 Конурова  А.  Бүгінгі  мектеп  түлегі  -  ертеңгі  елдің  тірегі:  [тәрбие 
сағаты]  /А.Конурова  //Мектептегі  сыныптан  тыс  жұмыстар.  -  2010.  -  №  4.  - 
47-51 б. 
        Купина  И.В.   «Спорт  білімпаздары»  атты  отбасылық  спорттық-
интеллектуалдық  мереке:  [дене  шынықтыру  мұғалімінің  ата-аналармен 
жүргізген  жұмыс]  /  И.  В.  Купина  //Сынып  жетекшісінің  анықтамалығы= 
Справочник классного руководителя. - 2013. - № 1. - 36-42. 
        Қарымсақова  А.  «Толағай»  спорт  сайысы:  [спорттық  жарыс  өткізу 
жолдары]  /А.Қарымсақова  //Мектептегі  мерекелер:  тәрбие  жұмыстарының 
сценарийлері. – 2013. - № 7. – 44 б. 
         Қожахметова  К.Ж.  «Ақылды    бала»  интеллектуалды  ойыны: 
[балаларды  оқулықты  құрметтей  білуге,  кітапты  ұқыпты  ұстауға  баулу]          
/К.Ж.Қожахметова 
//Мектептегі 
мерекелер: 
тәрбие 
жұмыстарының 
сценарийлері. – 2013. - № 8. – 18-20 б. 
        Қысқы 
каникул 
балалар 
мен 
ата-аналар 
пайдасына 
//Сынып жетекшісінің анықтамалығы=Справочник классного руководителя. - 
2009. - №12. - 32-34 б. 
       Мергенғалиева 
С.Н.   «Ал, 
қанеки, 
қыздар!» 
сайысы                                    
/ С. Н. Мергенғалиева //Мектептегі технология=Технология в школе. - 2013. - 
№ 12. - 41-43 б. 
       Молдабекова  А.  «Жасыл  шырша  жанында»  ертеңгілігі  /А.Молдабекова 
//Мектептегі мерекелер. – 2013. - № 12. – 47 б. 
       Мусина  А.   Құқықтық  тәрбие  берудегі  мектеп  пен  отбасының  өзара 
әрекеті  /А.  Мусина  //Қазақстан  тарихы:  әдістемелік  журнал.  -  2012.  -№5.  -       
32-35 б.   

215 
 
       Нурелова 
Ш.Н. «Жігіт  сұлтаны»  -  байқауы:[байқау  Бауыржан 
Момышұлының 104 жылдығына арналады] / Ш. Н. Нурелова, К. К. Орманова 
// Мектептегі мерекелер: тәрбие жұмыстарының сценарийлері. - 2015. - № 1. - 
41-42 б. 
       Оразбекова  Қ.Е.  «Кітап  -  ең  сабырлы  ұстазың»:  [әдеби  кеш]                    
/Қ.Е. Оразбекова  //Тәрбие сағаты = Классный час. - 2011. - №5. - 40-42 б. 
       Өміртай  Б.  Құқықты  білу  -  міндет:  [құқық  пәнінен  сайыс  сабақ]                     
/Б. Өміртай  //Қазақстан мектебі. - 2012. - №2. - 59-62 б. 
       Садыкенова  М.  Тілі  бірдің  –  тілегі  бір:  [мемлекеттік    тіл  туралы] 
/М.Садыкенова  //Мектептегі мерекелер. – 2013. - № 12. – 24-26 б. 
      Саттылғанова 
Г.   Ата 
заңым 
- 
мақтанышым, 
қорғанышым                         
/ Г. Саттылғанова  //Мектептегі сыныптан тыс жұмыстар. - 2013. - № 8. - 14-
15 б. 
        Сәттібаева  Г.Т.  Қазақстанның  болашағы  -  қазақ  тілінде:  [тәрбие 
сағаты] /Г.Т.Сәттібаева  //Тәрбие сағаты=Классный час.- 2011. - № 4. - 9-10 б. 
       Тенизбаева  А.  Жаңа  жылдық  мереке:  [ертеңгілік]  /А.Тенизбаева  //Бала 
мен балабақша . - 2012. - №1. - 23-24 б. 
       Түлкібаева  Р. Қыздар сұлу көрінер өнерімен: [қыздардың өнер жарысы] 
/Р.Түлкібаева //Мектептегі мерекелер. – 2013. - № 7. – 27-28 б. 
      Ізбенова  А.Ш.  Жаңа  жылым,  қош  келдің!:  [ересектер  мен  мектепалды 
даярлық  топтарына  арналған  қойылым]  /А.Ш.Ізбенова  //Отбасы  және 
балабақша. - 2011. - №6. - 45-47 б. 
 
