Қазақстан республикасындағы кәмелетке толмағандар істері жөніндегі мамандандырылғАН
жүктеу/скачать 4,89 Mb. Pdf көрінісі
|
Публикация на каз
| 6.12. ЖАЗА ТАҒАЙЫНДАУ
6.12.1. АҚЫРҒЫ ШАРА РЕТІНДЕ БАС БОСТАНДЫҒЫНАН АЙЫРУ БҚК да, Пекин ережелері де мемлекеттер тек ақырғы шара ретінде және мейлінше қысқа мерзімге ғана сы 1, қылмыстық іс, Алматы қ. КТМАС, 26 тамыз 2014 ж. 291 Қылмыстық іс бойынша сот тыңдауы [КТМАС орналасқан жері туралы ақпарат алынып тасталған], тамыз 2014 ж. 292
17,2 %; жоғарыдағы 16 кестені қараңыз. 293
Қараңыз, мысалы, Жекелеген сұхбат, судья 2, Өскемен қ. КТМАС, 16 қыркүйек 2014 ж.; Жекелеген сұхбат, судья 1, Шымкент қ. КТМАС, 17 қыркүйек 2014ж.; Жекелеген сұхбат, судья 2, Шым- кент қ. КТМАС, 17 қыркүйек 2014 ж.; Жекелеген сұхбат, судья 1, Қызылорда қ. КТМАС [күні көрсетілмеген]; Жекелеген сұхбат, су- дья 1, Ақтау қ. КТМАС, 23 қыркүйек 2014 ж.; Жекелеген сұхбат, судья 2, Ақтау қ. КТМАС, 23 қыркүйек 2014 ж. 294
Жоғарыдағы 16 кестені қараңыз. Қазақстан Республикасындағы кәмелетке толмағандар істері жөніндегі мамандандырылған ауданаралық соттардың дамуы 63 қолданылуы тиіс бас бостандығынан айыруға бала- ма ретінде бас бостандығынан айыруға қатысы жоқ бірқатар жаза түрлерін қарастыруды тапсырады 295 .
басшылық және қадағалау, психологиялық көмек, пробация (сынақ), патронат, оқыту бағдарламалары және кәсіби дайындықтан өткізу туралы қаулылар, қоғамдық жұмыстарға тарту, қаржылай жазалау, өтемақы төлеу және реституция (қалпына келтіру) туралы қаулылар кіреді 296 . 2014 ж. Қазақстанның Қылмыстық кодексі КТМАС-қа бірқатар «жазалау шараларын» 297 және «тәрбиелік әсері бар мәжбүрлік шараларды» 298
тағайындауға рұқсат береді, ол бас бостандығынан айыру тек ақырғы шара ретінде және мейлінше қысқа мерзімге ғана қолданылуын талап етпейді 299 . Шын мәнінде мерзімінен бұрын 295 БҚК, 37(b) және 40(4) баптары; Пекин ережелері, 18.1 ереже. 296 40(4) бап, БҰҰ БҚК; Пекин ережелері, 18.1 ереже. 297 Белгілі бір қызметпен айналысу құқығынан айыру, айыппұлдар, түзету жұмыстары, қоғамдық жұмыстарға тарту, бас бостадығын шектеу және бас бостандығынан айыру кіреді (81 бап). 298 Ескерту беру, ата-анасының немесе олардың орнындағы тұлғалардың немесе мамандандырылған мемлекеттік органның қадағалауына тапсыру, келтірілген залал орнын толтыруға міндеттеу, бос уақытын еркінше өткізуге шектеу қою және кәмелетке толмаған тұлғаның мінез-құлқына ерекше талаптар қою, ерекше ұстау режимі бар арнайы білім беру мекемелеріне орналастыру, жәбірленушіден кешірім сұрауға міндеттеу және пробациялық қадағалау орнату кіреді, (ҚР Қылмысытық кодексінің 84 бабы). 299 2014 ж. Қылмыстық іс жүргізу кодексінің 544 бабы сот- тан «кәмелетке толмаған тұлғаға бас бостандғынан айыруға қатысы жоқ жаза қолдану немесе кәмелетке толмаған тұлғаны шартты босау үшін бас бостандығынан айырылуға немесе оны шектеуге кесілген кәмелетке толмаған тұлға заңнамамен қарастырылған ең қысқа жаза- лау мерзімін өтеуі немесе орындауы тиіс 300 . Зерт-
теу барысында судьялар қылмыстық істерде іс жүзінде тұтқында ұстау шарасын тек ақырғы шара ретінде және мейлінше қысқа мерзімге ғана қолдану қағидасын толығымен жүзеге асыра алатыны туралы мәселе аяғына дейін зерттелмей қалды. Интернет-са- уалнама барысында жауап берушілер – КТМАС судья- лары «тұтқында ұстау – ақырғы шара» тұжырымын кәмелетке толмаған құқық бұзушының қатысы бар қылмыстық істерді қарау кезінде өз басымдылықтары тізімінде соңғы орындардың біріне қойған 301 .
көпшілігі сұхбат барысында, сондай-ақ, кәмелетке толмаған құқық бұзушыларға көбінесе «бас бостандығын шектеуді» («бас бостандығынан айыруға қарағанда) жиірек тағайындайтынын айтқан, бірақ олар мұндай шектеулер, әдетте, нені білдіретініне қатысты ешбір қосымша түсінік бермеген және тәрбиелік әсері бар мәжбүрлік шараларын қолдануға байла- нысты қылмыстық жазалаудан босату мүмкіндігін талқылауды және үкімде негіздеуді» ғана талап етеді Осы сияқты, 2014 ж. Қылмыстық іс жүргізу кодексінің 545 бабы «егер кәмелетке толмаған тұлғаны қылмыстық жауапкершілікке тартусыз түзету мүмкін» екені анықталса, соттың кәмелетке толмаған тұлғаға тәрбиелік әсері бар мәжбүрлік шараларын қолдану «міндетін» емес, «құқығын» ғана қарастырады. 300 Қылмыстық кодекс 2014 ж., 86 бап. 301 Төмендегі 19 кестені қараңыз. 64 Қазақстан Республикасындағы кәмелетке толмағандар істері жөніндегі мамандандырылған ауданаралық соттардың дамуы
жүктеу/скачать 4,89 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|