АЙЫ МЕН КҮНI БЕЛГIСIЗ 
2016 ЖЫЛЫ АТАЛАТЫН ДАТАЛАР 
 
Үмбетей жыраудың туғанына 310 жыл (1706-1778 жж.) 
       Үмбетей  Тiлеуұлы  қазiргi  Ақмола  облысының  Ерейментау  ауданында 
туған.  Әйгiлi  Бөгенбай  батырдың  сенiмдi  серiгi.  Жалынды  жорық  жырауы. 
Жырау  шығармаларының  бiр  тобы 

  «Бәкеге»,  «Жауқашарға»,  «Бұқарға», 
«Бекболат  биге»

  әлеуметтiк  әдiлдiк,  адамгершiлiк  мәселелерiн  арқау  етсе, 
ендi  бiр  тобы  Бөгенбай  батырдың  ерлiкке  толы  өмiрiн  суреттеуге  арналған 

«Бөгенбай  өлiмiне»,  «Бөгенбай  өлiмiн  Абылай  ханға  естiрту»,  т.б.

.  Оның 
«Жантай  батыр»  дастаны  мен  Абылай  хан  туралы  жырларында  қазақ 
халқының қалмақтарға қарсы күресi баяндалады. 
      Үмбетей  шығармашылығында  өз  халқына  деген  сүйiспеншiлiк,  Отан 
қорғау,  патриоттық  сезiм  тақырыптары  арқау  болған.  Ол  әйгiлi  қазақ 
батырларының  ерлiгi  туралы  көп  жыр  жазған,  осы  арқылы  халыққа  ортақ 
жауға  тойтарыс  беру  үшiн  бiрiгудiң  маңызды  екенiн  ұғындыра  жүрген. 
Жырау  шығармаларында  философиялық,  психологиялық  тұжырымдар  жиi 
кездеседi. 
ӘДЕБИЕТТЕР: 
       Үмбетей  жырау.  Толғаулар  (үзiндiлер)  /Үмбетей  жырау  //Қазақтың 
тәлiмдiк ой-пiкiр антологиясы. – Алматы, 1994. – 147-б. 

216 
 
      Үмбетей.  Бәкеге;  Жауқашарға;  Бұқарға;  Бекболат  биге;    Бөгембай 
өлiмiне;  Бөгембай  өлiмiн  Абылай  ханға  естiрту  /Үмбетей  //Бес  ғасыр 
жырлайды. – Т. 1. – Алматы, 1984. – 82-90 б. 
      Үмбетейден: 

толғаулар

  /Үмбетей  //Шешендiк  шиырлары  (шешендiк 
сөздер, нақылдар мен толғаулар жинағы). – Алматы, 1993. – 215 б. 
      Үмбетей.  «Уа,  Алатаудай  Ақшадан…»: 

толғау

  /Үмбетей  //Қазақ 
тарихы. – 1994. – № 5. – 32-б. 
      Үмбетей жырау. 

өлең

 /Үмбетей //Ақиқат. – 1995. – № 12. (мұқабаның 3 
бетi). 
Ол туралы: 
      Үмбетей  Тiлеуұлы  //Қазақ  ССР.  Қысқаша  энциклопедия.  Т.4.  Алматы, 
1989. – 602 б. 
      Үмбетей  жырау  (1706-1778)  //Бес  ғасыр  жырлайды.  –  Т.  1.  –Алматы, 
1984. – 81-б. 
      Үмбетей  жырау  (1706-1778)  //Дау  шешедi  дана  сөз.  –  Алматы,  1996.  – 
53-54 б. 
      Үмбетей  жырау  //Қазақтар.  Көпшiлiкке  арналған  тоғыз  томдық 
анықтамалық. – Т. 2.Тарихи тұлғалар. – Алматы, 1998.- 88 б. 
      Үмбетей  Тiлеуұлы    //Ерте  дәуiрдегi  қазақ  әдебиетi  (XV-XVIII  ғғ.): 
Зерттеулер.  Алматы, 1983. – 262-275 б. 
      Үмбетей  жырау //Қазақтың тәлiмдiк ой-пiкiр антологиясы (VI ғасырдан 
XX ғ. басына дейiнгi кезең). Т. 1. – Алматы, 1994. – 147б. 
      Үмбетей  жырау  //Қазақстандағы  бiлiм  мен  педагогиканың  даму  тарихы 

VI-XX ғғ.

 I бөлiм. Библиографиялық әдебиеттер көрсеткiшi. - Алматы

 Зият 
Пресс, 2004. – 27-28 б. 
     Үмбетей  Тілеуұлы  (1706-1778)    //  Тарихи  тұлғалар.Танымдық  көпшілік 
басылым.  Мектеп  жасындағы  оқушылар  мен  көпшілік  оқырмандарға 
арналған. Алматы: Алматыкітап, 2011. – 153-154 б. 
     Дүйсенбаев  Е.  Үмбетей  Тiлеуұлы: 

XVIII  ғ.  өмiр  сүрген  ақынның 
жырлары туралы

  /Е.Дүйсенбаев //Заман Қазақстан. - 1995. – 26 мамыр. – 7 б. 
      Күмiсбаев  О.  Үмбетей  жырау: 

XVIII  ғ.  өмiр  сүрген  ақын,  батыр 
Ү.Тiлеуұлы туралы

 /О.Күмiсбаев  // Халық кеңесi. - 1992. – 30 қазан. 
       Шәкен  Т.   Арқаның  ақиық  жырауы:  [Үмбетей  Тілеуұлы]  /  Т.  Шәкен 
// Мәдени мұра. - 2010. - № 5. - 61-65 б. 
      
 
Башқұрт-қазақ ақыны, ағартушы Ақмолла Мұхамедияровтың 
туғанына 185  жыл (1831-1895). 
      Ақмолла 

лақап  аты,  шын  аты  жөнi  Муфтахетдин  Камалетдинұлы 
Мұхамедияров  1831  жылы  қазiргi  Башқортостан  Республикасының  Уфа 
губерниясының  Белебай  уезiндегi  Тоқсанбай  ауылында  туған.  Әкесi 
Мұхамедияр башқұрт қызына үйленiп, қайын жұртында қалып қойған қазақ. 
Жетi  жасында  әкесi  өлiп  жетiм  қалып,  өгей  әкесi  Камалетдиннiң  қолында 
тәрбиеленiп, соның асыраған баласы болып кетедi. 

217 
 
        1863  ж.  Стерлитамак  қаласындағы  медресенi  бiтiрiп,  Орынбор,  Троицк 
қалаларында  оқуын  жалғастырады.  Троицк  қаласының  маңында  Қарабалық 
ауылында  бала  оқытады.  Ел  iшiнде  зор  беделге  ие  болған  Ақмолла  дала 
шонжарларының  халыққа  жасаған  қиянатын  өткiр  өлеңмен  әшкерелейдi. 
Халық оны «Ақмолла» атандырып жiбередi.  Ақмолланың сынына ұшыраған 
жергiлiктi  әкiмдер  оны  жалған  жаламен  соттатады.  Тұтқыннан  босағаннан 
кейiн  Қостанай,  Қызылжар,  Көкшетау  қазақтарының  арасында    бала 
оқытады.          
      Ақын  шығармаларында  қазақ  елiнiң  тұрмысы,  салт-санасы,  әдет-ғұрып, 
оқу-өнерi  жайы,  адамның  мiнез-құлқы  әр  қырынан  сөз  болады.  Ол  қазақ 
даласының  сұлу  табиғатын,  халық  өмiрiнiң  түрлi  жақтарын  философиялық 
тошылаулар  арқылы  шебер  көрсетедi.  Ақмолланың  «Түрмеде  жатып 
жазғандарында»  жастарға  тәлiм  боларлықтай  ғибратты  ойлар  көптеп 
кездеседi. 
    Ақынның  бiрсыпыра  өлеңдерi  1904  ж.  «Ақмолла»  деген  атпен,  бiршама 
толық жинағы 1907 ж. «МәшҺүр шайыр Ақмолланың өлеңдерi» деген атпен 
жарық  көрдi.  1935  ж.  С.Сейфуллин      Ақмолла  өлеңдерiн  құрастырып, 
«Ақмолла»        деген атпен жеке кiтап етiп шығарды. 1981 ж.  Ақмолланың 
туғанына  150  жыл  толуы    салтанатпен  мерекелендi.  Мәскеуде    оның  өмiрi 
мен  шығармашылығына  арналған  жұртшылық  өкiлдерiнiң  жиналысы 
өткiзiлдi.  1986  ж.ақын  өлеңдерi  «Күндер  мен  түндер»  деген  атпен  қазақ 
тiлiнде басылды. Ақын кiсi қолынан қаза тапқан. Миас қаласының зиратында 
жерленген. Ақынның туған ауылында мемлекеттiк мұражайы жұмыс iстейдi. 
ӘДЕБИЕТТЕР: 
      МәшҺұр шағыр Ақмолланың өлеңдерi. – Казан, 1907. 
     Акмулла эфенденец иншад итдеки мэнзуматы.-Казан, 1904. 
     Ақмолла  Мұхамедиярұлы.  Жыр  толғаулар  (үзiндiлер)        //Қазақтың 
тәлiмдiк ой-пiкiр антологиясы. – Алматы, 1994. – 163-164 б. 
      Ақмолла  Мұхамедиярұлы.  Ақмолланың  түрмеде  жатып  жазғаны; 
Ақмолланың Есенгелдiнiң елiне жазғаны; Өзiме; Көктем; Жаз; Күз; Топырақ 
(Жыраулар)  /Ақмолла  Мұхамедиярұлы  //Бес  ғасыр  жырлайды.  –  Алматы, 
1984.- Т. 1. –125-165 б., Алматы, 1989. – Т. 2. – 336-352 б. 
Ол туралы: 
     Ақмолла 

Муфтахетдин  Камалетдинұлы  Мұхамедияров

    //Қазақстан. 
Ұлттық  энциклопедия.  Т.1.  –  Алматы

  «Қазақ  энциклопедиясы»  Бас 
редакциясы. – 1998. – 197-198 б. 
      Ақмолла //Қазақ ССР. Қысқаша энциклопедия.  – Т. 4. – Алматы, 1989. – 
106-107 б. 
     Ақмолла  Мұхамедиярұлы  (1831-1895)  //Қазақтың  ой-пiкiр  антологиясы: 

VI ғасырдан XX ғасырдың басына дейiнгi кезең

.  –  Т. 1.  –  Алматы,  1994. – 
162-164 б. 
      Ақмолла  Мұхамедиярұлы  (1831-1895)  //  Бес  ғасыр  жырлайды.  –  Т.  1.  – 
Алматы, 1989. – 335 б. 

218 
 
     Ақмолла Мұхамедиярұлы //Қазақстандағы бiлiм мен педагогиканың даму 
тарихы 

VI-XX  ғғ.

  I  бөлiм.  Библиографиялық  әдебиеттер  көрсеткiшi.  - 
Алматы

 Зият Пресс, 2004. – 27-28 б. 
     Кенжебаев  Б.  Қазақ  халқының  ХХ  ғасыр  басындағы  демократ 
жазушылары. – Алматы, 1958. 
        
Орыс ориенталист ғалымы, ағартушы,  қазақ тарихын, мәдениетiн,  
этнографиясын зерттеушi, Александр Ефимович Алекторовтың 
туғанына 155 жыл 

1861-1918

. 
     Алекторов  Александр  Ефимович  Орынбор  педагогикалық  институтын 
бiтiрген. 1882 ж. Торғайға  келгеннен бастап, халық ағарту саласында қызмет 
iстеген.  Бөкей  ордасында,  Ақмола,  Семей,  Гурьев 

қазiргi  Атырау

 
облыстарында  халық  училищелерiнiң  директоры,  инспекторы  бола  жүрiп, 
қазақ халқының тарихы, тұрмыс-салты, ауыз әдебиетi, тiлi жөнiнде көптеген 
зерттеу,  жинау  жұмыстарын  жүргiзген.  Барлығы  100  ден  а  са  еңек  жазып 
қалдырған. 1896 ж. ел аузынан «Қобыланды» жырын жазып алған. Аса құнды 
еңбектерiнiң бiрi – «Қырғыздар туралы кiтаптар, журналдар мен газеттердегi 
мақалалар мен хабарлардың көрсеткiшi» 

1900

. 
Ол туралы

 
     Алекторов Александр Ефимович //Қазақстан: Ұлттық энциклопедия. Т.1. 
– Алматы

 «Қазақ энциклопедиясының» Бас редакциясы, 1998. – 266 б. 
     Алекторов  Александр  Ефимович  //Казақ  ССР.  Қысқаша  энциклопедия. 
Т.3. - Алматы, 1988.  – 66 б. 
     Алекторов 
Александр 
Ефимович  //Қазақ  тiлi:  Энциклопедия. 
Алматы

Қазақстан даму институты, 1998. – 16 б. 
     Алекторов  Александр  Ефимович  //Абай:  Энциклопедия.  –  Алматы

 
Атамұра, 1995. – 79 б. 
       Байқадамова Г.   А.Е.Алекторов және қазақ зиялылары / Г. Байқадамова 
// Ақиқат. - 2010. - № 11. - 103-106 б. 
      
 
Ақын, публицист, ұстаз, дiни қайраткер Ғұмар (Омар)  
Қарашевтың туғанына 140 жыл (1876-12.04.1921). 
        Қарашев  Ғұмар  (Омар)  1876  жылы 

кейбiр  деректерде  1875  жыл  деп 
берiлген

  бұрынғы  Бөкей  ордасы  Қырыққұдық  деген  жерде  туған.  Әкесiнен 
жастай  жетiм  қалып,  ағаларының  көмегiмен  мұсылманша  оқиды.  Зерек 
шәкiрт  имандылық  жолына  бет  бұрып,  мүрид  те  болған.  Казталовка 
ауданының  Тiленшi  деген  жерiнде  указной  молда  болып,  медреседе  дәрiс 
бередi, онда жәдидше сабақ  жүргiзедi. Осы кездерi бiлiмдар ақын Шәңгерей 
Бөкеевпен    танысып,  оның  қамқорлығымен,  ел  аузынан  жинаған  әдеби 
мұраларды құрастырып, «Шайыр», «Көксiлдер» атты екi жинақ жариялайды. 
    1911 ж. «Бала тұлпар», «Қарлығаш», «Тумыш»,1914 ж. «Аға тұлпар»,1918 
ж.  «Тұрымтай»  деп  аталатын  бес  поэзиялық,  1910  ж  шыққан  «Ойға  келген 

219 
 
пiкiрлерiм»,  1911  ж.  «Өрнек»,  1913  ж.  «Бәдел  хажы»  дейтiн  үш  зерттеу 
кiтабы жарық көрген. 
      Ғұмар қазақ, орыс тiлдерiнде шыққан «Қазақстан» (1911-1913) газетi мен 
«Айқап»  (1911-1913)  журналының  тұрақты  авторларының  бiрi  болған. 
«Мұғалiм»  (1919)  журналын  шығаруға  қосқан  үлесi  мен  ондағы  ғылыми 
еңбектерi өз алдына бiр төбе. 
      Ол 
«Педагогика»  атты  еңбегiнде  жұртты  Аристотель,  Сократ, 
Ж.Ж.Руссоның  тәлiмдiк  идеяларымен  таныстырады.  Оқыту,  тәрбие 
жұмысының  тарихи  негiздерiне  көз  жүгiрте  отырып,  бұларды  байыппен 
жүргiзу қажеттiлiгiне назар аударады. 
      Оның 
өлеңдерi  тап  қайшылығының  шиеленiсуiн,  шектен  тыс 
қанаушылық  пен  теңсiздiктi,  халық  санасының  ояна  бастауын,  мәдени 
дамуды  шыншылдықпен  бейнелейдi,  сонымен  қатар  халықты  өнер,  бiлiмге 
шақырады. 
    Ғұмар  Қараш  шығармалары  мектеп  оқулықтарында,  орыс  тiлiнде  1958  ж. 
жарық  көрген  «Қазақ  поэзиясының  антологиясы»,  1978  ж.  шыққан 
«Қазақстан  ақындары»    және  қазақ  тiлiнде  1994  ж.  жарық  көрген  «Замана» 
жинағында және мерзiмдi баспасөз беттерiнде жарияланған 

жүктеу/скачать 2,59 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: